امروز پیروز و فرخ روز مانترهسپند از ماه خورداد 3762 زرتشتی، چهارمین روز نیایش همگانی در سپندینه پیرسبز چکچک، یکشنبه 27 خوردادماه 1403 خورشیدی، شانزدهم ژوئن 2024 میلادی
بیستونهمین روز ماه در گاهشمار مزدیسنی مانترسپند ایزد یا ماراسفند/ ماراسِپَند (پهلوی)/ مَنثَرسْپَنتَه (اوستایی) نام دارد. سخن ورجاوند، سخن اهورایی اشوزرتشت، سرودههای خود، گاهان را مانتره یا همان سخن اندیشهبرانگیز نامیده است. مانتره در سراسر اوستا ستوده شده است. مانترسپند ایزد درمانگری است و به چَم آرامبخش روانها هم آمده است و قلبهای خستهی انسانها را در رنج و سختی شفا میبخشد.
«مانتره» یکی از واژه های بنیادین گاهانست. این کلمه از ریشه من به چم اندیشیدن و در کل به چم وسیله اندیشه کردن و یا موجب اندیشه برانگیزی آمده است. اما روانترین ترجمه کلام اندیشه برانگیز است. اشوزرتشت در گاتها، سرودهای خود (گاهان) را مانتره مینامد. همچنین در اوستا ، او ِستاهای «اَشِم وُهو» و «یَـتااَهو = ا َهونـَوَر» به نام مانتره شناخته میشوند. سراینده مانتره نیز «مانترن» نامیده میشود.
ویژگیهای مانتره :
درمان بخشی
در گاهان در هات ۴۴ بند ۱۶ ،
از درمان بخشی و به عبارتی همان جنبه روان شناسی مانتره اشاره شده است.
الهام گونه بودن:
اشوزرتشت فردی است که با الهام از جهان ِ پیرامون خویش (چه درون و چه محیط) به تعالی رسید ، وی مانتره را هم نوعی الهام (چه درونی و چه از محیط) میداند.
موسیقیایی بودن:
یکی از شروط مانتره بودن ِ یک سخن ، موسیقایی بودن آن است.
توانایی اهورایی مانتره:
در گاهان برای تاثیر کلام مانتره بر اقشار مردم و سعادت آنها بسیار گفته شده است.
از آن چه که در متون اصلی دین ِ ما گاتها و قسمتهای اصلی اوستا بر میآید، مانتره جزئی از نوای خداوندی است که به مانند «فرَوَهَر» در وجود هر آدمی قرار داده شده است و در اصل توانایی اندیشه برانگیزی است و از آن جایی که خداوند «مبدا خرد» است، پس مانتره هم توانایی اندیشمندی و اندیشه برانگیزی است، که یک انسان از آن بهرهمند میشود و نیز مانتره کلامی است از همین نوع که از مانتره ِ وجودی انسان به صدا در میآید و به مانتره وجودی انسان دیگری میرسد و آن را بر میانگیزد.
محاصره کرمان و برآمدن آغامحمدخان قاجار
کرمان در اواخر دوره زندیه، لطفعلی خان زند، آخرین امیر این خاندان، در محاصره نیروهای آغامحمدخان قاجار قرار گرفت. پس از هفتهها زدوخورد به محاصره سپاه قاجار درآمد. كرمان در طول محاصره دچار كمبود شدید خواروبار شده بود و بسیاری از مردمی را كه وجود آنان در شهر ضرورت نداشت بیرون فرستاده بودند. مردم برای علاقه كرمانی ها به شخص لطفعلیخان كه مردی شجاع بود و رفتاری نیكو داشت، مقاومت کردند. پس از فرار لطفعلیخان كه خود را روز بعد (یکروزه) به «بم» رساند شهر کرمان تصرف شد و خان قاجار که میخواست شاه ایران شود دستور کور کردن و قتلعام مردم و تخریب شهر را صادر كرد و پس از كور كردن خان زند كه در ارگ بم به او خیانت و دستـگیر شده بود رهسپار شیراز شـد كه «ابراهیم خان»، كلانتر شیراز از در دوستی با او درآمـده و شهر را تسلیم کرده بود. پس از مقاومتی طولانی و با وجود کمبود شدید خوراک، شهر سقوط کرد. پس از تثبیت قدرتش، در تهران تاجگذاری کرد. او در نبردهایش با روسها نیز شرکت جست و سرانجام به دست خادمانش به قتل رسید.
