امروز روز مانترَه‌سپند از ماه شهریور 3762 زرتشتی، روز چهارم گهنبار چهره پَـیتَه‌شَهیم گاه، شنبه 24 شهریورماه 1403 خورشیدی، چهاردهم سپتامبر 2024 میلادی
فرازهایی از پیام اشو زرتشت:
باورمندی به نیکی و خرد؛
سفارش زرتشت باور داشتن به راستی و خردمندی است تا خوشبختی فراهم شود.
مرد خردمند با آگاهی از اینکه مهر و ایمان به خدا سرچشمه راستی است.
گمراهان و زشتکاران را به پرورش منش پاک، انجام کار نیک و مهرورزی به دیگران اندرز می‌دهد. تا سرانجام همه کژاندیشان نیز با آگاهی به سوی راستی گام بردارند. (یسنا هات ۳۴ بند ۱۰)
——————— ————————-
مانترَه‌سپند:
– بیست و نهمین روز هر ماه در گاه‌شماری سی‌روزه زرتشتیان روز «مانتره‌سپند» نام دارد. در آیین زرتشتی، با برآمدن خورشید (گاه هاوَن، هنگام بامداد)، روز آغاز می‌شود.
– واژه مانتره سپند از دو بخش پدید آمده است؛ نخست “مانتره” یا “مَنتره” به چَم (معنی) سخن اندیشه‌برانگیز و بخش دیگر آن “سپَند” به چم وَرجاوند و سپند (مقدس).
– این واژه در اوستا به ریخت «مانترَسپِنتَه» آمده است که درگویش پهلوی یا پارسی میانه «مَهرَسپنت» و در گویش پارسی امروزی به گونه «ماراسپند» و «مانترسپند» در آمده است.
نماد این روز «کرکم» یا همان گل زعفران است
سروده‌ی مسعود سعد سلمان، بر پایه‌ی کتاب بندهش
ای دلارام روز ماراسپند
دست بی‌جام لعل مِی، مپسند
خرمی در جهانِ خرم بین
شادمانی كن و به ناز بخند
اندرزنامه آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم)
جامه افزای و دوز و پوش و زن به زنی کن که فرزند تیز ویر ( باهوش) و نیک زاید.
اندرزنامه آذرباد مهر اسپندان در سروده‌ی استاد ملک‌الشعرای بهار:
زن تازه در (ماراسفند) گیر / که فرزند نیک آید و تیز ویر
—————– ——————– ———————
عبدالحسین زرین‌کوب؛ تاریخ‌نگار برجسته ایران
عبدالحسین زرین‌کوب، ادیب، استاد نامدار ادبیات پارسی، تاریخ‌نگار، نویسنده و مترجم. (زاده ۲۹ اسفند ۱۳۰۱ بروجرد – درگذشته ۲۴ شهریور ۱۳۷۸ تهران) او سال ۱۳۱۹ تحصیلات دبیرستانی را در رشته ادبی در تهران به‌پایان رساند و سال بعد به زادگاهش بازگشت و به تدریس در دبیرستان‌های خرم‌آباد و بروجرد پرداخت. در این دوران، درس‌های مختلف از تاریخ و جغرافیا و ادبیات فارسی تا عربی و فلسفه و زبان خارجی را تدریس می‌کرد. در همین دوره نخستین کتابش را به نام «فلسفه، شعر یا تاریخ تطور شعر و شاعری در ایران» در بروجرد منتشر شد. در سال ۱۳۲۴ پس از آنکه در امتحان ورودی «دانشکده علوم معقول و منقول» و «دانشکده ادبیات» با رتبه اول وارد رشته ادبیات فارسی دانشگاه تهران شد و در سال ۱۳۲۷ دوره لیسانس ادبیات فارسی را با رتبه اول به پایان رساند و سال بعد وارد دوره دکتری رشته ادبیات دانشگاه تهران شد. در سال ۱۳۳۴ از رساله دکتری‌اش باعنوان نقد شعر تاریخ و اصول آن که زیرنظر بدیع‌الزمان فروزانفر تالیف شده بود با موفقیت دفاع کرد. سال ۱۳۳۰ در کنار