روز دی‌به‌آذر از ماه امرداد/ نخستین آمار خودرو در تهران

امروز روز دی‌به‌آذر از ماه اَمُرداد 3762 زرتشتی، پنجشنبه چهارم اَمُردادماه 1403 خورشیدی، بیست‌وپنجم جولای 2024 میلادی

فرازهایی از پیام اشو زرتشت:

“ای مردان و ای زنان کوشش کنید … از دروغ که همان زندگانی مادی و وسوسه‌برانگیز است پرهیز کنید، از پیشرفت ریا و فریب جلوگیری نمایید، پیوند خویش را با دروغ یکباره بگسلید و بدانید آن خوشی که و سروری که از راه نادرست و بیچارگی دیگران به دست آید جز رنج و افسوس چیزی به بار نخواهد آورد و تبه‌کاران و دروغ ‌پرستانی که در تباهی درستکارانند به راستی زندگی معنوی و آرامش روحی خود را از بین خواهند برد.”
هات ۵۳ یسنا بند ۱۶

—- —- —- —- —- —- —- —-

دی‌به‌آذر:

روز هشتم از هر ماه سی‌روزه در گاهشماری زرتشتیان دی‌به‌آذر است. دی یکی از نام‌های اهورامزداست.

«دی» (اوستایی:«دَثوش») به چم (:معنی) پروردگار، دادار، آفریننده و جهاندار زیبایی‌ها است. در گاه‌ شماری زرتشتی، روز نخست هر ماه اورمزد روز نامیده می‌شود، سه روز دیگر به نام اهورامزدای بی‌همتاست که به واژه‌ی دی آمده و از آن سخن گفته شده است.

در هر ماه سه روز با نام «دی» شناخته می‌شود. روزهای هشتم، پانزدهم و بیست و سوم ماه زرتشتی به نام «دی» است مانند دی به آذر ، روز هشتم هر ماه، دی به مهر، روز پانزدهم از هرماه، دی به دین، روز بیست و سوم از هر ماه. برای باز شناختن هر یک از این سه روز ، نام روز پس از آن به واژه‌ی دی پیوند داده شده است برای نمونه فردای روز دی‌به‌آذر روز آذر است.

اورمزد روز و روزهای دی در هر ماه روزهای نیایش همگانی، به آتشکده رفتن، آسایش و دست از كار كشیدن زرتشتیان است. نماد دی به‌آذر گل بادرنگ است.

سروده‌ی مسعود سعد سلمان، بر پایه‌ی کتاب بندهش

روز دی است خیز و بیار ای نگار می

ای ترک، می‌ بیار كه تركی گرفت دی

می ده برطل و جام كه در بزم خسروی

بنشست شاه شاد ملک ‌ارسلان به می

اندرزنامه آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم)

سر شوی و موی و ناخن پیرای

 اندرزنامه آذرباد مهر اسپندان در سروده‌ی استاد ملک‌الشعرای بهار:

به (دی‌بآذر) اندر سر و تن بشوی/ بپیرای ناخن، بیارای موی

—- —- —- —- —–

تاریخچه آیین‌نامه رانندگی در ایران

با افزایش شمار وسیله نقلیه و ترابری در سال‌های بعد، نیاز به قوانین و مقررات برای تنظیم عبور و مرور آن‌ها احساس شد. در سال 1291 خورشیدی، یک افسر سوئدی به نام وستد به ایران دعوت شد تا سازمان نظمیه (شهربانی) را پایه‌گذاری کند و نخستین آیین‌نامه رانندگی را تهیه و تنظیم کند. این آیین‌نامه شامل مقرراتی برای رانندگی و استفاده از وسایل نقلیه بود و به تدریج با افزایش شمار خودروها و نیازهای جامعه، تغییرات و به‌روزرسانی‌هایی در آن انجام گرفت. آیین‌نامه رانندگی ایران که در 23 اردیبهشت 1307 به تصویب رسید، شامل مجموعه‌ای از قوانین و مقررات بود که برای تنظیم و کنترل فعالیت‌های رانندگی و ایجاد امنیت و نظم در جاده‌ها تدوین شد. این آیین‌نامه شامل مقررات مربوط به شماره‌گذاری وسایل نقلیه، شرایط لازم برای دریافت گواهینامه رانندگی، و قوانین مربوط به رفتار رانندگان در جاده‌ها بود. در سال 1308، نخستین آموزشگاه راهنمایی و رانندگی در ایران پایه‌گذاری شد و نخستین گواهینامه رانندگی نیز در سال 1301 صادر شد. این اقدامات نشان‌دهنده تلاش‌های دولت وقت برای مدرن‌سازی و بهبود زیرساخت‌های حمل و نقل در کشور بود.

