امروز روز آسمان از ماه شهریور 3762 زرتشتی، روز دوم گهنبار چهره پَـیتَه‌شَهیم گاه، پنجشنبه 22 شهریورماه 1403 خورشیدی، دوازدهم سپتامبر 2024 میلادی
فرازهایی از پیام اشو زرتشت:
کمک به دیگران؛
خویشکاری هر دانایی در پیام زرتشت، راهنمایی کردن و یاوری رساندن به دیگران است تا سُهش (:احساس) خرسندی پیش آید.
خوشبختی از آن کسی است که در پی خوشبختی دیگران باشد. (هات ۳۴ بند ۱)
از گات‌ها بیاموزیم؛ نگارنده موبد کورش نیکنام
———— —————- —————-
آسمان:
– بیست‌وهفتمین روز هر ماه در گاه‌شماری سی‌روزه زرتشتیان روز «آسمان» نام دارد. در آیین زرتشتی، با برآمدن خورشید (گاه هاوَن، هنگام بامداد)، روز آغاز می‌شود.
– واژه «آسمان» در اوستا به گونه «اَسمَن» آمده که ایزد نگهبان سپهر گردون است.
– در استوره ایرانی، آسمان نخستین پدیده هستی است که در نسک پهلوی بندهشن از آن یاد شده است.
– در باور باستانی ایران، آسمان سرچشمه نور و گرمای خورشید بوده و همان گونه که به نور خورشید نیایش می‌شده، آسمان نیز گرامی بوده است.
در شاهنامه آمده است:
« مه بهمن و آسمان روز بود / که فالم بدین نامه پیروز بود ».
سروده‌ی مسعود سعد سلمان، بر پایه‌ی کتاب بندهش
آسمان‌روز ای چو ماه آسمان / باده نوش و دار دل را شادمان
جان ز باده شاد كن زیرا كه عقل / باده را بیند همی شادی جان
هر زمان باده خور ای تازه چو گل / تازه كن شادی به باده هر زمان
اندرزنامه آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم)
به راه دور شو که به درستی آیی (بازگردی)
اندرزنامه آذرباد مهر اسپندان در سروده‌ی استاد ملک‌الشعرای بهار:
ره دور گیر (آسمان) روز، پیش / که بازآیی آسان، سوی خان خویش
—————– ——————— ——————-
پایان جنگ‌های ۲۴ ساله بین امپراتوری ایران و روم (۶۲۷ میلادی)
خسرو پرویز، پادشاه ساسانی، در چند لشکرکشی پیاپی، میان‌رود (بین‌النهرین)، سوریه، فلسطین، مصر و آسیای صغیر را تسخیر کرد و فتوحات خود را تا استانبول کنونی گسترش داد. در سال ۵۹۱ میلادی، در قراردادی بین او و امپراتوری روم، صلح برقرار شد. اما برکناری و کشتن امپراتور هوادار خسرو، دست او را در یورش به قلمرو روم باز کرد. بدین ترتیب، از پنجم ژانویه سال ۶۰۳ میلادی، جنگ‌های ۲۴ ساله میان دو کشور آغاز شد.
سپاه ایران در سرزمین روم فتوحات قابل توجهی کرد تا آنجا که بیزانس یا روم شرقی، تمامی متصرفات خود را از دست داد. بدین ترتیب، قلمرو خسرو پرویز به حدود قلمرو هخامنشیان رسید. اما جنگ دراز مدت شد و سرسختی خسرو برای ادامه آن، بیزانس را آماده تلافی کرد و از سال ۶۲۷ میلادی، یورش‌های تعرضی بیزانس آغاز شد.
در این جنگ، آذربایجان ویران و غارت گردید و سپاه بیزانس میان‌رودان (بین‌النهرین) را گرفت. خسرو پرویز به تیسفون گریخت، اما پیشنهاد صلح را رد کرد و در این میان پی‌درپی از روم شکست خورد . پس از مدتی، با شورش مردم و ارتش ایران، از قدرت برکنار و زندانی و سپس کشته شد.
