امروز روز مهر از ماه شهریور 3762 زرتشتی، یکشنبه یازدهم شهریورماه 1403 خورشیدی، یکم سپتامبر 2024 میلادی
فرازهایی از پیام اشو زرتشت:
“ای مزدا اهورا، با اندیشه‌ی نیک به تو روی می‌آورم، در پرتو راستی، مرا از پاداش زندگی مادی و مینویی که گروندگان را به خوشبختی می‌رساند، برخوردار کن.” یسنا 28 بند 2
—————– ———————— ———————–
مهر:
شانزدهمین روز هرماه سی روزه در گاه‌شماری زرتشتیان، روز «مهر» نام دارد. در آیین زرتشتی، روز با برآمدن خورشید آغاز می‌شود.
– مهر در اوستا « میثرَه» خوانده می‌شود، از ایزدان بزرگ پیش از زرتشت بوده که ایزد فروغ و روشنایی نام داشته است.
– ایزد مهر، نگهبان پیمانداری، مهربانی و خردمندی برای رسیدن به خواسته و دارایی نیز بوده است.
– نقش و نماد میترا و مهر؛ گردونه آفتاب یا چلیپا است.
– آیین مهرپرستی یکی از دیرینه‌ترین آیین‌ها در ایران باستان بوده که زمانی به شیوه میترائیسم در اروپا گسترش یافته است.
فردوسی می‌سراید:
«دو مهر است با من که چو آفتاب / بتابد شب تیره چو بیند آفتاب».
ایزد مهر نماد عشق و زندگی است و به زندگی خانوادگی گرمی می‌دهد. مهر نام آتشکده‌ای نیز بوده است.
فردوسی پیرامون آن می‌سراید:
«چو آذرگشسب و چو خوراد و مهر / فروزان به کردار گردان سپهر»
نماد این روز در دین زرتشتی گل «همیشه بشکفته» است.
————- —————– —————– ———-
بپاخیزی اردشیر بابکان، سردودمان پادشاهان ساسانی بر اشکانیان (223 م)
این رویداد تاریخی نه‌تنها به پایه‌گذاری دودمان انجامید، بلکه در ساختار سیاسی و فرهنگی ایران دگرگونی بزرگی را به‌وجود آورد. در پی سستی دولت مرکزی اشکانیان، اردشیر بابکان، یکی از امیران دست‌نشانده پارس، قدرتی به هم رسانید و بر “اردوان پنجم”، بیست و هشتمین و آخرین پادشاه اشکانی سر به شورش برداشت. اردشیر پس از تسخیر کرمان و اصفهان، “اردوان پنجم” را در منطقه‌ای میان بهبهان و شوشتر در خوزستان کنونی شکست داد و وی را کشت و خود را شاه خواند. پس از چیرگی بر تمامی ایران، فرمانروایی پادشاهی ساسانیان را اعلام کرد. وی تمام شاهزادگان اشکانی را از دم تیغ گذراند و بدین ترتیب دولت اشکانی پس از ۴۷۰ سال فرمانروایی، فروپاشید.
با فروپاشی اشکانیان، فرمانروایی ساسانیان آغاز شد که نزدیک‌به ۴۳۰ سال به درازا انجامید. در دوره ساسانیان، آیین زرتشتی رسمیت یافت و آیین مزدک نیز پدید آمد. این دوره از تاریخ ایران با تحولات فرهنگی، اجتماعی و دینی بسیاری همراه بود. ساسانیان به بازسازی و توسعه زیرساخت‌های کشور پرداختند و شهرهای جدیدی ساخت. همچنین، هنر و مهرازی (معماری) در این دوره به اوج خود رسید و آثار برجسته‌ای از این دوران به جا مانده است. در دوره ساسانيان، آيين زرتشتی رسميت يافت. آيين مزدک نيز پديد آمد.
اردشیر بابکان به عنوان بنیادگذار دودمان ساسانیان، نقش مهمی در پایداری قدرت مرکزی و ایجاد یک دولت قوی و متمرکز ایفا کرد. او با اصلاحات اداری و نظامی، پایه‌های یک فرمانروایی قدرتمند را بنا نهاد که توانست در برابر تهدیدات خارجی ایستادگی کند. پس از اردشیر، پسرش شاپور اول به تخت نشست و گسترش فرمانروایی را ادامه داد.
حکومت ساسانیان با یورش تازیان و شکست سپاه ایران در نبرد قادسیه و نهاوند به پایان رسید. با این حال، میراث فرهنگی و تاریخی این دوره همچنان در تاریخ ایران باقی مانده و تاثیرات آن در فرهنگ و هنر ایران دیده می‌شود.
