خجسته روز ورهرام/ بهرام گور و نخستین پیمان آموزش استاد

امروز خجسته روز ورهرام از ماه اَمُرداد 3762 زرتشتی، روز پایانی نیایش همگانی پیر نارکی، سه‌شنبه شانزدهم اَمُردادماه 1403 خورشیدی، ششم آگوست 2024 میلادی

فرازهایی از پیام اشو زرتشت:

هرگاه ای مردم
از آیین مزدایی که دانش پایه است،
پیروی کنید.
از نادانی و گمراهی رهایی یافته،
راه درست و شادی‌آور را برگزینید.
آنگاه درمی‌یابید
که در پرتو این هنجار،
زیان دیرپا برای کژاندیشان و دروغ‌کاران
و پاداش نیک،
برای پیروان راستی خواهد بود.

یسنا. هات ۳۰ بند۱۱

——- ——- —— ——— ——-

ورهرام ایزد:
بیستمین روز هر ماه در گاه‌شمار ویژه وترادادی(سنتی) زرتشتیان «وَرَهرام» نام دارد.

وَرهرام در اوستا به ریخت وِرِترَغنه آمده، در پهلوی وَرهران و در گویش پارسی به نام بهرام گفته می شود.

وَرهرام به چمار(معنی) پیروزی و کامیابی سزاوار ستایش است. در باور نیاکان ما نام و جایگاه ورهرام، ایزد و فروزه پیروزی‌بخش بوده است.

برخی از باورمندان در چنین روزهایی، به نیایشگاه «شاوَرهرام ایزد» می روند و با سرودن اوستا برای خود، خانواده و همه‌ی راستکرداران آرزوی پیروزی و سربلندی می‌کنند.

از آیین‌های این روز پختن آش ترادادی، سیروگ(نان روغنی) و پخش  آجیل و شیرینی است.

نماد این روز گل سنبل است.

——— ——– ———- ——- ———-

بهرام گور و نخستین پیمان تاریخی تبادل استادان ایرانی

بهرام پنجم، نامور به «بهرام گور»، در دوره‌ی ساسانیان، یکی از پادشاهان ایران بود. در زمان حکومت او، آگوست سال 425 ميلادی، تئودوریس دوم امپراتور روم خواستار فرستادن استادان ایرانی به دانشگاه نوبنیاد (قسطنطنیه) شد. بهرام پنجم این درخواست را پذیرفت و به استادان اجازه‌ی تدریس در دانشگاه را داد. این توافق به عنوان نخستین «مبادله رسمی استاد» در درازای تاریخ یاد کرده‌اند.

دانشگاه نوبنیاد، که مقررات آن الگوی دانشگاه‌های امروزی شده است، در ۲۷ فوریه سال ۴۲۵ میلادی گشایش یافته بود. تئودوریس برای تدریس در این دانشگاه در کشورهای مختلف و دورترین آنها، از جمله چین، به دنبال استادان بود.

ارتباط بین دانشگاه‌های ایران و دانشگاه نوبنیاد (قسطنطنیه) باعث تبادل دانش، فرهنگ و تجربیات بین دو کشور شد.
استادان ایرانی می‌توانستند در دانشگاه نوبنیاد تدریس کنند و دانشجویان ایرانی نیز به تحصیل در این دانشگاه دعوت می‌شدند.
تجربه‌های استادان ایرانی در دانشگاه نوبنیاد می‌توانست تدریس و تحقیقات در دانشگاه‌های ایران را تحت تاثیر قرار دهد.
انتقال روش‌های تدریس و مطالب علمی از دانشگاه نوبنیاد به دانشگاه‌های ایرانی می‌توانست تحولات فرهنگی و علمی را تسریع کند.
این توافق می‌توانست هویت ملی ایران را تقویت کند؛ زیرا استادان ایرانی به عنوان نمایندگان فرهنگ و دانش ایران به دیگر کشورها معرفی می‌شدند.
این تبادل می‌توانست افتخار و ارتباط مثبت با دانشگاه‌های خارجی را برای ایرانیان ایجاد کند.

روابط دوستانه بین تئودوریس و بهرام پنجم در سال ۴۲۲ میلادی به امضای یک پیمان صلح صد ساله انجامید. بر اساس این پیمان، حکومت روم در قلمرو خود پیروی از آیین زرتشت را آزاد و قانونی ساخت، و دولت ایران نیز نسبت به پیروان مسیحیت دست به همین اقدام بزند.

