گنبد برجآرامگاه هزار ساله لاجیم سوادکوه در پیِ رویش درخت ترک خورده است. تصویرهای منتشرشده در فضای مجازی نشان میدهد که در بخش بالایی کمربند طاقنمای گنبد، رویش درخت و ریشه دواندن آن سبب شده تا به بخشهایی از گنبد سازه آسیب وارد شود.
تاریخ ساخت برج مقبره لاجیم به دوران آلزیار و سلطه آنها بر گستره تبرستان بازمیگردد، گنبد مخروطی برج دوپوش است که در بیرون رک و در بخش داخلی ساده و مدور ساخته شدهاست. در بخش زیرین طاقنماهای متصل به گنبد، دو سنگنوشته به خطوط پهلوی و کوفی قرار دارد که مانند دو نوار متصل به هم دور تا دور سازه را گرفتهاند. دو سنگنوشته با آرایههای (:تزیینات) آجری تراشخورده روی زمینهای از گچ سفید قرار داشتند که امروزه این بخش از میان رفته است. سنگنوشتهی کوفی که در بخش پایین سنگنوشتهی پهلوی جای دارد، تاریخ ساخت بنا را ۴۱۳ قمری و آرامگاه «کیا اسمعیل ابوالفوارس شهریاربنعباس» نشان میدهد.
به گزارش ایسنا، محسن باستانی مجاوری، سرپرست معاونت میراث فرهنگی با تایید خبر ترکخوردن این برج، گفت: تمهیداتی برای اعزام یگان حفاظت و مرمت به این سازهی تاریخی در نظر گرفته شدهاست تا پس از برآورد خسارت وارده، عملیات مرمت سازه و پیشگیری از گسترش آسیب انجام شود.
باستانی مجاوری دربارهی میزان خسارت وارده گفت: تا این زمان برآوردی انجام نشده و پس از بازدید و بررسی کارشناسان سازمان، میزان خسارت اعلام خواهد شد.
برجآرامگاه لاجیم به شماره ثبت ۱۸۵ در سال ۱۳۱۱ ثبت و در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفتهاست. در سال ۱۳۳۸ انجمن آثار ملی ایران بودجهای را به مرمت این سازهی تاریخی اختصاص داد و ساختمایه (:مصالح) موردنیاز به صلاحدید معمار ادارهکل باستانشناسی وقت و همکاری سرپرستان کارخانه «تراورسسازی شیرگاه»، از تهران فراهم و به لاجیم منتقل شد. پس از آن مرمت بعدی در سال ۱۳۸۲ انجام شد و سرانجام واپسین مرمتهای سازه که در آن آسیبهای جدی به کتیبه کوفی نیز وارد شد، در دههی ۹۰ انجام شد.