در آغاز جنگ، سپاه ایران به راهبری خسرو پرویز موفق به تصرف مناطق وسیعی از قلمرو بیزانس شد، از جمله اورشلیم و اسکندریه.
یکی از نبردهای مهم در این جنگ، نبرد نینوا بود که در سال ۶۲۷ میلادی رخ داد و به شکست نیروهای ایرانی انجامید.
با شکست‌های پی‌درپی و شورش‌های داخلی، خسرو پرویز از قدرت برکنار شد و سرانجام به قتل رسید.
——————- —————- ———————
یادبود نبرد ماراتن
نبرد ماراتن یکی از مهم‌ترین و بزرگترین نبردهای دنیای باستان بود که در سال ۴۹۰ پیش از میلاد بین ارتش هخامنشی ایران و قوای متحد دولت‌شهرهای یونانی آتن و پلاته در دشت ماراتن رخ داد. این نبرد به دلیل اهمیت استراتژیک و نتایج آن، در تاریخ به یاد مانده است.
داریوش بزرگ، شاهنشاه هخامنشی، پس از سرکوب شورش‌های داخلی و شورش ایونیان، تصمیم گرفت یونان و اژه را تحت کنترل خود درآورد و افراد درگیر در شورش ایونیان را مجازات نماید. او سپاهی را به سرزمین اصلی یونان فرستاد که پس از تصرف شهر ارتریا و جزیره ایوبوآ، در ساحل شرقی آتیکا پیاده شد.
فرمانده نیروهای ایرانی، داتیس، بخشی از نیروهای خود را به کشتی‌ها بازگرداند تا به آتن حمله کند. میلتیادس، فرمانده دفاع از آتن، با استفاده از این فرصت، به نیروهای باقی‌مانده ایرانی در شرق آتیکا یورش بُرد. نیروهای آتنی که در زمین‌های مرتفع و خشک موضع گرفته بودند، با سرعت به سوی نیروهای ایرانی حرکت کردند. در این نبرد، نیروهای ایرانی در مرکز میدان ایستادگی کردند، اما جناح‌های راست و چپ تاب مقاومت نیاوردند و کل نیرو به محاصره درآمد.
در این نبرد، نیروهای ایرانی با تحمل تلفات سنگین (نزدیک ۶۴۰۰ نفر) عقب‌نشینی کردند. آتنی‌ها به پاس نجات شهرشان، در دلفی خزانه‌ای ساختند و به آپولو، خدای خود، هدیه کردند. یلتیادس نیز دستور ساختن ۲۰۰ کشتی جنگی را داد تا در برابر تازش آینده ایران آماده باشند.
نبرد ماراتن نه تنها به دلیل نتایج نظامی آن، بلکه به دلیل تاثیرگذاری فرهنگی و تاریخی‌اش نیز اهمیت دارد. این نبرد نشان داد که امپراتوری هخامنشی با وجود عظمت و قدرتش، در برابر اتحاد و استراتژی مناسب می‌تواند شکست بخورد. همچنین، این نبرد به عنوان یکی از بزرگترین لشکرکشی‌های آمفیبیاس تا پایان سده ۱۹ میلادی شناخته می‌شود .
این شکست برای داریوش بزرگ، شاهنشاه هخامنشی، بسیار ناگوار بود و او سوگند خورد که از آتنی‌ها انتقام بگیرد.
داریوش بزرگ پس از شکست در نبرد ماراتن، تصمیم به انتقام گرفت و شروع به آماده‌سازی برای یک لشکرکشی بزرگ‌تر کرد. اما پیش از اینکه بتواند این انتقام را عملی کند، درگذشت. پس از او، پسرش خشایارشا به تخت نشست و تصمیم به ادامه این برنامه گرفت.
