امروز روز دیبهدین از ماه اَمُرداد 3762 زرتشتی، آدینه نوزدهم اَمُردادماه 1403 خورشیدی، نهم آگوست 2024 میلادی
فرازهایی از پیام اشو زرتشت:
دانایی که از منش نیک برخوردار باشد،
اشا و هنجار راستی را درک میکند.
و پیام درمان بخش اهورایی را گوش میدهد.
او در زبان و گفتار خویش از راستی بهره دارد.
بیگمان مزدا با فروغ روشن و آتشگون خویش،
دادگری نیک و شایسته را آشکار خواهد کرد.
یسنا.هات ۳۱ بند ۱۹
برگرفته از نسک: گاتها، نغمههای ایران باستان
برگردان: موبد کورش نیکنام
———- ———— ———– ————-
دیبهدین ایزد:
بیستو سومین روز هرماه سیروزه در گاهشمار زرتشتیان “دیبهدین” نام دارد.
دی به چم آفریننده و آفریدگار است. در هر ماه سه روز «دی» داریم كه برای پرهیز از اشتباه با پسوند نام روز پس از خودش شناخته میشود. “دیبآذر، دی بمهر، دی بدین”. دی در ادبیات اوستا به چم اهورامزدا است. است که به شوند سپندینگی این نام بارها در ماه بازگویی شده است. در اوستا نام همکاران را اورمزد اواگاه, سه دی ویسپه شام نامیدهاند.
واژه پارسی “دی” در گویش پهلوی به ریخت “داتار” آمده و در اوستا؛ دٓتهوش، دٓدوٓه و دٓئوشو به چمار(معنی) دادار وخداوند آمده است.
ریشه و بُن اين واژه “دا” به چمار(معنی) دانایی، دادن و بخشيدن هست.
واژه دیـن: دَئـنـا Daenâ در اوستا، به چمار دیدن، شناختن، فهمیدن و دانستن است. به چمار بینش درونی، وژدان بیدار و آگاه.
زرتشت آموزههای خود را در چارچوب دَئنا وَنگوهی Daenâ Vanguhi مینامد. که از بینش درونی و دینِ نیک یاد شده است.
زرتشتیان در روزهای اورمزد، دی بهآذر، دیبهمهر و دیبهدین، همانند روزهای آدینه هنگام شادی، آرامش و نیایش همگانی با دیدوبازدید را سپری میکنند.
نماد این روز در دین زرتشتی گل « شنبلید» است.
————- ———- ——— ——– ————
شاپور یکم و پیروزی بر کوشانها؛ بازگشت اقتدار به ایران خاوری
در آگوست سال 248 میلادی (اَمُردادماه)، شاپور یکم، شاه ساسانی ایران، با هدف از میان برداشتن مناطق خودمختار و تقویت اقتدار حکومت مرکزی، به ایران خاوری لشکر کشید. شاپور یکم، دومین شاهنشاه ساسانی، از سال 240 تا 270 میلادی حکومت کرد. او پس از پدرش، اردشیر بابکان، به تخت نشست و نقش مهمی در تثبیت و گسترش امپراتوری ساسانی داشت. او پادشاه کوشانها را مغلوب کرد و این منطقه را به حکومت محلی تبدیل نمود. پس از این پیروزی، دستگاه اداری دولت ساسانی ساتراپیهای پیشین مانند باکتریا (بلخ) را بازگرداند.
اشکانیان با خودمختاری محدود مناطق دوردست ایران مخالفتی نداشتند، اما برخی حکام این مناطق در زمان بحران دولت مرکزی، به اختیارات محلی خود میافزودند. شاپور یکم پس از پیروزی بر کوشانها، کسی را مجازات نکرد و مقامی را تغییر نداد. او به کوشانهای ایرانیتبار گفت که بخش خاوری ایران نمیتواند شاه مستقل داشته باشد، اما میتوانند شاه داخلی داشته باشند که گماردن او باید به تایید تیسفون برسد. منطقه کوشان میتواند در امور داخلی آزاد باشد، اما حق جنگ خارجی و ارتباط مستقیم با دولتهای بیگانه را ندارد.
استقلال کوشانها نزدیک به دو سده به درازا کشیده بود. در دوران ساسانیان، ازدواج شاهزادگان ساسانی با دختران بزرگان کوشان متداول بود و بیشتر سیاسی داشت. کوشانها آریاییهای ایرانیتباری بودند که در تاجیکستان، شمال شرقی و شرق افغانستان، کشمیر و پنجاب ساکن بودند. اعقاب کوشانهای باستان اکنون بیشتر در دو پنجاب (هند و پاکستان)، کشمیر، دره پنجشیر، نورستان، بدخشان و جمهوری تاجیکستان زندگی میکنند.