282 سال پیش آغامحمدخان پسر محمدحسن خان رییس ایل مغول تبار قاجار به دنیا آمد. این ایل در منطقه گرگان به سر میبُرد. عادلشاه افشار (بازمانده نادرشاه) که در خراسان مینشست محمدحسنخان را زمانی که آغامحمدخان شش ساله بود بکشت و پسر او را اخته کرد تا بعدا گردنکش نشود، فرزند نیاورد و دودمان نسازد. وی از 20 سالگی در شیراز و در گروگان کریمخان زند بود که با خواهر او ازدواج کرده بود. آغامحمد خان زمانی که 36 ساله بود از سوی خواهر خود آگاه شد که کریمخان درگذشته، پس از شیراز فرار کرد و به گرگان (استرآباد) رفت و به ایل خود پیوست و همینکه ایران گرفتار کشمکش امیران وقت مناطق شد که هریک داعیه سروری داشتند وارد این جنگ داخلی گردید. انتقام خون پدر را از افشاریه گرفت و در تعقیب لطفعلیخان زند (آخرین شاه زندیه) به کرمان تاخت و با دستگیرکردن لطفعلیخان و کور کردن او، سپس شیراز (پایتخت زندیه) را متصرف شد و چون مقاومت دیگری در برابرش نبود به شمال ایران بازگشت و در شهر ساری خود را پادشاه خواند و نزدیک به دو سال بعد دستگاه حکومتی خود را به تهران که کریمخان در آنجا کاخی ساخته بود، منتقل کرد. ساختمان این کاخ را که کاخ گلستان خوانده میشود تکمیل و 230 سال پیش (سال 1173 خورشیدی) در آنجا تاجگذاری کرد. (برگرفته از روزنامک/ کیهانیزاده)
یادروز 27 خوردادماه:
– بازار تهران به نام مخالفت با استبداد “محمدعلی شاه قاجار” تعطيل كرد و مردم در بهارستان جمع شدند. (۱۲۸۷ خورشیدی)
-“رضاشاه” به اتفاق “كمال اتاتورک” از ارتش تركيه سان ديدند. (۱۳۱۳ خورشیدی)
– “محمد علی فروغی” ریيسالوزرا كابينه خود را به مجلس معرفی كرد. (۱۳۱۴ خورشیدی)
– درگيری مردم با مأموران در جريان رأی اعتماد مجلس به “عبدالحسين هژير”. (۱۳۲۷ خورشیدی)
– بر سر کاهش قیمت نفت بین ایران و عربستان اختلاف نظر شدید ایجاد شد. اعضای اوپک عربستان را تهدید به اخراج از اوپک نمودند. (۱۳۵۳ خورشیدی)
– “عباس مسعودی”، بنیادگذار و مدیر موسسه اطلاعات در دفتر کار خود درگذشت. (۱۳۵۳ خورشیدی)
سناتور عباس مسعودی در 73 سالگي در دفتر كار خود در ساختمان موسسه اطلاعات (خيابان خيام) براثر سكته درگذشت.
گفته شده است؛ مسعودی كه هر روز در ساعت معين آمار فروش روزنامه در روز پيش از آن را مرور می كرد، بيستوهفتم خورداد 1353با مشاهده رقم كاهش فروش اطلاعات پس از دو برابر شدن بهای تکفروشي آن (که به اصرار دکتر مصباحزاده ناشر کیهان و رقیب اطلاعات صورت گرفته بود که میخواست درآمد کیهان از تکفروشی افزایش یابد) از فرط اندوه سكته كرده بود.
– تشكيل “جهاد سازندگی” به فرمان “حضرت امام خمينی”. (۱۳۵۸ خورشیدی)
– تاسيس “دانشگاه آزاد اسلامی” توسط “آیت الله هاشمی رفسنجانی”. (۱۳۶۱خورشیدی)
– عمليات نصر ۳ در دهلران توسط دلیرمردان ارتش ایران در جریان جنگ تحمیلی. (۱۳۶۶ خورشیدی)
– آغاز به كار نخستين نمايشگاه بينالمللی ارتباطات در تهران. (۱۳۶۹ خورشیدی)
– درگذشت “استاد جلیل شهناز”، استاد برجسته تار و سه تار. (۱۳۹۲ خورشیدی)
– روز جهانی “بیابان زدایی”.
– “ارجمند بانو” امیرزاده ایرانی، همسر “شاهجهان” امپراتور تيموری هند، هنگام وضع حمل پانزدهمين فرزند خود درگذشت و “شاهجهان” كه به وی علاقه فراوان داشت “تاج محل” را برای یاد بودش بنا نهاد. (1631 م)
– مرگ “ادوارد لِيتون” رمان نويس و سياست مدار انگليسی. (1873 م)
– امضای قرارداد منع استفاده از سلاح های ميكروبی و شيميايی در جنگها. (1925 م)
– بانو “اميليا ارهارت”، عرض اقيانوس اطلس را با پرواز پيمود و نخستین خلبان زنی بود که موفق به انجام این کار شد. (1928 م)
– به كار بردن “گيوتين” برای اعدام ، پس از يک قرن و نيم ممنوع شد. اين وسيله برای اعدام سريع و بدون درد در جريان انقلاب فرانسه ساخته شده بود. (1939 م)
– روز ملی و استقلال “ايسلند”. (1944 م)
“ايسْلَنْد” با ۱۰۲/۸۱۹ كيلومتر مربع مساحت در شمالغربی اروپا و در اقيانوس اطلس واقع شده است. جمعيت آن در حدود ۲۸۰ هزار نفر است. اكثريت مردم ايسلند پيرو آيين پروتستان بوده و مليت ايسلندی دارند و به زبان ايسلندی نيز صحبت میكنند. پايتخت ايسلند “ريكياويک” و واحد پول آن “كرون” است. از شهرهای مهم اين كشور “گاردهابر” و “كوپاووگور” است. نظام سياسی در اين كشور، جمهوری چند حزبی با يکك مجلس قانونگذاری است.
– نخستين عمل پيوند كليه در شهر شيكاگو آمريكا انجام گرفت و به تدريج عموميت يافت. (1945 م)
– ديوان عالی آمريكا، با صدور يک حكم خواندن انجيل و خواندن دعا در مدارس عمومی اين كشور را عمل مغاير با قانون اساسی آن كشور اعلام و ممنوع كرد. (1963 م)
– چین بمب اتمی آزمایش کرد و وارد باشگاه اتمیها شد. این نخستین آزمایش اتمی چین بود. (1967 م)
– ریگان، رییس جمهوری وقت آمريكا، در نطق خود در سازمان ملل از جماهیریه شوروی به عنوان “امپراتوری شَرّ” نام بُرد. (1982 م)
– درگذشت “اسعد بن حلوان دمشقی” مشهور به “حاذق سوری”، پزشک نامدار سوری. (۶۵۲ ه.ق)
