روز ماه از ماه آبان/ گزارش پنهانی نماینده روم در تیسفون

امروز روز ماه از ماه آبان 3762 زرتشتی، نَبُر، روز پرهیز از خوردن گوشت، یکشنبه ششم آبان‌ماه 1403 خورشیدی، بیست‌وهفتم اکتبر 2024 میلادی

فرازهایی از پیام اشو زرتشت:

بهترین آموزش‌ها را با گوش بشنوید.
با اندیشه روشن،
به دو راه و شیوه [نیک وبد] بنگرید.
آنگاه خودتان خواسته تنی خویش را برگزینید.
در پیشگاه جنبش بزرگ چنین آیینی،
گزینش خود‌ را با آگاهی دریابد
و به دیگران سپارش کنید.

یسنا.هات ۳۰ بند۲

———————– * ———————

ماه:
– دوازدهمین روز هرماه سی‌روزه در گاهشمار زرتشتیان “ماه” نام دارد.

– در آیین زرتشتی، با برآمدن خورشید (گاه هاوَن، هنگام بامداد) روز آغاز می‌شود.

– واژه ماه در اوستا به ریخت “ماوُنگهه” آمده و سرود “ماه نیایش” در خُرده اوستا در پاسداشت این پدیده آسمانی سروده شده است.

–  روز ماه یکی از روزهایی است که مزدیسنان به باور ترادادی خویش، از خوردن هرگونه خوراک گوشت‌دار پرهیز می کنند.

————————— * —————————–

اکتبر 310 میلادی: آشفتگی در دربار ایران
گزارش پنهانی نماینده روم در تیسفون

در سال 310 میلادی، ماکزن تیووس، امپراتور روم، گزارشی محرمانه از نماینده سیاسی دایمی روم در تیسفون، پایتخت ایران، در جلسه‌ای با اعضای سنا و سپهسالاران رومی در میان گذاشت. این گزارش نشان می‌داد که دودستگی میان درباریان ایران ادامه دارد و بهترین زمان برای دست‌درازی نظامی به ایران است، زیرا شاه جوان ایران هنوز نتوانسته بود بر اوضاع چیره شود.

دوگانگی و پراکندگی رای در دربار ایران پس از مرگ هرمز دوم آغاز شد. بزرگان کشور با پسر او، آذر نرسی، که او را به بدخویی می‌شناختند، مخالفت کردند و باعث قتل او شدند. فرزند دیگر هرمز که هنوز زاده نشده بود، به عنوان شاه کشور نامیده شد. بحران داخلی ایران با 17 ساله شدن شاپور دوم (ذوالاکتاف) و کنار گذاشتن نایب‌السلطنه به پایان رسید.

ماکزن تیووس گزارش نماینده روم را مطرح کرد، اما به دلیل مشکلات داخلی روم و آستانه جنگ داخلی، لشکرکشی به شرق را به مصلحت ندانستند. تصمیم بر این شد که گزارش در دستور کار باقی بماند و هنگام بهبود اوضاع داخلی روم، مورد بررسی قرار گیرد.

با 17 ساله شدن شاپور دوم و کنترل اوضاع داخلی، بحران داخلی ایران به پایان رسید. شاپور دوم توانست وضعیت را تثبیت کند و تهدیدات خارجی را مهار نماید.

در روم نیز کنستانتین اول جنگ داخلی را در سال 312 میلادی برد و بحران داخلی روم به پایان رسید. با پایان یافتن بحران‌های داخلی، هر دو فرمانروایی به تدریج به جان هم افتادند و درگیری‌های نظامی میان ایران و روم آغاز شد. (روزنامک/ کیهانی‌زاده)