خشایارشا در سال ۴۸۰ پیش از میلاد با یک لشکر عظیم به یونان حمله کرد که به نبردهای معروفی مانند ترموپیل و سالامیس منجر شد. در نبرد ترموپیل، نیروهای اسپارتی به رهبری لئونیداس مقاومت کردند، اما در نهایت شکست خوردند. با این حال، در نبرد دریایی سالامیس، نیروهای یونانی توانستند نیروی دریایی ایران را شکست دهند و این شکست باعث شد که خشایارشا به ایران بازگردد.
بنابراین، اگرچه داریوش بزرگ نتوانست انتقام خود را بگیرد، اما خشایارشا تلاش کرد تا این کار را انجام دهد، هرچند که در نهایت موفق به تسخیر کامل یونان نشد.
مورخان یک زبان (متفق القول) نوشته‌اند كه از آغاز تاريخ بشر تا به امروز ، جهان امپراتوري با عظمتي چون امپراتوري پارسها در دوران هخامنشيان را به خود نديده است كه بر پايه نظم اداری، قانون، توجه خاص به ارتباطات (راه‌ها، بنادر، پستخانه و… ) و تحمل اديان و باورها به وجود آمده بود.
———————— ———————–
یادروز 22 شهریورماه:
اعزام ۳ انگليسی به ايران ، برای اجرای خواسته‌های دراز مدت دولت لندن. (۹۴۷خورشیدی)
لارنس كيپمن، آرتر ادواردز و ريچارد ويلز برای اجرای نيّات دراز مدت دولت لندن، انگلستان را به مقصد ايران ترك كردند. ماموريت آنان راضی كردن دولت صفوی ايران به صدور مجوز پایه‌گذاری چند مرکز انگليسی (به نام ظاهری تجارتخانه) در شيراز، كرمان، اصفهان و تبريز بود تا سرپُل‌هايی برای نفوذ در آسيای غربی و جنوبی باشند. اين هيات انگليسی يک سال بعد به قزوين (پايتخت وقت ايران) رسيد.
کشته شدن “شيخ محمد خيابانی” پس از قیام و اقدام به تشکیل دولت آزادیستان در تبریز، در درگیری با قزاق‌ها(۱۲۹۹خورشیدی)
زادروز “احسان نراقی”، پژوهشگر حوزه فلسفه و جامعه‌شناسی، وی تنها فرد ایرانی است که معاونت یونسکو را عهده‌دار بوده است.(۱۳۰۵خورشیدی)
هشتاد و دو نفر از محصلان از سوی وزارت معارف برای انجام تحصيلات عاليه به اروپا اعزام شدند. (۱۳۰۹خورشیدی)
زمينه‌سازی راديويی برای کنار رفتنِ “رضاشاه پهلوی”. (۱۳۲۰خورشیدی)
راديوهای انگليسی گزارش‌های متعدد در این باره كه راهی جز استعفا برای “رضاشاه” نمانده و ظرف ساعات آينده به خواست متفقين كناره‌گيری و نيز خود را تسليم خواهد كرد پخش كردند، اين اخبار ترس هواداران شاه را افزايش دادوسه روز بعد پايان كار “رضاشاه” بود.
پيوستن ايران به اعلاميه ملل متحد. (۱۳۲۲خورشیدی)
در روز ۳ شهریور ۱۳۲۰ نیروهای شوروی از شمال و شرق و نیروهای بریتانیایی از جنوب و غرب، از زمین و هوا به ایران حمله کردند و شهرهای سر راه را اشغال کردند و به سمت تهران آمدند. ارتش ایران به سرعت متلاشی و رضاشاه ناچار به استعفا شد. متفقین با انتقال سلطنت به پسر و ولیعهد او “محمدرضا”موافقت کردند. پس از اشغال، راه‌آهن سراسری ایران برای انتقال کمک‌های نظامی به پشت جبهه شوروی، بر اساس قانون وام و اجاره مورد استفاده قرار گرفت. ایران که در آغاز جنگ بی‌طرفی خود را اعلام کرده بود نهایتاً در ۱۷ شهریور ۱۳۲۲ به آلمان اعلان جنگ داد. هدف اصلی ایران از اعلان جنگ پیوستن به اعلامیه ملل متحد و شرکت در کنفرانس‌های صلح پس از جنگ بود.