پس از موافقت با درخواست تئودوریس، بهرام گور به خراسان شتافت و هون‌های سفید پوست (هِپتال ها) را که از جیحون (آمودریا) گذشته و دست به تعرض زده بودند، درهم شکست. سرکرده آنان را کشت و به پایتخت خود، تیسفون (واقع در ۲۰ مایلی جنوب بغداد) بازگشت.

بهرام پنجم یا وهرام پنجم، پانزدهمین شاهنشاه ایران و انیران از دودمان ساسانی، در دوره‌ای پر از بزم و رزم، با نیروی جسمی قوی و شهامت، به تخت شاهنشاهی نشست. او در جنگ‌های دینی با امپراتوری بیزانس مبارزه کرد و پیمان‌‌های صلح بست. همچنین، حملات هپتالیان از شرق و مبارزه با اقوام شرقی نیز جزو دستاوردهای او بود. ارمنستان نیز در دوران حکومت بهرام، موضوعی مهم بود و تأثیراتی در روابط ایرانیان و رومیان داشت.

—— ——- ——- ———-

یادروز 16 امردادماه:

مشيرالدوله” انتخابات دوره چهارم را متوقف ساخت. (۱۲۹۹ خورشیدی)

افتتاح كارخانه حريربافی چالوس به دست “رضا شاه پهلوی”. (۱۳۱۶ خورشیدی)

قتل “تیمور بختیار”، نظامی، سیاستمدار، از بنیانگذارانِ ساواک و نخستین رئیس ساواک در رژیم پهلوی. (۱۳۴۹ خورشیدی)

گمرک جلفا آتش گرفت و ده ها هزار تن کالا طعمه حریق شد، آتش سوزی پس از ۲۴ ساعت، به کمک آتش نشان‌های اتحاد جماهیر شوروی خاموش شد. (۱۳۵۵ خورشیدی)

“امیرعباس هویدا” از طرف شاه به جای “امیر اسداله علم” به وزارت دربار منصوب شد. (۱۳۵۶ خورشیدی)

انتخاب “جمشيد آموزگار” به نخست وزيری رژيم پهلوی. (۱۳۵۶ خورشیدی)

تشكيل جهاد دانشگاهی به فرمان “امام خمينی”. (۱۳۵۹ خورشیدی)

زادروز “كنستانتين دوم” كه از ۳۳۷ تا ۳۶۱ امپراتور روم بود و در طول حكومت خود دو بار از ايرانيان شكست نظامی خورد. (317 م)

نخستين مبادله رسمی استاد در طول تاريخ و موافقت با تدريس استادان ايرانی در دانشگاه قسطنطنيه. (425 م)

شاه وقت ايران، “بهرام پنجم” (بهرام گور)، درخواست “تئودوريس دوم” امپراتور روم، را پذيرفت كه استادان ايرانی بتوانند  برای تدريس در دانشگاه نوبنياد “قسطنطنيه”، به اين شهر بروند و اين موافقت در كارنامک دربار شاهی آن زمان درج شده است. مورخان اروپايی، از اين توافق به عنوان نخستين “مبادله رسمی استاد” در طول تاريخ ياد كرده‌اند كه از آن پس مرسوم شده است.

تولد “فرانچِسكو پِترارک” شاعر و اديب برجسته ايتاليايی. (1304 م)

درگذشت “آنتونی فان ديک”، نقاش معروف بلژيكی. (1641 م)

فاجعه آتشفشان كوه “په له” در “جزيره مارتينيك” و مرگ چهل هزار نفر. (1902 م)

درگذشت “رابيندرانات تاگور” فيلسوف هندی ونخستين اديب آسيايی که در سال ۱۹۱۳ میلادی  برنده جايزه ادبی نوبل شد. (1941 م)

درگذشت‌ ” اليور هارديی”، کمدين‌ مشهور آمريکايی. (1957 م)

روز ملی و استقلال “ساحل عاج” از استعمار فرانسه. (1960 م)

كشور جمهوری ساحل عاج با ۳۲۲/۴۶۳ كيلومتر مربع مساحت در غرب قاره آفريقا، در كنار خليج گينه واقع شده است. جمعيت آن ۱۵ ميليون نفر و پايتختش “ياموسوكرو”، زبان رسمی آن “فرانسوی” و نژاد مردم سياه می‌باشد. واحد پول ساحل عاج “فرانک سی اف آ ” بوده و خط آن “لاتين” است. نوع حكومت آن جمهوری چند حزبی با يک مجلس قانونگذاری است.

