آیینها و باورهای سپند، همواره برای مردمان باورمند بدان، گرامی و زنده میمانند و در کشاکش رویدادهای زمانه و هنگامههای گوناگون، تنها از گونهای به گونهی دیگر درمیآیند. نیایشگاهها، زیارتگاهها و هرجای سپند دیگری نیز به همین گونه و در گذر زمان، پارهای دگرگونی در نام و آیینهای وابسته به آنها انجام میشود، اما سپندینگی خود را از دست نمیدهند. از همین روی است که بسیاری از کلیساها در اروپا بر جایگاه نیایشگاههای میترایی برساخته شدهاند و بسیاری از مسجدها و امامزادهها در ایران، جایگاه آتشکدهها و دیگر نیایشگاههای کهنتر بودهاند و همان آتشکدهها نیز خود بر روی بازماندههای دیگری از نیایشگاههای پیروان و باورمندان به میترا و آناهیتا و تشتر و دیگران سر بر کشیده بودند.
هر ساله در دومین آدینهی مهرماه در اردهال کاشان، آیینی به نام «قالیشویان» برگزار میشود. این تنها آیین مذهبی شیعیان ایران است که تاریخ برگزاری آن بر پایهی سال خورشیدی برپا شده است.
در این روز مردمان بسیاری از دور و نزدیک در اردهال گردهم میآیند تا بینندهی آیین نمادین شستوشوی امامزاده باشند. در این آیین که ازسوی مردم روستای «فیـن» کاشان و چند روستای دیگر برگزار میشود یکی از قالیهای درون بنای امامزاده، بهعنوان قالیای که به هنگام شهادت امامزاده سلطانعلی، در تابوت او بوده و پیکر امامزاده را در آن پیچیده بودهاند، به گونهی لولهشده بر دوش جوانان قرار میگیرد و آن را بهسوی چشمهای که در چند صد متری خاور(:شرق) بنا است، میبرند.
برگزاری آیین قالیشویان اردهال، بر پایهی گاهشماری خورشیدی و نیز همزمانی آن با آیینهای کهن مهرگان و نمود برخی جلوههای مهرگان در این گردهمایی سالانه، نمیتواند پرسشانگیز نباشد. برخی از پژوهشگران و نویسندگان پیشینهی آیین قالیشویان را در جشن مهرگان و آیینهای کهن ایرانی ریشهیابی میکنند.
آنچه در بالا آمده است بخشی از نوشتاریست با عنوان «قالیشویان اردهال؛ از ایزد مهر تا امامزاده سلطانعلی»، به قلم مهنوش دهنادی، که در تازهترین شماره امرداد چاپ شده است.
متن کامل این نوشتار را در رویهی سوم (:مردم) شماره 475 امرداد بخوانید.
«امرداد» شمارهی 475 از دوشنبه، 10 مهرماه، 1402 خورشیدی، در روزنامهفروشیها و نمایندگیهای امرداد در دسترس خوانندگان خواهد بود.
خوانندگان میتوانند برای دسترسی به هفتهنامهی امرداد افزونبر نمایندگیها و روزنامهفروشیها از راههای زیر نیز بهره ببرند.
فروش اینترنتی فایل پیدیاف شمارهی 475 هفتهنامه امرداد
فروش اینترنتی نسخهی چاپی شمارهی 475 امرداد
اشتراک ایمیلی هفتهنامهی امرداد