امان از این متر

همین‌طور اتفاقی روبه‌روی تیاتر شهر بهش برخوردم، همیشه آدم شوخ و سرحالی بود اما این دفعه به نظر می‌رسید با خودش هم شوخیش گرفته یک کت‌وشلوار گَل‌وگشاد از پارچه گران قیمتی پوشیده بود که به تنش گریه می‌کرد در عوضش آستین یک دستش کوتاه بود و دیگری بلند و تنگ خلاصه یک وضع عجیبی بود این آدمی که می‌دیدم از آقا فرزاد خوش‌تیپ چند دهه پیش که من می‌شناختمش خیلی فاصله گرفته بود. اون سال‌ها فرزاد ما روز‌به‌روز بهتر از دیروز بود. اصلا سردر نمی‌آوردم این چندوقت چه بلایی سرش اومده که به این روز افتاده آخه مگه می‌شه هم استعداد داشته باشی هم ثروتمند باشی هم اصیل و خانواده‌دار باشی و …… این حال‌وروزت باشه؟!
اون سال‌ها فرزاد ما یک لب بود و هزار خنده همیشه دور ورش پر بود از آدم حسابی‌ها، خوب یادم می‌آد بعضی وقت‌ها هم از سر تفقد دستی به سر ضعیف‌ترها هم می‌کشید و اگر باهاشون رابطه‌ای هم داشت (که داشت) برای این بود که بهشون کمک کنه خوب یادم می‌‌آد یک بچه‌ی کارتون خواب و درب و داغونی بود که با کمک فرزاد ما توی کارخانه استخدام شد و زندگیش روبه‌راه شد بعدها خودش یک کارگاه و بعدش یک کارخانه راه انداخت و الان شده یکی از مشاهیر شهر، اما فرزاد ما چطور شده؟ آقا فرزاد (اولین کارخانه‌دار شهر ما) با این لباس گل‌وگشاد وسط چهارراه ایستاده و دور ورش هم یک مشت از خودش حیران‌تر دور دور می‌خورند و چشمشون به جیب آقا فرزاد دوخته شده تا یک پولی ازش بگیرند و مجیزش را بگن.
همینطور که با چشمای وق زده داشتم این رفیق قدیمی را نگاه می‌کردم چشمم افتاد به ایرج، چقدر از دیدینش خوشحال شدم و در عوض اونم از دیدن من کلی خجالت‌زده شد. ایرج پسر کوچک آقا فرزاد بود، اونوقت‌ها که فسقلی بود می‌پرید تو بغل عمو و با هم کشتی می‌گرفتیم حالا یک مرد بزرگ و آراسته‌ای شده اصالت و صلابت در چهره‌اش موج می‌زنه معلومه (تابلو بود) که از اونهمه ثروت پدر چیزی نصیب این پسر نیست، آراستگی ایرج نه به واسطه لباس و کفش گران قیمت بود بلکه نشان از سلیقه این مرد داشت خلاصه ظاهرش (قاعدتا باطنش) برعکس پدرش بود.
صداش زدم «عمو، ایرج بیا ببینمت چطوری» همینطور که سرش را پایین انداخته بود گفت حال‌وروز ما را که می‌بینی عمو جان. دچار بد مصیبتی شدیم، همه این بدبختی‌ها از وقتی شروع شد که بابا مترش را جا گذاشت.
از تعجب داشتم شاخ در می‌آوردم، گردگرد نگاهش کردم و پرسیدم آخه عمو جون چه ربطی به متر داره؟!
