لوگو امرداد
روزنگار هشتم شهریور

روز تیر از ماه شهریور/ شیخ بهایی، دانشمند و مهرازی برجسته

امروز روز تیر از ماه شهریور 3762 زرتشتی، پنجشنبه هشتم شهریورماه 1403 خورشیدی، بیست‌ونهم آگوست 2024 میلادی

گات ها1

فرازهایی از پیام اشو زرتشت:

“بنابراین از همان آغاز هر کسی خواه هوادار راستی یا دروغ. خواه نادان یا دانا. پیرو ندای دل و اندیشه خود باور خود را آشکار می‌سازد ولی به راستی سپندینه خرد اهورایی پیوسته آماده است تا کسانی را که در گزینش راه سرگردان و در دودلی و گمان هستند، راهنمایی کند.” یسنا 31 – بند 12

—————- —————— —————–

تیرایزدتیر:
– سیزدهمین روز هر ماه سی‌روزه در گاه‌شمار زرتشتیان«تیر» نام دارد.

– در استوره های کهن ایرانی «تیر» یا «تیشتَر» ایزد باران بوده است که به یاری آن کشتزارها از باران سیراب می‌شده اند.

– «تیریشت» در گنجینه اوستایی برای نیایش ایزد باران سروده شده است.

– ایرانیان باستان به هنگام خشک‌سالی، در این روز آیین ویژه‌ای برگزار می کردند و برای باریدن باران و پیروزی تشتر ایزد بر دیو خشکسالی (اَپوش) به دشت و کنار جویبارها رفته و اوستای تیریشت می‌خوانده‌اند.

گل نماد این روز گل بنفشه است.

————— —————– ——————

گرمابه شیخ بهاییبزرگداشت شیخ بهایی، دانشمند و مهرازی برجسته

سالروز درگذشت: ۸ شهریور ۱۰۰۰ – اصفهان

نقش شیخ بهایی در علم و عمران اصفهان

شیخ بهایی (زاده ۸ اسفند ۹۲۵ لبنان) فقیه، ریاضیدان، شاعر و دانشمند برجسته‌ای بود که به پاس خدماتش به دانش ستاره‌شناسی، در سال ۲۰۰۹ از سوی سازمان یونسکو در فهرست نام‌آوران ایران ثبت شد.

زبردستی وی در ریاضی، مهرازی (معماری) و مهندسی پرآوازه بود. از مهم‌ترین خدمات او در رونق بخشیدن به شهر اصفهان، تعیین سمت قبله مسجد شاه اصفهان است که با استفاده از ابزارهای آن زمان انجام پذیرفت و تنها هفت درجه با جهت واقعی قبله اختلاف دارد. تقسیم آب زاینده‌رود به محلات اصفهان و روستاهای مجاور رودخانه، ساخت گلخن گرمابه‌ای که هنوز در اصفهان به حمام شیخ بهایی نامور است و طراحی منارجنبان که هم‌اکنون نیز پا برجاست، به او نسبت داده می‌شود.

بنا به روایتی، وی مبتکر تهیه نان سنگک، حلواشکری و فرنی نیز بوده است. در سالنمایی که از سوی کمیته نانوایان تهران در ۱۹ اردیبهشت سال ۱۳۲۶ چاپ شد، آمده است که شاه‌عباس برای رفاه حال طبقات تهی‌دست و لشگریان خود که بیشتر در سفر نیاز به نان و خورش موقت و فوری داشتند، از شیخ بهایی خواست تا راه‌‌کاری بیابد. شیخ بهایی نیز نوآوری پخت نان سنگک را دستور داد که چند صد سال است به همان رویه نخستین فراهم می‌آید.

جشنواره بهاالدین عاملی

از سال ۱۳۸۳، شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان جشنواره‌ای به نام شیخ بهایی برگزار می‌کند. موضوع این جشنواره فن‌آفرینی و کارآفرینی است و برگزارکنندگان آن بر این باور هستند که بهاالدین عاملی نمادی از کارآفرینی است. وی در زمان خود، دانش را به فناوری تبدیل کرد و خدمات ارزشمند علمی، فرهنگی و عمرانی از خود به یادگار گذاشت. به یاد او، این جشنواره شیخ بهایی نامیده شد.

