اورمزد روز از ماه مهر/ زبان پارسی؛ از باستان تا امروز

امروز اورمزد روز از ماه مهر  3762 زرتشتی، دوشنبه 26 شهریورماه 1403 خورشیدی، شانزدهم سپتامبر 2024 میلادی

فرازهایی از پیام اشو زرتشت:

دل آگاهی؛
آرمان سپند زرتشت در گات‌ها،  رسیدن به دل آگاهی و فراهم شدن شادی برای همگان است.

ای پروردگار برای برخورداری از شادمانی و خوشبختی،
بخشایش بی‌مانندت را به من بنما.
ای دانای هستی‌مند، بخشایشی را که از اندیشه و کردار نیک سرچشمه می‌گیرد،
به من ارزانی‌دار. ای آرمیتی، ای نُمود مهر و بردباری،
در پرتو اشا، دل‌های ما را روشن ساز تا به شادی و خوشبختی دست یابیم. (یسنا هات ۳۳ بند ۱۳)

—————————— —————–

اورمزد:

– اورمزد نام نخستین روز از هرماه سی روزه در گاهشمار زرتشتیان است. در آیین زرتشتی، با برآمدن خورشید (گاه هاوَن، هنگام بامداد)، روز آغاز می‌شود.

– اورمزد یا «هُرمزد» ویژگی و فروزه خداوندی در دین مزدیسنا و پیام زرتشت است.

اهورامزدا، خداوند جان و خرد، به چمار «دانایی و آگاهی بیکران هستی‌مند» است.

– در بینش زرتشت، اهورامزدا سرآغاز و سرانجام هستی می باشد.

برگردان هر بخش از این واژه:
اهو= هستی
اهورا= هستی‌دار، هستی‌مند
مَز= بیکران، دامنه‌دار
دا= دانایی، آگاهی
———————— ———————–

ادبیات فارسی: میراثی ماندگار و پندآموز

سپتامبر 1872: در نشست سه روزه زبان‌شناسان و ادیبان اروپایی در شهر برلین، زبان فارسی به عنوان یکی از چهار زبان کلاسیک جهان (در کنار یونانی، لاتین و سانسکریت) معرفی شد. در این نشست، زبان‌های هند و اروپایی مورد بررسی قرار گرفتند و زبان فارسی به عنوان زبان شماره 2 از لحاظ کلاسیک بودن پس از زبان یونانی شناخته شد.
زبان پارسی از اين لحاظ يک سده از لاتين و 12 سده از زبان انگليسی جلوتر است. در همين اجلاس، زبان اوستايی شاخه بدون متكلم زبان پارسی اعلام شد و گفته شد كه ريشه اوستايی از خراسان شرقی (بخش شمالی افغانستان امروز، تاجيكستان و فرارود) بوده و بنابراين، به احتمال زياد زرتشت در اين سرزمین زاده شده و از آنجا به آذربايجان رفته است. در تعريف، زبانی را كلاسيک گويند كه نخست باستانی باشد، دوم، ادبيات غنی داشته باشد و دیگر آنکه در واپسین هزاره پدیداری خود، تغييراتی اندک كرده باشد. هيچ زبانی در گذر زمان دست‌نخورده و دور از دگرگونی نبوده است ولی هرچه كه اين دگرگونی‌ها كمتر باشد، آن زبان كلاسيک‌تر است و پایداری بيشتري دارد.
پارسی باستان: زبان رسمی شاهنشاهی هخامنشی بود و نواده‌ی آن، پارسی میانه، به عنوان زبان رسمی و دینی شاهنشاهی ساسانی درآمد. پارسی باستان یکی از کهن‌ترین زبان‌های هندواروپایی است که از آن آثار نوشتاری بر جای مانده‌است .
پارسی میانه: پس از فروپاشی شاهنشاهی هخامنشی و در دوران ساسانیان، پارسی میانه به عنوان زبان رسمی و دینی استفاده می‌شد. این زبان در دیگر سرزمین‌های ایرانی گسترش بسیاری یافت و به عنوان زبان معیار نوشتاری در خراسان پا گرفت.
پس از ورود اسلام به ایران: فارسی وارد دوره نوین شد و به عنوان زبان ادبی و علمی در سراسر ایران و مناطق همجوار گسترش یافت. ادبیات فارسی در این دوره به اوج خود رسید و شاعران و نویسندگان بزرگی مانند فردوسی، حافظ، سعدی و مولوی آثار ماندگاری پدید آوردند.
سده‌های میانی: ادبیات فارسی در این دوره در صدر ادبیات سایر ملل قرار داشت و ایران بیش از هر ملت دیگری شاعر، نویسنده و اندیشمند به وجود آورد که سخنان و افکارشان تا ابدیت شنیدنی و پندآموز است.
امروزه: زبان ايرانيان و پارسی زبان اينک همان است كه فردوسی و حافظ به آن شعر گفته‌اند؛ همان واژه‌ها، عبارات و دستور زبان. در اجلاس برلين، زبانشناسان و اديبان پذيرفتند كه ادبيات فارسی در سده‌های میانی (قرون وسطی) در صدر ادبيات ساير ملل قرار داشته و ايران در آن سده‌ها بيش از هر ملت ديگر شاعر، نويسنده و انديشمند (حكيم = فيلسوف) به وجود آورده كه سخنان و افكارشان تا ابديت شنيدنی و پندآموز است.
در نشست‌های زبان‌شناسان در سال‌های 1922 و 1936، جایگاه زبان فارسی به عنوان زبان دوم در میان زبان‌های باستانی و کلاسیک هند و اروپایی بار دیگر تایید شد. زبان فارسی همچنان به عنوان یکی از زبان‌های مهم و تاثیرگذار در حوزه‌های ادبی و فرهنگی شناخته می‌شود. پژوهش‌های جدید نشان می‌دهد که زبان فارسی همچنان در میان زبان‌های هندواروپایی جایگاه ویژه‌ای دارد و ادبیات فارسی همچنان مورد توجه زبان‌شناسان و ادیبان است. (روزنامک، کیهانی‌زاده/ ویکی پدیا)

