بیستوچهارمین نشست شاهنامهپژوهی تخصصی با حضور استاد دکتر محمد رسولی، شاهنامهشناس نواندیش و شماری از استادان و پیشکسوتان شاهنامهپژوهی، پسین پنجشنبه ۲۸ دیماه ۱۴۰۲ خورشیدی، در تالار سعدی خانهی اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد.
همچنین شماری از شاهنامهدوستان از گروههای گوناگون همچون گروه کتابخوانی « سیمین سخن» در این نشست شرکت کرده و شاهنامه خوانی کردند.
در بررسی علمی موضوع قیام فریدون در شاهنامه، دکتر محمد رسولی، نکته ای تازه و نوین از شاهنامه را رمزگشایی کرد که تا کنون کسی به آن نپرداخته بود. استاد رسولی گفتند: در شاهنامه اشاره شده که هنگام قیام فریدون، ایشان ارنواز و شهرناز دو دختر جمشید را که به ازدواج ضحاک در آمده بودند، بازآموزی فرهنگی میکند. این بدان معناست که ایرانیان در دورهی هزارسالهی چیرگی (:استیلای) تازیان و انیران و ضحاکیان از فرهنگ اصیل و درست ایرانی فاصله گرفته بودند و با تبلیغ ضحاکیان و رفتار نادرست حاکمان، ملت دچار انحطاط اخلاقی و فرهنگی شده بود. اما با برآمدن فریدون و چیرگی دوبارهی فرهنگ اصیل و درست و نیک ایرانی، ملت دوباره به بازسازی فرهنگی و بازگشت به هویت ملی اصلی و راستین خود بر میگردد.
دکتر رسولی در ادامهی بحث و برای اثبات این نظریهی جالب و جدید و تشریح این کشف، گفت: در شاهنامه میخوانیم که فریدون افراد درباری و به طور مشخص ارنواز و شهرناز را مورد بازآموزی فرهنگی قرار میدهد:
بفرمود شستن سرانشان نخست
روانشان پس از تیرگیها بشست
ره داور پاک بنمودشان
از آلودگی سر بپالودشان
رسولی ادامه داد: این ابیات به روشنی، بازآموزی فرهنگی را میرساند که ملتی از راه کجروی به راه درست و راه ایزدی برمیگردد. درستی این برداشت و نظریه، بیشتر زمانی روشن میشود که ما در ابیات پیش از این در شاهنامه میخوانیم که ضحاکیان پس از استیلای بر ایرانیان، در صدد تحریف و تغییر فرهنگ و آموزش ایرانی برمیآیند و در میان ایرانیان بدیها را ترویج میدهند: در شاهنامه هنگام شروع کار ضحاک آمده است:
بپروردشان، از ره جادویی !
بیاموختشان کژی و بد خویی
ندانست خود جز بد آموختن
جز از کشتن و غارت و سوختن!
این نظریه ی دکتر محمد رسولی مورد استقبال باشندگان و افزایش شوق آنان به شاهنامه شد.
دکتر رسولی در دنباله گفت: در شاهنامه مفاهیم والا و بالا و بسیار مهمی وجود دارد که شوربختانه برخیها که رسانه در اختیار دارند، شاهنامه را متناسب با افکار خودشان تاویل میکند.
وی برای مثال از بهرام مشیری، مقیم آمریکا نام برد و با انتقاد از وی گفت: در همین روزهای اخیر، آقای بهرام مشیری در برنامهی پر بیننده ی تلوزیونی خود با خوانش اشتباه ابیات آغازین شاهنامه در تفسیر بیت معروف:
« به بینندگان، آفریننده را
نیابی، مرنجان دو بیننده را»
این طور بیان کردند، که منظور فردوسی فرزانه در این بیت و ابیات بعدی، عدم وجود خداست: «فردوسی میگوید چیزی که دیده نمیشود، نیست که دیده شود. پس این حرفها را بگذارید کنار».
دکتر رسولی با ابراز تاسف از این سطحینگری اقای بهرام مشیری گفت: به طور کامل این بیت برخلاف گفتهی مشیری، تاکید حکیم فردوسی بر وجود ذات لایزال خداوندی است و بیتهای بعدی شاهنامه به روشنی این موضوع را ثابت میکند. فردوسی در ابن بیت میگوید خداوند بلندمزتبه چیزی نیست که با چشم مادی و جسمی دیده شود و او برتر از این گونه تصورات خام پندارانه است. باید از راه دل و هوشیاری به وجودش پی برده و خداباور باشی:
به هستیش باید که خستو شوی
ز گفتار بیکار، یکسو شوی
پرستنده باشی و جوینده راه
به ژرفی، به فرمانش کردن نگاه
شگفتآور است که بهرام مشیری این ابیات روشن و آشکار را در زیر همان بیت نبیند و از آن بیت برداشت اشتباه فاحش و آشکار داشته باشد. چیزی که نگرانکننده است اینکه بهرام مشیری با این همه ناآشنایی با شاهنامهی ارجمند که حتا روخوانی ابیات را در همان برنامه اشتباه میخواند، در کار ویرایش شاهنامه است!
نویسندهی کتاب «نگاهی نو به شاهنامه» در ادامه گفت: باید با نگاه علمی و درست و واقعبینانه و به دور از تاثیرپذیری از مسایل سیاسی و مقطعی گذرای روز، به شاهنامه پرداخت. بیگمان یکی از مفاهیم صددرصد مورد تایید و بلکه تاکید شاهنامه، از آغاز این کتاب تا پایان آن «خداباوری» است. زیرا ایرانیان از هزاران سال پیش خداشناس بودهاند.
در ادامهی این برنامه نشست پرسش و پاسخ برگزار شد.
یادآور میشود نشستهای ماهانهی شاهنامهپژوهی تخصصی شاهنامه، از سوی موسسه فرهنگی بزرگمهر حکیم در خانهی اندیشمندان علوم انسانی با حضور استاد دکتر محمد رسولی و دیگر استادان برگزار میشود.
دوستداران میتوانند برای آگاهی از زمان نشستها و هماهنگی با شمارهی ۰۹۱۰۲۲۲۱۴۰۹ تماس بگیرند.
یک پاسخ
پاینده ایران. اشو زرتشت بزرگ ؛ به تنهایی برای بیان فرهنگ رخشای پر فروغ ایران کافی است. و زرتشت سپنتا از وجود یزدان و خدای گفت. وجود خداوند در دل آدمی گواهی می شود. حکیم بزرگ فردوسی خردمند نیز در همه جای شاهنامه خداباوری را می گوید.
سپاس از دکتر محمد رسولی دانشمند جوان ایران زمین، شاهنامه شناس نوگرا که اندیشه های نیک را از شاهنامه و سایر متون مقدس ایرانی مانند اوستا می یابند و به دیگران بازگو می نمایند.
سپاس بسیار از بنگاه آگاهی رسانی امرداد. امرداد از انگشت شمار خبرگزاری های راستگو و نیک کردار و دوستدار ایران است. درود بر فرنشین امرداد و کارکنان گرانقدر آنجا. تا شاهنامه است، تا رسولی ها هستند، تا امرداد هست ، ایران زنده است. این یک شعار نیست!