حمام شیخ بهایی

یکی از جاذبه‌های گردشگری و اسرارآمیزترین حمام‌های تاریخی اصفهان در خیابان عبدالرزاق اصفهان، کوچه شیخ بهایی و مابین مسجد جامع و هارونیه است. سیستم گرمایشی حمام شیخ بهایی بسیار بی‌همتا بوده و تنها یک شعله کل حمام را گرم نگه می‌داشته است. نظریه‌های بسیاری درباره این موضوع وجود دارد که هیچ‌کدام از آن‌ها تایید نشده‌اند.

حمام شیخ بهایی در اصفهان یکی از حمام‌های مهم ساخته شده در دوره صفوی است که افسانه‌های زیادی درباره آن وجود دارد از کارکردش با یک شمع گرفته تا استفاده از طلا به عنوان رسانا در گرم کردن آن‌که دیگر چیزی از آنها باقی نمانده است چون اکنون حمام شیخ بهایی به عنوان یکی از آثار تاریخی ثبت شده در فهرست میراث ملی، مخروبه‌ای است که روی دست اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان مانده است. این یادمان تاریخی که اکنون به روی مردم بسته است تا ۳۰ سال پیش به عنوان حمام عمومی مورد استفاده قرار می‌گرفت اما اکنون درهای بسته سبب شده تا نم و عوامل ویران‌کننده دیگر از عمر بنا کم کند.

——————- —————- —————

یادروز هشتم شهریورماه:

روز “مبارزه با تروريسم”.

در زمان محمدعلی شاه قاجار، شرم‌آورترين رويداد استعماری قرن بیستم اتفاق افتاد و توافق‌نامه تقسيم كشور مستقل و باستانی “ايران” ميان انگلستان و روسيه، در شهر سن پترزبورگ امضا شد. (۱۲۸۶ خورشیدی)

 

قتل “ميرزا علی‌اصغرخان اتابک اعظم” صدراعظم منفور و مستبد دوران‏ مشروطيت. (۱۲۸۶ خورشیدی)

 

“دكتر كورت ليند نبلات” مدير كل آلمانی بانک ملی ايران برای اختلاس از كار بركنار و تحت تعقيب قرار گرفت. (۱۳۱۱ خورشیدی)

 

دسیسه و خیانت بزرگ سرلشكر احمد نخجوان كفيل تازه وزارت جنگ و سرتيپ علی رياضی كفيل اطلاعات ارتش و همدستانشان که بدون اطلاع “رضاشاه”، سربازان وظیفه پادگان‌ها را مرخص کردند! و کشور بدون دفاع شد. (۱۳۲۰ خورشیدی)

 

در پنجمين روز تجاوز نظامی به ايران، هواپيماهای دولت مسکو برای نخستين بار برفراز تهران ظاهر شدند ولی تنها به فروريختن اعلاميه تبليغاتی مبادرت كردند. (۱۳۲۰ خورشیدی)

 

درگذشت عالم و عارف ربانی آيت‌‏اللَّه “شيخ حسنعلی نخودكی اصفهانی”. (۱۳۲۱ خورشیدی)

 

نام اداره تبليغات و انتشارات به اداره مطبوعات و راديو تبديل شد و نزدیک‌به يک‌صد نفر از كارمندان آن اخراج شدند. (۱۳۲۹ خورشیدی)

 

به دستور نخست وزير عده‌ای از قضات دادگستری مامور تشكيل انجمن‌های ايالتی و ولايتی در چند استان شدند. (۱۳۲۹ خورشیدی)

 

تعیین جایزه برای نشان دادن مخفیگاه یاران “دکترمصدق”، دکتر مهدی آذر، دکتر فاطمی و ملک اسماعیلی، از سوی فرمانداری نظامی تهران. (۱۳۳۲ ه.ش)

 

درگذشت “سيدضياالدين طباطبايی” از بازيگران صحنه سياسی ايران در سده ۲۰، که در ۲۸ سالگی، در سال ۱۲۹۹ خورشیدی نخست‌وزير ایران شد. (۱۳۴۸ خورشیدی)

 