به دنبال کالسکه‌هایی که با بخار و آتش حرکت می‌کردند نخستین اتومبیل‌هایی که به ایران وارد شد سواری‌های فورد کروکی کلاچی با لاستیک توپر بود. اتومبیل‌هایی نیز شبیه وانت امروزی وارد تهران شد که به آنها ماشین لاری می‌گفتند و هم چنین اتومبیل‌های دورسیمی که برای حمل بار و مسافر می‌آمدند. تاریخچه خودرو در ایران به دوران قاجار بازمی‌گردد. نخستین اتومبیل در سال 1283 خورشیدی (1904 میلادی) وارد ایران شد و برای مظفرالدین شاه قاجار بود. این خودرو را یک راننده فرانسوی می‌راند و از نوع کالسکه‌های پرسروصدا بود. مظفرالدین شاه در سفر به بلژیک با مدیرعامل شرکت رنو گفت‌وگو کرد و توانست ۲دستگاه خودرو وارد ایران کند. مظفرالدین شاه درباره خودروهای دیگر می‌پرسد و مدیرعامل شرکت رنو در آن زمان این گونه پاسخ می‌دهد که اگر شاه به ایران برگردد  شاهزادگان و سیاستمداران و برزگان ایرانی برای خرید خودرو تمایل نشان می‌دهند از این‌رو نزدیک به ۱۰۰ دستگاه خودرو پیش‌بینی شده است. همچنین شاه در پاسخ دست و دلبازی‌های مدیرعامل کمپانی خاطرنشان می‌کند که ایرانیان عادت به گرفتن چیزی به رایگان ندارند و اگر این اتفاق بیفتد مردم انگ رشوه‌خواری به شاه می‌زنند اما مدیرعامل رنو، شاه را متقاعد می‌کند که نخستین خودرو را به عنوان هدیه بپذیرند. آن گونه که در منابع تاریخی آمده است مدیرعامل شرکت رنو یک خودرو را به شاه هدیه می‌کند و دومی را به قیمت ۱۶ هزار فرانک (۴۰۰۰ تومان) به مظفرالدین شاه می‌فروشد. مظفرالدین شاه هر ۲ خودرو را با قطار و کشتی از روسیه و دریای خزر به انزلی آورد. سپس از انزلی با راننده به پیشگاه (دارالخلافه) قاجار حرکت کرد، اما جاده‌های کشور که خاکی و پر از چاله بود، باعث شد یکی از خودروها در بین راه خراب و هرگز به تهران نرسد. اما دومی پایش به پایتخت رسید و چون دود می‌کرد، «کالسکه دودی» و «کالسکه آتشی» نام گرفت. خیابان‌های تهران هم مثل همه‌جای ایران، مناسب رانندگی نبود. به همین خاطر شاه ایران فقط گاهی از آن استفاده می‌کرد. این خودروی پس از مرگ مظفرالدین‌شاه به محمدعلی پسر او رسید که با مشروطه‌خواهان سر ناسازگاری داشت. او بعدازظهر نخستین روزهای اسفندماه ۱۲۸۶ با این خودرو برای گردش به دوشان‌تپه رفت بود که با نقشه «حیدر عمواوقلی» از فعالان جنبش مشروطه ایران، ۲بمب دست‌ساز را به سمتش پرتاپ کردند. محمدعلی‌شاه آسیبی ندید اما این خودرو برای همیشه از کار افتاد و داستان نخستین خودروی وارد شده به ایران به پایان رسید.

—– —– —– —– —– —-

یادروز چهارم امردادماه:

“صمصام السلطنه” دستور داد حکومت نظامی را لغو نمایند. هیات وزیران قرارداد “لیانازف” و “کاپیتولاسیون” را لغو نمود. (۱۲۹۷ خورشیدی)

“ابوالحسن پيرنيا” معاضدالسلطنه، به سمت ايالت مازندران تعيين گرديد. (۱۳۰۶ خورشیدی)

درگذشت “رضا شاه پهلوی” بنیادگذار پادشاهی پهلوی، واپسین دودمان پادشاهی ایران. (۱۳۲۳ خورشیدی)
“رضاشاه پهلوی”، ۲۴ اسفند ۱۲۵۶ در آلاشت زاده شد. وی دوران خردسالی را در فقر گذراند. از نوجوانی به نظام پیوست و مدارج ترقی را پیمود. در کودتای ۳ اسفند ۱۲۹۹، نیروهای قزاق به فرماندهی رضاخان تهران را اشغال کردند. رضاخان ابتدا در مقام وزیر جنگ، بسیاری از ناآرامی‌ها و راهزنی‌ها را از بین برد. در ۳ آبان ۱۳۰۲ رضاخان با فرمان احمدشاه قاجار به نخست‌وزیری گمارده شد و ابتدا تلاش ناکامی در جهت جمهوری‌خواهی کرد؛ ولی در سال ۱۳۰۴ به پادشاهی رسید. سرانجام در سال ۱۳۲۰، پس از اشغال ایران به دست متفقین، وی مجبور به ترک ایران و واگذاری پادشاهی به ولیعهدش شد و سه سال بعد در شهر ژوهانسبورگ در آفریقای جنوبی درگذشت.