بحران جاری در افغانستان و پاکستان و اختلافات مرزی هند و پاکستان در سرزمین کوشانهای باستان جریان دارد. (روزنامک، کیهانیزاده/ ویکیپدیا)
——– ——– ———— ———–
یادروز 19 امردادماه:
پایهگذاری “خبرگزاری پارس” به دستور رضا شاه “پهلوی اول”، تا تصميمات دولت، مذاكرات و مصوبات مجلس، فعاليتهای سازمانهای دولتی و غيردولتی و افراد را به ايرانيان و ساير ملل گزارش كند. (۱۳۱۳ خورشیدی)
مرگ “محمود جم” سناتور و نخست وزير دوران پهلوی. (۱۳۴۸ خورشیدی)
در یک مزایده یک میلیارد دلاری در تهران نفت ایران هر بشکه ۱۶ دلار فروخته شد. (۱۳۵۲ خورشیدی)
نمایندگان سیاسی ایران و عراق مذاکرات خود را برای رفع اختلاف در آنکارا آغاز کردند. (۱۳۵۳ خورشیدی)
ورود نيروهای سازمان ملل به تهران و بغداد پس از قبول قطعنامه ۵۹۸ شورای امنيت. (۱۳۶۷ خورشیدی)
ورود تلفن همراه به ایران. (۱۳۷۳ خورشیدی)
برگزاری كنگره بزرگداشت يكصدمين سال رحلت ” ملاحسينقلی همدانی”. (۱۳۷۳ خورشیدی)
درگذشت “بابک معصومی” ، بازیکن و کاپیتان پیشین تیم ملی فوتسال، (زاده ۲۳ تیر ۱۳۵۱ تهران – درگذشته ۱۹ امرداد ۱۳۹۰ تهران) کاپیتان و بازیکن تیم ملی فوتسال ایران
او بازی فوتبال را بهصورت حرفهای از باشگاه فتح تهران آغاز کرد. سپس وارد فوتسال شد و در باشگاههای فتح، پاس و تام ایرانخودرو عضویت یافت و در سال ۱۳۸۸ برای مدتی سرمربی تیم فوتسال پرسپولیس بود.
عناوین و افتخارات:
قهرمانی جام ملتهای آسیا در سالهای ۱۹۹۹، ۲۰۰۰، ۲۰۰۴ و ۲۰۰۷ بهعنوان کاپیتان تیم ملی.
حضور در دو جام جهانی فوتسال ۲۰۰۰ و ۲۰۰۴.
معصومی از سال ۱۳۸۸، درگیر بیماری بود و در تاریخ ۱۹ امرداد سال ۱۳۹۰ بهدلیل سقوط از یک چهارپایه به بیمارستان منتقل شد و پزشکان او را مورد مداوای سرپایی قراردادند، ولی پس از چندی در یکی از درمانگاههای شهر کرج درگذشت.
درگذشت “امیر هوشنگ ابتهاج” متخلص به «ه.ا.سایه» شاعر و ترانهسرا، پژوهشگر، (زاده ۶ اسفند ۱۳۰۶ رشت – درگذشته ۱۹ امرداد ۱۴۰۱ آلمان)
او هم در آغاز همچون شهریار، چندی کوشید تا به راه نیما برود، اما نگرش مدرن و اجتماعی شعر نیما، بهویژه پس از سرایش ققنوس، با طبع او که اساساً شاعری غزلسرا بود، همخوانی نداشت. پس راه خود را که همان سرودن غزل بود، دنبال کرد.
درسال ۱۳۲۵ مجموعه «نخستین نغمهها» را که شامل اشعاری بهشیوه کهن است، انتشار داد. آن زمان که هنوز با نیمایوشیج آشنا نشده بود، «سراب» نخستین مجموعهاش را که به اسلوب جدید بود، در قالب چهارپاره با مضمونی از نوع تغزل و بیان احساسات و عواطف فردی؛ عواطفی واقعی و طبیعی بود، منتشر کرد.
زادروز عارف، خواننده، (زاده ۱۹ امرداد ۱۳۱۹ تهران)
او که اصالتا ترک است، علاقهاش به موسیقی و خوانندگی از آنجا شروع شد که تنها دلخوشی خانوادهاش یک رادیو لامپی بود که همیشه روی موج رادیو باکو “بادکوبه” میخواند.