————— ———— ————— ————–
یادروز 11 شهریورماه:
تاریخچه چاپ در ایران و نقش زرتشتیان
تاریخ چاپ در ایران به پنج سده پیش از میلاد بازمی‌گردد، زمانی که پادشاهان هخامنشی از مهرهای سلطنتی برای تایید احکام و فرمان‌های حکومتی استفاده می‌کردند. اما صنعت چاپ به شکل نوین خود در دوران صفویان و با پایه‌گذاری نخستین چاپخانه از سویکشیشان ارامنه در جلفای اصفهان آغاز شد. در دوران قاجار و با تلاش‌های عباس میرزا، صنعت چاپ به جِد در ایران شکل گرفت و نخستین چاپخانه با روش چاپ سربی در تبریز بنیاد شد.
نقش زرتشتیان در صنعت چاپ
زرتشتیان نیز نقش مهمی در توسعه صنعت چاپ در ایران ایفا کرده‌اند. نخستین چاپخانه زرتشتیان با نام «راستی» به کوشش زنده‌یاد کیخسرو خسرویانی راستی، یکی از پیشگامان صنعت چاپ در ایران، بنیاد نهاده شد. این چاپخانه به انتشار کتاب‌ها و متون دینی و فرهنگی زرتشتیان پرداخت و نقش مهمی در حفظ و ترویج فرهنگ و آیین زرتشتی ایفا کرد. در سال 1345 خورشیدی نخستین آموزش‌نامه‌ی حروف دین‌دبیره را به چاپ رساند. او در سال 1328 خورشیدی، سالنمایی با نام روزهای زرتشتیان در اندازه‌های کوچک جیبی و دیواری با شکل ویژه‌ی سالنمای راستی را چاپ كرد.
به مناسبت روز صنعت چاپ، خانه‌موزه چاپ و کتابت در ساختمان سالنمای راستی گشایش یافت. این نمایشگاه که به آیین و فرهنگ زرتشتیان اختصاص دارد، فرصتی مناسب برای آشنایی با تاریخچه چاپ و کتابت زرتشتیان است. این خانه‌موزه به نمایش آثار و مستندات تاریخی مرتبط با چاپ و کتابت زرتشتیان می‌پردازد و بازدیدکنندگان می‌توانند با تاریخچه و تحولات این صنعت در جامعه زرتشتی آشنا شوند.
به دنبال حمله آلمان به لهستان در تهران اعلاميه‌ای منتشر شد و دولت ايران اعلام بی‌طرفی نمود. (۱۳۱۸ خورشیدی)
نام اداره امنيه به اداره ژاندارمری تبديل يافت. (۱۳۲۱ خورشیدی)
کارخانه سیمان اصفهان شروع به کار کرد. (۱۳۳۷ خورشیدی)
در فرودگاه مهرآباد برای دریافت تغييرات پيش‌بينی شده جوی، دستگاه “ناکس ميل” نصب شد. (۱۳۴۰ خورشیدی)
دولت ايران، دولت جديد سوريه را به رسميت شناخت. (۱۳۴۰ خورشیدی)
ایران استقلال قطر را به رسمیت شناخت. (۱۳۵۰ خورشیدی)
تولید سرانه هر نفر در ایران مبلغ ۵۶۶ دلار اعلام شد. (۱۳۵۲ خورشیدی)
انتخاب “آيت اللَّه مهدوی كنی” به نخست وزيری پس از شهادت رجايی و باهنر. (۱۳۶۰ خورشیدی)
شهادت سردار “محمود كاوه” فرمانده لشكر ويژه شهدا، در يک نبرد تن به تن با دشمن عراقی. (۱۳۶۵ خورشیدی)
درگذشت “امیرناصر کاتوزیان”، پدر علم حقوق ایران، حقوقدان، استاد ممتاز دانشگاه تهران، وکیل پایه یک و قاضی سابق دادگستری. به وی در سال ۱۳۸۳ خورشیدی، نشان درجه یک فرهنگ و هنر اهد شد. (۱۳۹۳ خورشیدی)
زادروز ایران دَرودی، نقاش، کارگردان و نویسنده، (زاده ۱۱ شهریور ۱۳۱۵ مشهد – درگذشته ۷ آبان ۱۴۰۰ تهران)
او استاد دانشگاه رشته تاریخ هنر و به عقیده برخی پیرو مکتب فراواقع‌گرایی “سورئالیسم” و کارگردان و تهیه‌کننده چند فیلم مستند و کوتاه برای تلویزیون بود و در ۱۳۴۹ به درخواست دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف به تدریس تاریخ هنر در این دانشگاه پرداخت.