کشتی‌ موسوم به “کشتی‌ یونانی” در سواحل کیش به گل نشست. (۱۳۴۵ خورشیدی)

درگذشت “حاج حسين آقا ملک”، بنيادگذار كتابخانه و موزه ملی ملک در تهران و واقف بزرگترين مجموعه وقفيات آستان قدس رضوی. (۱۳۵۱ خورشیدی)

در جريان جنگ عراق با ايران، امير كويت به نيروی هوايی اين كشور دستور داد كه به هر هواپيمای نظامی كه وارد حريم كويت شود شليك كنند. منظور او هواپيماهای ايران بود. (۱۳۶۳ خورشیدی)

ديدار مسوولان ايرانی با دبيركل سازمان ملل پس از قبول قطعنامه ۵۹۸. (۱۳۶۷ خورشیدی)

درگذشت “غلامرضا سميعی” متخلص به “كيوان”، شاعر معاصر. (۱۳۷۲ خورشیدی)

افتتاح بزرگترين پالايشگاه نفت سنگين جهان در بندرعباس. (۱۳۷۶ خورشیدی)

خزرها، به دست اشکانیان پراکنده اروپا شدند و بعدا ازمیان رفتند. (199 م)
طبق نوشته برخی از مورخان و برپايه تطبيق تقويم‌ها، “بلاش چهارم” شاه اشكانی ايران اقوام مهاجر خزر را كه از شمال شرقی آسيای ميانه به سوی غرب به حركت در آمده و دسته ای از آن‌ها وارد برخی از مناطق ساحلی دريای مازندران (قفقاز) شده و درحال دست اندازی بيشتری بودند به آن سوی دربند عقب راند. “بلاش” با اين كه در معرض حمله نيروهای “سه وروس” امپراتور روم بود كه وارد ساحل شرقی مديترانه شده و قلمرو ایران را تهدید می‌کردند، به بيرون راندن خزرها اولويت داده بود و با ارسال يك پيام صلح جويانه به “سه وروس”، ارتش ايران را مامور بيرون راندن خزرها كرده بود و موفق شد. “خزر” در لغت به معنای “آواره و سرگردان” است.

شكست سخت ارتش روم از ايران در شمال شرقی ترکیه امروز. (297 م)
ارتش ايران در نقطه‌ای نه چندان دور از رود فرات، ميان حرّان و الرقه، ارتش روم به فرماندهی “گالريوس” داماد “ديوكلتيانوس” امپراتور وقت را شكستی سخت داد. “گالريوس” كه پس از اين شكست به آنتيوك عقب نشينی كرده بود مورد تحقير شديد “ديوكلتيانوس”قرار گرفت و وی را به اين شرط كه قول زدن شبيخون به قرارگاه “نرسی” شاه ساسانی ايران را بدهد خلع درجه و مقام نكردند. اين سومين نبرد نيروهای ايران و روم در دوران سلطنت نرسی بود كه ايران آن جنگ‌ها را آغاز كرده بود.

مرگ “پير كورنی” نويسنده و اديب معروف فرانسوی. (1686 م)

روز ملی و استقلال كشور آفريقايی “ليبريا”. (1847 م)
كشور جمهوری “ليبريا” در غرب آفريقا واقع شده و جمعيت آن ۳ ميليون نفر می‌باشد. پايتخت آن شهر “مونروويا” و دارای واحد پول “دلار ليبريا” است.

زادروز “جورج برنارد شاو” نويسنده مشهور ايرلندی. (1856 م)

کشف عنصر پرقدرت “رادیوم” به دست “پیر و ماری کوری” دانشمندان لهستانی. (1898 م)

استعفای “ملک فاروق” پادشاه مصر، در پی كودتای نظامی در اين كشور. (1952 م)

اعلام ملی شدن كانال سوئز توسط “جمال عبدالناصر” ریيس‌جمهور مصر. (1956 م)

روز ملی و استقلال كشور “مالديو” از استعمار انگلستان. (1965 م)
جزاير مالديو با حدود ۳۰۰ كيلومتر مربع مساحت با جمعيتی حدود ۳۰۰ هزار نفر در سواحل اقيانوس هند است.