فرهیختگان زمان: محمد معین، ناتل خانلری، غلامحسین صدیقی و عباس زریاب‌خویی برای مشارکت در طرح ترجمه مقالات دانشنامه اسلام “چاپ هلند” دعوت شد. از سال ۱۳۳۵ با رتبه دانشیاری کارش را در دانشگاه تهران آغاز کرد و عهده‌دار تدریس تاریخ اسلام، تاریخ ادیان، تاریخ کلام و تاریخ تصوف در دانشکده‌های ادبیات و الهیات شد. چندی نیز در «دانشسرای عالی تهران» و «دانشکده هنرهای دراماتیک» تدریس کرد و از سال ۱۳۴۱ به بعد در فواصل تدریس در دانشگاه تهران، در دانشگاه‌های آکسفورد، سوربن، هند و پاکستان و در سالهای ۱۳۴۷ تا سال ۱۳۴۹ در آمریکا به‌عنوان استاد میهمان در دانشگاه‌های کالیفرنیا و پرینستون به تدریس پرداخت. وی در سالهای ورودش به دانشکده، با بانو قمر آریان آشنا شد. خانم آریان در گفت‌وگویی با روزنامه جام‌جم در سال ۱۳۸۳ گفت: آشنایی آنها در فضای دانشکده نزدیک به ۹ سال ادامه یافته بود و سرانجام زرین‌کوب از آریان خواستگاری کرد. آریان، زمانی که ماجرا را با پدرش مطرح کرد، پدرش گفت که به خوبی با زرین‌کوب آشناست و مقالاتی از او خوانده، اما گمان می‌کرده که نویسنده آن مقالات باید مردی ۵۰ ساله باشد. آریان و زرین‌کوب در سال ۱۳۳۲ ازدواج کردند و تحصیلاتشان را در مقطع دکتری نیز ادامه دادند. “زرین‌کوب رتبه نخست و آریان دوم در کنکور دکتری بود” و پس از فارغ‌التحصیلی، سالهای سفرشان آغاز شد. آریان سالهای بسیاری را همراه با همسرش در هند و چندین کشور اروپایی و عربی ولبنان گذراند ازدواج آریان و زرین‌کوب نظیر ازدواج سیمین دانشور و جلال آل‌احمد فرزندی به‌دنبال نداشت.. زرین‌کوب کتابی با عنوان «دو قرن سکوت» درباره رویدادها و اوضاع تاریخیِ ایران در دو سده نخست اسلام، “از یورش تازیان تا ظهور دولت طاهریان” نگاشته و در سال ۱۳۳۶ در چاپ دوم کتاب به بسیاری از پرسش‌های مطرح شده از سوی منتقدان و نیز شبهات وارد بر مطالب چاپ نخست کتاب پاسخ داده‌است.
عبدالحسین زرین‌کوب یکی از برجسته‌ترین ادیبان و تاریخ‌نگاران ایران بود. او در زندگانی خود آثار بسیاری را به نگارش درآورد و در دانشگاه‌های معتبر جهان به تدریس پرداخت. زرین‌کوب، ۲۴ شهریور ۱۳۷۸ در ۷۷سالگی در تهران درگذشت و میراثی ارزشمند از خود به جا گذاشت.
عبدالحسین زرین‌کوب با آثار برجسته‌اش میراثی ماندگار در ادبیات و تاریخ ایران به جا گذاشته است. آثار او به عنوان مرجع سترگ در مطالعات تصوف و مولوی‌شناسی شناخته می‌شود. برخی از مهم‌ترین آثار او عبارتند از:
دو قرن سکوت: بررسی تاریخی ایران در دو قرن اول اسلام.
تاریخ ایران بعد از اسلام: پژوهشی جامع درباره تاریخ ایران پس از ورود اسلام.
پله‌پله تا ملاقات خدا: نگاهی به زندگی و آثار مولانا جلال‌الدین بلخی.
با کاروان حله: مجموعه‌ای از مقالات ادبی و تاریخی.
نقد ادبی: بررسی و تحلیل آثار ادبی فارسی.
این آثار نه تنها در ایران بلکه در سطح بین‌المللی نیز مورد توجه و تحسین قرار گرفته‌اند.