زادروز بابک تختی، ناشر و نویسنده، (زاده ۱۱ شهريور ۱۳۴۶ تهران)
او فرزند و بازمانده غلامرضا تختی و شهلا توکلی است که در ۳۰ بهمن ۱۳۴۵ با هم ازدواج کرده بودند.
یکی از آثار وی، کتاب درجست و جوی پدر در باب زندگی پدرش غلامرضا تختی به عنوان «محبوب‌ترین ورزشکار تاریخ ایران» است.
همسر وی منیرو روانی‌پور، نیز نویسنده است و فرزندشان غلامرضا حاصل این ازدواج است.
وی نشرقصه را اداره می‌کند و از وی داستان‌های کوتاه زیادی چاپ شده‌است. یکی از داستان‌هایش در مجموعه داستان‌های کوتاه ایران و جهان منتشر شده‌است.
وی در دوره‌ای تلاش كرد كشتی‌گير شود، حتی در مسابقاتی شركت کرد و به پشتوانه نام پدر و دوستان پدر و … پيروزيهايی هم به‌دست آورد، اما سرانجام فهميد كه برای اين كار ساخته نشده و از اين مسیر بیرون رفت.
وی هم‌اكنون همراه با همسر و پسرش ساكن آمريكا است.
يک ميهن‌دوست آتنی به نام “فيليپيدس” ۲۴۰ کیلومتر دوید و به اسپارت رسید. (490 پ.م)
وی پس از اطلاع از تصرف جزيره “اوبوآ” توسط نيروی دريابُرد ايران و پياده شدن طليعه اين نيرو در “آتيكا” و دشت ماراتن، ۲۴۰ کيلومتر فاصله آتن تا اسپارت را در دو شبانه روز دويد تا از سران اسپارت بخواهد كه نیروی کمکی به آتن بفرستند تا به دست ايرانيان نيفتد. به نوشته هرودوت در کتاب ششم تاريخ جنگ‌های پارسيان، فيليپيدس پس از بازگشت به آتن از اسپارت، به ميدان جنگ رفت و هنگامی که مشاهده کرد ايرانيان به کشتی‌هايشان باز می‌گردند تا ازمنطقه خارج شوند مسافت ساحل تا شهر آتن، عرض ناحيه ماراتن را که ۴۲ کيلومتر بود دويد تا مردم آتن را که در نگرانی بسر می‌بردند از اين بازگشت آگاه سازد که پس از دادن خبر همانجا بر زمين افتاد و درگذشت. با هدف جاويدان ساختن فداکاری او ، بارون پير دو کوبرتين احياء کننده مسابقه‌های المپيک، مسابقه دو طولانی المپيک را “ماراتن” نام نهاده که ۴۲ کيلومتر است.
با امضای پیمان‌نامه یافا بین ریچارد یکم و صلاح الدین ایوبی، سومین دور جنگ‌های صلیبی به پایان رسید. (1192 م)
زادروز “ژرژ سورا” نقاش بزرگ فرانسوی، بنیان‌گذار نودریافتگری. (1859 م)
مرگ “ويليام هَميلتون” رياضی‌دان و فیزیکدان بزرگ ايرلندی، کاشف قاعده همیلتون در مکانیک. (1865 م)
روز ملی و استقلال كشور “جمهوری دموكراتيک ويتنام” از فرانسه. (1945 م)
كشور “ويتنام” با ۳۳۱/۰۴۱ كيلومتر مربع مساحت، در جنوب شرقی آسيا واقع شده است. جمعيت ويتنام بيش از ۸۰ ميليون نفر است كه بيشتر مردم پيرو آيين بودا می‌باشند. پايتخت ويتنام، “هانُوی”ْ و واحد پولش “دونگ”ْ است.
تسليم نهايی كشور ژاپن در برابر متفقين و پايان يافتن كامل جنگ جهانی دوم. (1945 م)
زادروز “احمدشاه مسعود”، ملقب به شیر دره ی پنجشیر، فرمانده مجاهدین افغان بر ضد ارتش سرخ روسیه. (1953 م)
چیرگی سپاهيان تازی بر ناحيه‌ی “تخارستان” در خراسان. (۱۲۲ مهی)
