نمادهای خوان نوروزی زرتشتیان

سفره هفت‌سینی که زرتشتیان، نوروز در خانه‌های خود می‌کشند شامل نمادها و خوراکی‌هایی است که هرکدام معنا و مفهومی دارد.
بر سر سفره نوروزی نمادهایی از امشاسپندان (وهمن، اردیبهشت، شهریور، سپندارمزد، خورداد، امرداد)گذاشته می‌شود که در زیر به توضیح آن پرداخته می‌شود.
-کتاب اوستا: در هر آیین و مذهبی کتاب مقدس آن مذهب بر سر سفره نوروزی گذاشته می‌شود که زرتشتیان نیز کتاب اوستا و یا گات‌های مقدس را به نشان اورمزد (اهورامزدا، خدا) بر سفره قرار می‌دهند.
-تخم مرغ وشیر: وهمن یا نیک‌اندیشی یکی از صفات برجسته و بارز اهورامزدا است. وهمن امشاسپند که نگهبان جانوران سودمند در جهان مادی است، به نشان و یاد این امشاسپند بر سرسفره‌ی مراسم تخم‌مرغ و شیر که هردو از محصولات حیوانات سودمند هستند گذارده می‌شود.
– شمع یا چراغ: نور و روشنایی که فروزه‌ی مقدس اهورامزداست، اردیبهشت امشاسپندان و در جهان مادی نگهبان آتش مقدس است. به نشان از این امشاسپند شمع یا چراغ روشن و یا مجمر آتشی بر سرسفره نوروزی گذاشته می‌شود.
– سکه یا کاسه‌ی فلزی : کاسه‌ی روزین (در قدیم این کاسه بسیار رواج داشت و در ساخت آن از عیار کمی طلا نیز استفاده می‌شد) یا کاسه برنجی و یا مسی،که داخل آن آب پاک همراه با آویشن و یک عدد سیب یا انار که جزو میوه‌های مقدس هستند، بر سر سفره قرار می‌دهند و همچنین تعدادی سکه که نماد شهریور امشاسپند (قدرت و شهریای‌ست) و نگهبان فلزات در جهان مادی ست را بر سرسفره می‌گذارند.
– سفره سبز: نماد امشاسپندی که نشان از مهروفروتنی و عشق‌ومحبت دارند، سپنته آرمیتی که نگهبان زمین‌های سودمند در جهان مادی‌ست، (سفره سبز برای آیین‌های شادی و سفید برای آیین‌های درگذشته) است بر روی زمین پهن می‌کنند و دیگر نمادها را در دل سفره جا می‌دهند.
-آب پاک: نماد دیگری که بر سرسفره ی نوروزی یا آیین‌هایدینی گذاشته می‌شود آب پاکی ست، آب زلال و پاک و تازه که نماد خورداد امشاسپند (رسایی وکمال) است، این فروزه نگهبان آب‌های پاک جهان‌ست.
-سبزه وگل: دیگر نماد امشاسپندان سبزه وگل، نماد امرداد امشاسپند (جاودانگی) است. این فروزه نگهبان تمام گیاهان سودمند بر روی زمین است، انتخاب سبزه یا کاشت دانه‌های غلات به نشان از ریشه‌داربودن و رزق‌وروزی‌ست که با سبز کردن آنها آرزوی سالی پر از برکت همراه با روزی زیاد است.
این‌ها نمادهایی از امشاسپندان بودند که بر سر تمامی سفره‌ی آیین‌ها گذاشته می‌شود، به‌ویژه نوروز که با رنگ‌ولعاب خاص خود تزیین می‌گردند. همچنین هر شهر و محله‌ای بر سرسفره‌ی نوروزی خود چند خوراکی و شیرینی محلی نیز می‌گذارند مانند کماچ شیرین وکماچ سن، باقلوا، کلمپه که نمادی از شیرینی‌های محلی است. از طرفی بشقابی از سبزی پلو با ماهی و نون محلی و پنیر و سبزی وکاهو به نشان از روزی حلال و پر برکت بر سر سفره گذاشته می‌شود.
علاوه بر این نمادها ، ایرانیان از قدیم هفت چین که شامل محصولات دست چین از میوه های درختی (به‌گونه خشکبار) است را بر سفره می‌گذاشتند و اکنون نیز در برخی از خانواده ها این رسم کماکان باقی ست.
از آنجایی‌که عدد7 در دین زرتشتی مقدس است و هفت امشاسپندان در واقع در بعد معنوی خود 7مرحله رسیدن به اهورامزداست ،ازاین جهت در سر سفره ی نوروزی 7نشان گذاشته می‌شود..
تا پیش از ورود اسلام به ایران ، ایرانیان در سر سفره نوروزی هفت‌شین می‌گذاشتند ، اعتقاد بر این بود که نوشیدن شراب انسان را از عالم مادی دور و به عالم معنوی نزدیک می‌کند، به واسطه حرام بودن شراب در آیین اسلام پس از چیرگی تازیان بر ایران هفت‌شین رفته‌رفته به هفت‌سین تبدیل شد، اما در برخی از خانواده‌های زرتشتی همچنان هفت‌شین به رسم دیرینه چیده می‌شود، که شامل: شیر و شربت و شراب، شکرو شاهدانه و شکلات و شمشاد است.
در هر روی چه هفت سین، چه هفت‌شین و چه هفت چین، نکات مشترک‌شان هفت امشاسپند است که از دیرین تا به امروز بجای مانده است،
“به امید سال نکو و بهاری شاد”