—————— —————————
یادروز 24 شهریورماه:
محمد ولی خان تنكابنی” نخست وزیر، بدون اطلاع مجلس و شاه، بی‌طرفی ایران را نقض کرد و در سومین سال جنگ جهانی اول به لندن و مسکو وعده همکاری داد. (۱۲۸۵ خورشیدی)
درگذشت “جهانگيرخان قشقايی” حکیم، عالم و فيلسوف نامدار ایرانی. (۱۲۸۹ خورشیدی)
“كلنل محمد تقی خان” دستور داد تلگراف‌های كنسولگری و اتباع انگليس بايد به صورت غير رمز و فقط از سوی تلگرافچی‌های ايرانی مخابره شود. (۱۳۰۰ خورشیدی)
آتشکده‌ی “بازه‌هور” به عنوان یکی از آثار ملی ایران به شماره ی ۳۹ به ثبت رسید. این اثر نخستین اثر ثبت شده از خراسان است. (۱۳۱۰ خورشیدی)
جعفر شریف امامی دوباره به ریاست مجلس سنا انتخاب شد. (۱۳۵۴ خورشیدی)
کمیسیون امنیت اجتماعی به دلیل وضع نابسامان مرغ در بازار، عده ای از تجار مرغ را تبعید نمود. (۱۳۵۵ خورشیدی)
اعدام “صادق قطب‌زاده” وزیر امور خارجه، مدیر عامل سازمان رادیو و تلویزیون ایران و عضو شورای انقلاب اسلامی ایران به اتهام دسیسه علیه جمهوری اسلامی. (۱۳۶۱ خورشیدی)
درگذشت استاد “حبيب اللَّه نجومی” ستاره‌‌شناس معاصر و ناشر سالنمای ايران. (۱۳۶۶ خورشیدی)
درگذشت “علی محمد حيدريان”، نقاش نامی معاصر. (۱۳۶۹ خورشیدی)
گهنبار (گاهان بار) چهره ی پیت شهیم در آیین زرتشتی.
روز جهانی “دموکراسی”.
زادروز “تراژان” امپراتور روم، او نخستين امپراتور روم بود كه تصميم به تصرف تيسفون پايتخت ايران زمين گرفته بود كه در جريان همين جنگ درگذشت. (53 م)
زادروز ابوريحان بيرونی دانشمند بزرگ ايرانی. (973 م)
ابوريحان محمد بيرونی، ۱۵ سپتامبر در خوارزم كه در گستره‌ی فرمانروایی سامانيان بود، چشم گشود. برپایه تقویم میلادی قدیم (ژولیان)، وی پنجم سپتامبر زاده شده بود. بيرونی ۷۵ سال عمر كرد ودر ۱۳ دسامبر سال ۱۰۴۸ میلادی در شهر غزنه درگذشت.
زادروز “مارکو پولو”، تاجر و جهانگرد ایتالیایی در ونیز. (1254 م)
زادروز “فرانسوا لاروش فوكو” نويسنده و فيلسوف فرانسوی. (1613 م)
روز ملی و استقلال “هُندوراس” از استعمار اسپانيا. (1821 م)
روز ملی و استقلال “السالوادور” از استعمار اسپانيا. (1821 م)
روز ملی و استقلال “نيكاراگوئه” از استعمار اسپانيا. (1821 م)
روز ملی و استقلال “گواتمالا” از استعمار اسپانيا. (1821 م)
تصرف اسكندريه مصر از سوی قوای متجاوز انگليسی. (1882 م)
زادروز “آگاتا کریستی” نویسنده‌ی انگلیسی، وی در کتاب رکوردهای گینس مقام اول در میان پرفروش‌ترین نویسندگان کتاب در تمام دوران‌ها است. (1890 م)
برای نخستين بار در تاريخ، از تانك در جنگ استفاده شد. نيروهای انگليسی نخستين تانك‌ها را كه با نوآوری “مهندس ارنست سويتون” طراحی شده بودند در جبهه سم(Somme) در فرانسه بر ضد آلمانی‌ها به كار بردند. (1916 م)
اعلام حكومت جمهوری در روسيه و پايان امپراتوری روسيه تزاری. (1917 م)
درگذشت “رودولف کریستف یوکن” نویسنده ی آلمانی، برنده جایزه نوبل ادبیات در سال ۱۹۰۸ میلادی. (1926 م)
كشف “پنی سيلين” توسط دكتر الكساندر فلمينگ، ميكرب‌شناس اسکاتلندی. (1928 م)
زادروز “موری گل مان” فیزیکدان آمریکایی، برنده ی جایزه نوبل فیزیک در سال ۱۹۶۹ میلادی. (1929 م)
دولت حزب ناسيونال سوسياليست آلمان يهوديان اين كشور را از تابعيت آلمان محروم كرد. (1935 م)
آريايی كردن آلمان و سلب حقوق مدنی يهوديان در این روز، كنوانسيون حزب ناسيونال سوسياليست (نازی) آلمان كه سرگرم Aryanization (آريايی كردن) آن كشور بود با تصويب قطعنامه‌ای چند مورد از حقوق مدنی يهوديان از جمله حق داشتن شركت، نشريه و پرداختن به امور حساس و مهم و به مقام دولتی رسيدن را از آنان سلب كرد كه سرآغاز فرارشان از آلمان شد و فرضيه آريانيزيشن توسط گروهی از جمله Haushafer ژنرال ارتش، Rosenberg روزنامه نگار، Schacht اقتصاد دان و … تدوين شده بود.