از این رادیو، موسیقی مشهورترین خوانندگان آذری از جمله رشید بهبودوف، بُلبل، گلآقا، شوکت و فاطمه پخش میشد، اینها استادانی بودند که صدایشان آموزشدیده بود و هیچگاه خارج نمیخواندند. همین باعث شد تا عارف مخفیانه از آنان تقلید کند و میزان خواندن و کوک خواندن را فرابگیرد.
زادروز فرح اصولی، (زاده ۱۹ امرداد ۱۳۳۲ تهران)
او سبک نقاشیهایش ترکیبی از نقاشی مدرن و مینیاتور ایرانی است. درونمایه کارهای این نقاش، برگرفته از مسایل اجتماعی زنان، اشعار و ادبیات فارسی و تاریخ هنر ایران و جهان است. آثاری از وی در مجموعه موزه متروپولیتن نیویورک، موزه هنر مدرن لسآنجلس و موزه هنرهای معاصر تهران نگهداری میشود.
او از طرف مادرش نبیره حاج میر بهاالدین زنجانی است که از بازرگانان و نیکوکاران شهر زنجان در دوره قاجار بوده است.
تحصیلات و فعالیت حرفهای:
وی دیپلم نقاشی را از هنرستان زیبای دختران و لیسانس گرافیک را از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران دریافت کرد. شرکت در نمایشگاههای گروهی و انفرادی، تدریس، تصویرسازی کتابهای کودکان و دبیری جشنوارهها و دوسالانههای نقاشی ( دوسالانه ششم تهران۱۳۸۲) از جمله سوابق فعالیتهای اوست.
محاصره شهر “نينوه” پايتخت فرمانروایی “آشور” توسط نيروهای نظامی ايران و بابل آغاز شد. (612 پ.م)
ايرانيان ساكن غرب فلات ايران که بيش از ساير ملل از آشوریها آسيب ديده بودند، سرانجام با بابلیها متحد شدند و ريشه آشوریها را بركندند. در پی تصرف “نينوه” (نینوا)، نيروهای فاتح اين شهر را با خاك يكسان ساختند. “سينشاريشكون” پادشاه وقت آشور را در قصرش كشته و آشوریها را به نقاط دور دست تبعيد كردند. برخی مورخان ، سقوط شهر را دهم دسامبر اين سال و در پی يك محاصره چهار ماهه نوشتهاند که اين اختلاف تاريخ، نتيجه محاسبات متفاوت تقويمی است.
واحدهای ارتش ايران تنها ابر قدرت آن زمان به فرماندهی مستقيم خشايارشا پس از تسلط بر تنگه “ترموپيل” در این روز برای تصرف “آتن” به پیشروی خود ادامه دادند. (480 پ.م)
“ماژلان” با پنج كشتی، ظاهرا به قصد دور زدن كره زمين ولی در باطن استعمار نقاط جديد، “بندر سويل” در اسپانيا را ترک كرد. (1519 م)
برکناری “لويی شانزدهم” پادشاه فرانسه از سلطنت در جريان انقلاب كبير فرانسه. (1792 م)
افتتاح موزه بزرگ “لوور” فرانسه در پاريس. (1793 م)
اتریش از آلمان جدا شد و امپراتور اتريش با عنوان “فرانسوای اول” حكومتش را بر اتريش آغاز كرد. (1806 م)
روز ملی و استقلال اوليه “اكوادور” از استعمار اسپانيا. (1809 م)
“اکوادور” در شمال غربی آمریکای جنوبی و بر خط استوا واقع شده است. زبان رسمی آن “اسپانیایی” و پایتخت آن “کیتو” است. واحد پول آن “دلار آمریکا” است. نظام سیاسی اکوادور جمهوری است.
استقلال كلمبيا از استعمار اسپانیا. (1819 م)
“کلمبیا” در شمال غربی آمریکای جنوبی و در جنوب دریای کارائیب واقع شده است. زبان رسمی آن “اسپانیایی” و پایتخت آن “بوگوتا” و واحد پول آن “پزو” است. نظام سیاسی کلمبیا جمهوری فدرال است.
“مهندس رودولف ديزل” آلمانی اتومبيلی را كه ساخته بود در شهر “اوگسبورگ”به حركت آورد. (1893 م)
تجزيه امپراتوری عثمانی در پی شكست در جنگ جهانی اول و نيرنگ استعمار. (1920 م)