مرگ “مهدی قلی هدايت” معروف به “مُخبرالسَّلطنه” نخست وزير دوران پهلوی. (۱۳۳۴خورشیدی)
زادروز “پارسا پیروزفر”، کارگردان تیاتر، بازیگر سینما و تلویزیون.(۱۳۵۱خورشیدی)
زادروز “سید حسام‌الدین نواب‌صفوی”، بازیگر سینما و تلویزیون، وی افزون بر بازیگری، به وکالت و نوازندگی مشغول است.(۱۳۵۳خورشیدی)
بزرگترین نمایشگاه بین المللی بازرگانی تهران افتتاح شد.(۱۳۵۴خورشیدی)
درگذشت “آیت‌الله العظمی یوسف صانعی” مرجع تقلید نوگرا و فقیه نواندیش. وی از سال ۱۳۶۱ تا ۱۳۶۴ دادستان کل کشور بود.(۱۳۹۹خورشیدی)
درگذشت رضا بیک‌ایمانوردی، مربی ورزش رزمی و بازیگر سینما، (زاده ۲۵ خرداد ۱۳۱۵ تهران – درگذشته ۲۲ شهریور ۱۳۸۲ آریزونا)
او با تسلط به زبان انگلیسی به استخدام سفارت آمریکا در آمد و فعالیت هنری‌اش در سال ۱۳۳۷ با بازی در تروپ تیاتر «اُسکار» آغاز شد.
درگذشت علی جوان، فیزیکدان و مخترع، (زاده ۵ دی ۱۳۰۵ تهران – درگذشته ۲۲ شهریور ۱۳۹۵ آمریکا)
زادروز احسان‌اله نراقی، مشاور فرح پهلوی و پژوهشگر حوزه فلسفه و جامعه‌شناسی، (زاده ۲۲ شهریور ۱۳۰۵ کاشان – درگذشته ۱۲ آذر ۱۳۹۱ تهران)
او که نیاکان و بستگانش روحانی بودند، در دانشگاه تهران به تحصیل حقوق پرداخت و برای ادامه تحصیل به سویس رفت و لیسانس جامعه‌شناسی از دانشگاه ژنو دریافت کرد.
زادروز سولماز نراقی، شاعر، نویسنده و هنرمند میان‌رشته‌ای، (زاده ۲۲ شهریور ۱۳۵۷ همدان)
زادروز محمدصالح رزم‌حسینی، کارتونیست، (زاده ۲۲ شهریور ۱۳۵۸ کرمان)
گهنبار (گاهان بار) چهره‌ی پیت شهیم در آیین زرتشتی.
روز جهانی “برنامه‌نویس”.
معبد “ژوپيتر” در “كاپيتولاين هيل” در شهر “رم” گشايش يافت.”كاپيتولاين هيل” يكی از هفت تپه معروف شهر رم است. (509 پ.م)
رخداد نبرد “منصوره” در جريان جنگ‌های صليبی بين فرانسه و مصر. (1250 م)
مرگ “دانته اليگيری” اديب و شاعر بلند آوازه ايتاليايی. (1321 م)
مرگ “ميشل مونتينی” شاعر و فيلسوف نامدار فرانسوی. (1592 م)
اختراع آسانسور در آمريكا با نوآوری “جان بيكبارت “. (1780 م)
شهر نيويورک به عنوان پايتخت ايالات متحده اعلام شد. در آن زمان هنوز شهر واشنگتن به وجود نيامده بود. (1788 م)
به علت گرانی نان در پاريس، مردم دست به غارت نانوایی‌ها زدند. (1789 م)
یورش ارتش ايتاليا به كشور ليبی در جريان جنگ جهانی دوم. (1940 م)