امضای قرارداد “موستار” میان مسلمانان و كروات‌ها. (1996 م)

عزل “اميركبير” از صدارت “ناصرالدين” شاه بر اثر بدگويی ديگران عليه او.

در چنین روزی، سال ۱۲۶۸ مهی، “میرزا تقی خان امیر کبیر”، یکی از بزرگترین رجال سیاسی ایران در دوره قاجار، از صدارت عزل شد. او به عنوان صدراعظمی ناصرالدین شاه را به عهده داشت و در راه سربلندی مردم ایران تلاش بسیاری کرد. امیرکبیر، با ایمان، دانش پرور و فرهنگ دوست بود و تاسیس مدرسه دارالفنون، نشر و ترجمه کتب مفید، و انتشار روزنامه‌های علمی و فرهنگی از جمله اقدامات او بود. اما اعتماد او به حمایت شاه در عین به‌کارگیری ادبیات تند در برابر وی، موجبات عزل و قتل او را فراهم آورد. این تلاش‌ها و دسیسه‌های دشمنان داخلی و خارجی، در نهایت به قتل امیرکبیر انجامید.
پس از عزل “امیرکبیر”، ناصرالدین شاه، بعد از عزل او در محذور عاطفی قرار گرفت1. اعتماد امیرکبیر به حمایت شاه در عین به‌کارگیری ادبیات تند در برابر وی که گاهی با جسارتی بیرون از احتیاط بود، موجبات عزل و قتل وی را فراهم آورد. او یکی از بزرگترین رجال سیاسی ایران در دوره قاجار بود و در راه سربلندی مردم ایران تلاش بسیاری کرد. امیرکبیر سعی فراوان داشت که از دخالت‌های بیگانگان در امور کشور جلوگیری کند و به غارت و چپاول اموال و ثروت‌های ملی از سوی اشراف و زورمندان پایان دهد. از مهمترین اقدامات او می‌توان به تاسیس مدرسه دارالفنون، نشر و ترجمه کتب مفید و انتشار روزنامه‌های علمی و فرهنگی اشاره کرد. اما تلاش‌ها و توطئه‌های دشمنان داخلی و خارجی، در نهایت به قتل امیرکبیر منجر شد.
میرزا محمدتقی‌خان فراهانی، ملقب به امیرکبیر، نخستین صدراعظم ایران در دوره ناصرالدین‌شاه قاجار بود. او از ۲۸ مهر ۱۲۲۷ تا ۲۲ آبان ۱۲۳۰ به عنوان صدراعظمی خدمت کرد. امیرکبیر با اقداماتی مانند پایه‌گذاری مدرسه دارالفنون، انتشار روزنامه وقایع اتفاقیه، و اصلاحات مالی و اجتماعی، به شهرت رسید. او پس از عزل، به کاشان تبعید شد و در باغ فین کاشان به قتل رسید . امیرکبیر، با تلاش‌هایش در جهت تغییرات و اصلاحات، به عنوان یکی از بزرگترین شخصیت‌های سیاسی تاریخ ایران به یاد مانده است.
در دوره صدراعظمی خود، امیرکبیر اصلاحاتی را در ایران اجرا کرد. این اصلاحات شامل موارد زیر بود:
اصلاح سیستم مالیات:
ایجاد نظم در مالیات‌گیری.
تغییر در رفتار سربازان و عدم تعرض آنان به اموال و ناموس مردم.
پایه‌گذاری دارالفنون:
ایجاد مدرسه‌ی دارالفنون به منظور تربیت نیروهای متخصص در حوزه‌های مختلف.
ساماندهی مجدد سیستم مالی:
توسعه صنعت در کشور.
تهیه لباس به سبک ارتش کشور اتریش.
امیرکبیر با این اصلاحات، تلاش کرد تا نظم اقتصادی و اجتماعی را بهبود بخشد.