———————- ——————————-

یادروز 26 شهریورماه:

روز ملی “فوریت‌های پزشکی”.

نامگذاری روز 26 شهریورماه برابر با سالروز پایه‌گذاری سازمان اورژانس کشور به عنوان «روز فوریت‌های پزشکی، (اورژانس)» هشتم امردادماه 1403 در کارگروه روزها و مناسبت‌های خاص سالنمای کشور (کمیسیون تقویم) تصویب شده است.

تاریخچه: در چهاردهم آذر ماه سال ۱۳۵۲ سقف سالن فرودگاه مهرآباد تهران بر اثر لرزش موتورهای جت فرو ریخت و در نتیجه ۱۶ تن کشته و ۱۱ تن مجروح شدند این حادثه و نبود امکانات انتقال مجروحان به بیمارستان باعث شد که در نتیجه با دستور مستقیم محمدرضاشاه پهلوی ایجاد سازمانی برای سامان‌دهی به وضعیت امدادرسانی پیش بیمارستانی به صورت رایگان در دستور کار دولت قرار گرفت و چون در آن زمان تنها سه کشور آمریکا، کانادا و استرالیا دارای سیستم اورژانس پیش بیمارستانی بودند لذا یک تیم چهار نفره از پزشکان ایرانی با سفر به تگزاس آمریکا و بررسی اورژانس آنجا اقدام به گردآوری اطلاعات برای راه‌اندازی سیستم مشابه در ایران نمودند.

پس از شش ماه به همراه دو مربی توانمند در امر آموزش فوریت‌های پزشکی به نام‌های جیم پاترسون و ماکس به میهن برگشتند. آنها با فراخوان عمومی برای افراد دارای مدرک دیپلم و برگزاری آزمون ورودی و انتخاب نفرات برتر با برگزاری یک دوره فشرده آموزشی شش‌ماهه آنها را با عنوان تکنسین فوریت‌های پزشکی به کار گرفتند و سیستم فوریت‌های پزشکی در سال ۱۳۵۴ خورشیدی با عنوان مرکز اطلاعات اورژانس به گونه رسمی کار را آغاز کرد.

این افتخاری برای ایران بود، چرا که چهارمین کشور دارنده اورژانس پیش بیمارستانی پس از آمریکا، کانادا و استرالیا در جهان بود نکته مهم اینکه این سیستم با از میان برداشتن مشکلات و کاستی‌های موجود در سیستم آمریکایی از کارایی و کیفیت بهتری نسبت به سیستم نوپای اولیه در آمریکا برخوردار بود. مرکز اطلاعات اورژانس ۱۲۳ به شوند آسانی زیاد در شماره‌گیری اشتباه تلفن سه رقمی  123، به شماره ۱۱۵ دگرگون یافت. (ویکی پدیا)

 

روزنامه “ندای وطن” در تیراژ سه هزار نسخه در تهران انتشار یافت. (۱۲۸۷ خورشیدی)

 

“حسن مستوفی” وزيران خود را به مجلس شورای ملی معرفی كرد. (۱۳۰۵ خورشیدی)

 

از سوی وزارت طرق و شوارع بيست نفر محصل برای انجام تحصيلات تخصصی به اروپا عزيمت نمودند. (۱۳۰۹ خورشیدی)

 

“نجفقلی خان صمصام بختياری” صمصام السلطنه، ايلخانی ايل بختياری كه چند نوبت ریيس‌الوزرای ايران بود درگذشت. (۱۳۰۹ خورشیدی)

 