شاید باورت نشه عمو جان، سال‌های خوبی بود و همه چیز داشت خوب پیش می‌رفت تا اینکه بابای من تصمیم گرفت سفر خارجه داشته باشه و از بخت بد مترش را با خودش نبرد اولش اروپا و یک سفر هم رفت آمریکا چون‌که مترش همراهش نبود اونجا از همون جایی‌ها متر قرض گرفت و در و دیوار و دستگاه‌های کارخانه‌ی اون‌ها را متر کرد و همه چی را مو به مو یادداشت کرد و برگشت ایران و همه جزییات خونه و کارخانه و …. را با مشاهدات و یادداشت‌برداری‌هایی که کرده بود مقایسه کرد و نتایج عحیب و غریبی گرفت، آخه هیچی جور در نمی‌آمد. یادمه اون روزها برادرهای بزرگترم، خواهرام و حتا مادرم به جون هر چی داشتیم افتادند که همه چیز را درست‌تر بکنند، نگو که همه چیز داشت خراب‌تر می‌شد. پدر من متوجه نبود که متر آمریکایی و اینگلیسی خیلی هم متر نیست، کسی بهش نگفته بود که با اون متری که قرض گرفته بر حسب اینچ و فوت اندازه گرفته و حالا داره با سانتیمتر و دسی متر پیاده‌سازی می‌کنه. کاشکی بجای بازدید از کارخانه‌های آمریکایی و اروپایی بابای من رفته بود افغانستان شایدم عراق شایدم ….. نمی‌دونم یک جایی همین دور ورها که مترشون با متر ما جور دربیاد. فعلا بدبختی ما این شده که از اون به بعد هر وقت میخواد کت شلوار بدوزه میده حسن آقا خیاط باشی براش اندازه بگیره و فَکس می‌کنه برای آقای تیلور که در لندن براش بدوزه، حسن آقا سانت می‌زنه و آقای تیلور با اینچ می‌دوزه!
خیلی دلم واسه ایرج سوخت طفلک بد جایی گیر کرده بود و منم نمی‌دونستم چه کار باید بکنه فقط می‌تونستم باهاش هم دردی بکنم و براش دعا کنم و به خدا بسپرمش و به راه خودم ادامه بدم از تیاتر شهر تا سر خیابان جمهوری و از اونجا تا خیابان میرزا کوچک‌خان را پیاده طی کردم و به انجمن رسیدم وقتی از پله‌های 21 سانتی انجمن با دنده یک بالا رفتم چشمم به فرشاد افتاد رفیق خوب دوران دبیرستان. فرشاد یکی از بهترین دندانپزشکانی است که میشناسم خوب که دقیق شدم دیدم یک آینه دندانپزشکی برداشته داره دور تا دور انجمن را متر میزنه و به شدت ناراحته از اینکه هیچی با مترش جور در نمی یاد! اون روز مراجعه‌کننده زیاد بود منوچهر هم اونجا بود سال‌ها بهترین دبیر ریاضی بود اونم داشت متر می‌کرد. منوچهر یک ماژیک وایت‌برد برداشته بود و با ماژیک متر می‌زد. کامران استاد نجوم بود و از زاویه تلسکوپ داشت همه چیز انجمن را با مقیاس‌های کهکشان راه شیری مقایسه می‌کرد و از این حقارتی که شاهدش بود غصه می‌خورد. خیاط با سوزن، نقاش با قلم مو، بقال با پاکت شیر، ملاک با زمین …… همه داشتن با متر خودشون متر می‌کردند. همه خیرخواه بودند و می‌خواستند قبایی آراسته بر قامت انجمن بدوزند، خوب که نظاره کردم متوجه شدم از سال‌های دور خیلی‌ها از کانادا بگیر تا استرالیا از یزد بگیر تا کرمان از خرمشاه تا جوپار از شریف‌آباد تا کوچه‌بیوک از دکتر بگیر تا مهندس از کارمند بگیر تا کارگر همه و همه بسیح شدند و با نیت خیر این لباس گشاد را به تن انجمن دوختند.
چندین ساله که هیچکس حاضر نشده متر ارباب کیخسرو شاهرخ را از گنجه برداره و با متر انجمن، انجمن را متر بکنه تا بتونه لباسی شایسته بر تن این فرتوت خسته بپوشانه.
بابک شهریاری
بهمنگان سال 1402 خورشیدی