انفجار دفتر نخست ‏وزيری از سوی گروهک مجاهدین خلق و شهادت “رجايی” و “باهنر”، رییس‌جمهور و نخست‌ وزیر ایران. (۱۳۶۰ خورشیدی)

 

درگذشت غلامرضا روحانی، شاعر و طنزپرداز، (زاده ۲۱ اردیبهشت ۱۲۷۶ مشهد – درگذشته ۸ شهریور ۱۳۶۴ تهران)

او از سال ۱۳۰۲ به‌همکاری با کلوپهای نمایش و موسیقی، از جمله جامعه باربد پرداخت که اسماعیل مهرتاش مؤسس آن بود و او شعرهای زیادی برای نمایشنامه‌ها و پیش پرده‌ها می‌سرود که بیشتر، درونمایه فکاهی داشت.

 

درگذشت محمود بهزاد، مترجم، مولف و زیست‌شناس، (زاده ۲۲ اسفند ۱۲۹۲ رشت – درگذشته ۸ شهریور ۱۳۸۶ رشت)

او که جزو نخستین دیپلمه‌های گیلان بود، به دانش‌سرای عالی راه یافت و در سال ۱۳۱۴ در رشته علوم طبیعی و تربیتی فارغ‌التحصیل شد. وی به‌دلیل  آشنایی کامل با زبان فرانسوی و مطالعات مداوم، کتاب “داروین چه می گوید؟” را به‌سال ۱۳۲۲ تالیف و کتاب “راز وراثت” اثر ژان روستان را در سال ۱۳۲۳ ترجمه کرد.

 

“كلئوپاترا” ملكه يونانی تبار مصر پس از شكست تلاش‌هايش برای به دام انداختن “اوكتاويان” امپراتور روم برای حفظ حكومت يونانيان، با نيش افعی دست به خودكشی زد. (30 پ.م)

 

تهيه نخستین مداد جهان با نوآوری “نيكولا كِنتِه” مخترع آلمانی. (1790 م)

 

زادروز “اِرنِست رادِرفورد” فيزيک‏دان برجسته بريتانيايی، کاشف پروتون، پدر فیزیک هسته‌ای و برنده‌ی جایزه نوبل شیمی سال ۱۹۰۸ میلادی. (1871 م)

 

مرگ “ژياكو مو لئو پاردی” شاعر و اديب بزرگ ايتاليايی. (1873 م)

 

روز پیروزی و ملی در جمهوری ترکیه. (1922 م)

ميهن‌دوستان ترک به فرماندهی آتاتورک نبرد ۴ روزه با يونان را بردند که در منطقه کوتاهيه روی داده بود و آخرين نبرد بزرگ دو نيرو بود. به همين مناسبت این روز در جمهوری ترکيه روز پيروزی نامگذاری شده و يک روز ملی است.

 

تلفن مستقيم ميان کاخ کرملين مسکو و کاخ سفيد واشنگتن نامور به تلفن سرخ آغاز به‌کار کرد تا از يک اشتباه نظامی که منجر به جنگ اتمی شود جلوگيری آید. (1963 م)

 

روز ملی و استقلال “آذربايجان” از اتحاد جماهير شوروی سابق. (1991 م)

سرزمين آذربايجان در زمان‏‌های گذشته در تصرف ايران بود تا اين‌كه به‌ موجب عهدنامه گلستان، به روسيه ضميمه شد. جمهوری آذربايجان در غرب آسيا و در كناره‏ دريای خزر، قرار دارد. جمعيت آن نزديك به ۸ ميليون نفر است كه اكثريت آن‌ها مسلمان بوده و به زبان تركی صحبت می‌كنند. نظام سياسی حاكم بر آذربايجان جمهوری فدرال می‌باشد. آذربايجان دارای دو روز ملی است يكی ۲۸ مه، روز اعلام جمهوری در آذربايجان و ديگری ۳۰ اوت، روز استقلال آن.

 

رای مثبت مردم “تيمور شرقی” برای استقلال از اندونزی. (1999 م)

 

درگذشت “نجيب محفوظ”، نويسنده مصری و برنده جايزه نوبل ادبيات در  سال ۱۹۸۸ میلادی. (2006 م)

به اشتراک گذاری
Telegram
WhatsApp
Facebook
Twitter

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

تازه‌ترین ها
1404-01-28