“فروغی” ریيس الوزرا، وزيران خود را معرفی كرد. (۱۳۱۲ خورشیدی)

 

جلسه فوق‌العاده مجلس شورای ملی برای اجرای سوگند “محمدرضا پهلوی”، شاه جديد تشكيل يافت. (۱۳۲۰ خورشیدی)

 

آغاز دوره چهارم مشروطه. (۱۳۲۰ خورشیدی)

پس از کناره‌گیری “رضاشاه پهلوی” در جريان جنگ جهانی دوم و ورود نيروهای متفق به ايران، “محمدرضا پهلوی” بر اريكه پادشاهی تكيه زد. از اين زمان دوره سوم مشروطه كه از ابتدای زمامداری “رضا شاه” شكل گرفته بود پايان پذيرفت و دوره چهارم مشروطه آغاز شد.

 

قرار بازداشت “دكتر مصدق”، ۲۹ روز پس از زندانی بودن از سوی يک بازپرس نظامی به اتهام ضديت با شاه و قصد برانداختن پادشاهی صادر شد و همان روز مورد تایيد دادستان ارتش قرار گرفت. (۱۳۳۲ خورشیدی)

 

لغو يک جانبه قرارداد ۱۹۷۵ الجزاير از سوی “صدام حسين” رييس جمهور عراق. (۱۳۵۹ خورشیدی)

 

حجاب بانوان در ایران اجباری شد. (۱۳۶۲ خورشیدی)

 

تشكيل نيروهای سه‌‏گانه در سپاه پاسداران جمهوری اسلامی. (۱۳۶۴ خورشیدی)

 

درگذشت “احمد بیگدلی” رمان‌نویس نامدار معاصر. ( ۱۳۹۳ خورشیدی)

 

سلجوقیان با دولت روم شرقی (دولت قسطنطنیه) وارد جنگ شدند. (1176 م)

در نبرد یک روزهِ امپراتوری روم شرقی با سلجوقیان به رهبری “قلیج ارسلان دوم” در آناتولی مرکزی، رومیان شکست خوردند. نیمه شرقی آناتولی (ترکیه امروز) پس از پیروزی سلجوقیان در نبرد ملازگرد (نبرد آگوست ۱۰۷۱م) بر امپراتوری روم شرقی به دست اینان افتاده بود که قونیه را پایتخت خود قرار داده بودند. در پی پیروزی سلجوقیان در این نبرد، همه دو ساتراپی قدیم ایران در لیدی به دست آنان افتاد. در این نبرد دولت قسطنطنیه ۳۰ هزار و سلجوقیان حدود ۱۵ هزار نیرو بکار برده بودند. سبب پیروزی سلجوقیان این بود که به آنان هنگام عبور از راه کوهستانی جنگلی شبیخون زده بودند. جاده سلطنتی که داریوش بزرگ از شوش به مدیترانه ساخته است از نزدیکی همین راه می‌گذشت و معلوم نیست که به رغم وجود آن راه هموار و مسطح، چرا رومیان راه کوهستانی را انتخاب کرده بودند.

 

زادروز “کنستانتین تسیولکوفسکی” دانشمند و نویسنده روسی در زمینه موشک، پیشگام نظریه پروازهای فضایی. (1857 م)

 

درگذشت “ويليام هنری فوكس تالبوت” از پيشگامان اختراع عكاسی، وی کشف کرد که می‌توان با کمک زمان نوردهی بسیار کوتاه و به وسیله “گالو نیترات نقره” تصویر مخفی را ظاهر کرد. (1877 م)

 

جهان با نخستين سانحه هواپيما رو به رو شد. يک هواپيما در آسمان آمريكا سرنگون شد. خلبانی اين هواپيما را “اورويل رايت” برعهده داشت که مجروح شده بود. (1908 م)

 

یورش ارتش سرخ شوروی به لهستان در آغاز جنگ جهانی دوم. (1939 م)

 

مرگ “اميل لودويک” نويسنده و زندگی نامه‌نويس آلمانی. (1948 م)

 

“عدنان مندرس” كه ده سال نخست وزير تركيه بود و دولت او در كودتای نظامی ۲۷ می ۱۹۶۰ سرنگون شده بود به جرم نقض قانون اساسی، فساد اداری، سومديريت و بی‌اعتنايی به منافع تركيه اعدام شد. (1961 م)

 

رخداد “سپتامبر سياه” و كشتار فلسطينی‌ها از سوی شاه حسين اردنی. (1970 م)

 

انجام مذاكرات صلح “كمپ ديويد” بين سران مصر و رژيم صهيونيستی. (1978 م)

 

مرگ “كارل پوپِر” فيلسوف و نظريه پرداز معروف اتريشی، بنیادگذار نخستین فلسفه انتقادی غیر توجیه‌گرانه در تاریخ فلسفه. (1994 م)