امروز فرخ روز دی بهآذر از ماه ههاورتات به سالمهی 3762 زرتشتی، یکشنبه ششم خوردادماه 1403 خورشیدی، 26 می 2024 میلادی
شاهعباس و دفاع از فرمانروایی ایران بر بحرین
۲6 ماه مه سال ۱۶۱۴ میلادی (۹۹۳ خورشیدی)، شاهعباس یکم، پادشاه ایران، با قاطعیت به دومین پیام فیلیپ سوم، پادشاه اسپانیا، پاسخ داد. فیلیپ خواستار واگذاری جزیره بحرین به اسپانیا بود تا از آنجا مروارید استخراج کند. شاهعباس با استناد به اسناد تاریخی و فرهنگ بومی بحرین، اعلام کرد که بحرین بخشی از گسترهی ایران است و او هرگز درباره فرمانروایی ایران مذاکره یا مصالحه نخواهد کرد. شاه عباس تاکید کرد که اگر پادشاه اسپانیا ادعایی بر بحرین دارد، تنها راه به دست آوردن آن، جنگ است. او با اعتمادبهنفس گفت گمان ندارم در جهان ارتشی وجود داشته باشد که بتواند در برابر سربازان ایرانی ایستادگی کند.
پرتغالیها در 1521 میلادی بر جزیره بحرین و تقریبا همزمان با آن، عثمانیها بر مناطق غرب خلیج فارس چیرگی یافتند. یک سده پساز آن، شاهعباس پرتغالیها را از خلیج فارس بیرون راند و در دوران پادشاهی صفویه، جزیره بحرین زیر پوشش فرمانداری بهبهان و از زمان زندیه از بوشهر اداره میشد.
در «تاریخ باستان» نام بحرین آمده است و اردشیر پاپکان پسرش را [که سپستر به نام شاپور یکم شاه ایران شد] فرمانروایی بحرین داد و شاپور در منطقه قطیف امروز شهری ساخت و نام پدرش را بر آن گذارد. (برگرفته از تارنمای کیهانیزاده)
هر چند از تو دورم و دستان من تهیست / جان و دل از امید رهایی لبالب است
تنها نمیگذارمت ای پارهی وطن / آنک سپیده در پی تاریکی شب است «چکامهسرا بانو هما ارژنگی»
در گاهشمار زرتشتی هر سال 12 ماه و هر ماه 30 روز دارد که هر ماه به نامی ویژه آراسته شده است. نام نخستین روز ماه اورمزد و نام روز پایانی انارام است. از سویی نام دوازده ماه سال در میان نام روزها نیز جای دارد و زرتشتیان برابری نام روز و ماه را جشن میگیرند.
دی به آذر، روز هشتم از هر ماه در گاهشماری زرتشتیان است. دی یکی از نامهای اهورامزداست.
«دی» (اوستایی:«دَثوش») به چم (:معنی) پروردگار، دادار، آفریننده و جهاندار زیباییها است. در گاه شماری زرتشتی، روز نخست هر ماه اورمزد روز نامیده میشود، سه روز دیگر به نام اهورامزدای بیهمتاست که به واژهی دی آمده و از آن سخن گفته شده است.
در هر ماه سه روز با نام «دی» شناخته میشود. روزهای هشتم، پانزدهم و بیست و سوم ماه زرتشتی به نام «دی» است مانند دی به آذر ، روز هشتم هر ماه، دی به مهر، روز پانزدهم از هرماه، دی به دین، روز بیست و سوم از هر ماه. برای باز شناختن هر یک از این سه روز ، نام روز پس از آن به واژهی دی پیوند داده شده است برای نمونه فردای روز دی بآذر روز آذر است.
روزهای دی در هر ماه روزهای نیایش همگانی، به آتشکده رفتن، آسایش و دست از كار كشیدن زرتشتیان است.
سرودهی مسعود سعد سلمان، بر پایهی کتاب بندهش
روز دی است خیز و بیار ای نگار می
ای ترک، می بیار كه تركی گرفت دی
می ده برطل و جام كه در بزم خسروی
بنشست شاه شاد ملکارسلان به می
اندرزنامه آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم)
سر شوی و موی و ناخن پیرای
اندرزنامه آذرباد مهر اسپندان در سرودهی استاد ملکالشعرای بهار:
به (دیبآذر) اندر سر و تن بشوی/ بپیرای ناخن، بیارای موی
بادروز ششم خوردادماه:
– درگذشت استاد “عبدالجواد اديب نيشابوری” شناختهشده به “اديب اول”، ادیب، شاعر، پژوهشگر، مدرس و اندیشمند معروف دورهی مشروطه. (۱۳۰۵ خورشیدی)
– “حسن مستوفی” ریيس الوزرا استعفای خود را از ریيس الوزرایی به “رضا شاه” تسليم نمود و مورد موافقت قرار گرفت. (۱۳۰۶ خورشیدی)
– قانون سلب اجازه چاپ و انتشار اسكناس از بانک شاهی به تصويب مجلس شواری ملی رسيد. (۱۳۰۹ خورشیدی)
– روزنامه “كيهان” به صاحب امتيازی “عبدالرحمن فرامرزی” ، مديريت و سردبيری “دكتر مصطفی مصباحزاده” انتشار يافت. (۱۳۲۱ خورشیدی)
– درگذشت علامه “محمد بن عبدالوهاب قزوينی” محقق و مصحح معاصر ايرانی. (۱۳۲۸ خورشیدی)
– قرارداد هوایی بين ايران و سوئيس امضاء و مبادله شد. (۱۳۳۳ خورشیدی)
– نخستين دوره مجلس شورای اسلامی در تهران و در ساختمان سنای سابق آغاز بكار كرد. (۱۳۵۹ خورشیدی)
– زادروز “ابن خلدون” تاریخنگار، جامعهشناس، مردمشناس و سیاستمدار عرب. (1332 م)
– مرگ “لوچيا دلا روبيا”، هنرمند برجسته ايتاليايی. (1482 م)
– زادروز شهر سن پترزبورگ. (1703 م)
📖”پتر يكم” اين شهر را بنا كرد و پايتخت خود قرار داد تا به اروپای مركزی نزديك باشد. اين شهر كه شپشتر به “پترو گراد” و پس از انقلاب بلشويكی ۱۹۱۷ به “لنينگراد” نامید از زمان فروپاشی شوروی در آخرين ماه ۱۹۹۱میلادی به نام پيشين خود “سن پترزبورگ” بازگشت داده شده است.
– درگذشت “رابِرت كُخ”، باكتری شناس معروف آلمانی، كاشف عامل بيماری سِل و از بنیانگذاران رشته باکتریشناسی. (1910 م)
– شكست قيام مسلمانان مراكش عليه استعمارگران اروپايی. (1926 م)
– پل “گلدن گیت” که در زمان تکمیل، طولانیترین پل معلق دنیا بهشمار میآمد، گشایش یافت. (1937 م)
– رخداد كودتای نظامی در تركيه و به قدرت رسيدن ژنرال “جمال گورسِل”. (1960 م)
– درگذشت “جواهرلَعل نِهرو”، سياستمدار برجسته، اولين نخست وزير هند و یکی از رهبران جنبش استقلال این کشور. (1964 م)
– درگذشت “ارنست روسکا” فیزیکدان آلمانی، مخترع میکروسکوپ الکترونی، برنده جایزه نوبل فیزیک سال۱۹۸۶ میلادی. (1988 م)
– وفات “امیرخسرو دهلوی”، از عرفا و شاعران نامدار پارسیگوی هند. (۷۲۵ مهی)