این درگیری‌ها نشان داد که هر دو امپراتوری تلاش داشتند تا برتری خود را در منطقه تثبیت کنند. در نهایت، هر دو طرف به این نتیجه رسیدند که همکاری و ایجاد موازنه قدرت می‌تواند به نفع هر دو باشد. این تجربه‌های تاریخی، درس‌های مهمی درباره اهمیت ثبات داخلی و استراتژی‌های هوشمندانه در سیاست خارجی به همراه داشت.
این روزنگار به دوره پادشاهی شاپور دوم (ذوالاکتاف) از فرمانروایی ساسانیان برمی‌گردد. شاپور دوم یکی از برجسته‌ترین شاهان ساسانی بود که در سال 309 میلادی (پس از مرگ پدرش، هرمز دوم) در کودکی به تخت پادشاهی نشست و تا سال 379 میلادی فرمانروایی کرد. شاپور دوم در کودکی و در شرایطی که کشور با بحران‌های داخلی روبه‌رو بود، به تخت نشست. در این مدت، نایب‌السلطنه‌ها بر امور کشور نظارت داشتند. با رسیدن به سن بلوغ و 17 سالگی، شاپور دوم قدرت را در دست گرفت و به تدریج توانست وضعیت داخلی را تثبیت کرده و تفرقه میان درباریان را پایان دهد.

————————- * ———————–

یادروز ششم آبان‌ماه:

 

وزارت داخله در بخشنامه‌ای قانون ممنوع بودن مالکیت اتباع بیگانه را در خاک ایران بیان کرد. (۱۳۰۸ خورشیدی)

 

در ارتش تصفیه دامنه داری صورت گرفت و غالب صاحب منصبان دوره ی “رضاشاه” بازنشسته شدند. (۱۳۲۰ خورشیدی)

 

محكمه تجديد نظر نظامی تهران حكم اعدام “دكتر حسين فاطمی” وزير امورخارجه دولت “دكتر مصدق” را تاييد كرد و اين حكم به اجرا درآمد. (۱۳۳۳ خورشیدی)

 

قرارداد نفت بين ايران و کنسرسيوم در مجلس سنا تصويب شد.(۱۳۳۳ خورشیدی)

 

زادروز ایرج میرزا، شاعر (زاده ۶ آبان ۱۲۵۳ تبریز – درگذشته ۲۲ اسفند ۱۳۰۴ تهران)

او از نوادگان فتحعلی‌شاه قاجار بود که پدر و پدربزرگش هردو شاعر بودند و او طبع شعری‌اش را از آنها به ارث برده بود. وی فارسی، عربی و فرانسوی را در تبریز نزد عارف اصفهانی و نصراله بهار شیروانی آموخت. در سال ۱۳۰۳ سمت بازرس کل امور مالیه خراسان را رها کرد و به‌ تهران آمد.
اقامت او در خراسان که پنج سال به‌ درازا انجامید، بارزترین دوران کوشش ادبی وی بود. او نمی‌توانست نسبت به جنبش‌های آزادیخواهی که در همه جای کشور پدید آمده بود، بی‌اعتنا باشد و در اشعاری که در این زمان سرود. سادگی و صمیمیت، عمق اندیشه و لحن افشا و اعتراض آشکارا به چشم می‌خورد و در این سال‌هاست که او را به‌عنوان یک شاعر بزرگ ملی می‌شناسند. وی در هنگام ورود به تهران با استقبال گرم و پرشور ادبا و شعرا و مردم عادی که اندیشه‌های خود را در شعر او دیده بودند روبه‌رو شد
وی شاعری را شغل و حرفه خود قرار نداد و جز به حکم تفنن و فرمان طبع، شعر نمی‌سرود، حتا در ابتدا از لقب فخرالشعرایی که امیرنظام به او داده بود استفاده نکرد. او تا میانه‌ی زندگانی کمتر شعر گفته و اشعار او همان قصاید و اشعاری بود که جنبه سرگرمی و شوخی دوستانه داشت.
در تابستان  ۱۲۹۹  اندکی پس از بپاخیزی خراسان، ابوالقاسم عارف، سفری  به آنجا کرد و مهمان کلنل محمدتقی‌خان پسیان شد. ایرج که دل خوشی از عارف نداشت، مثنوی عارفانه را سرود و هنگامی که این نوشته به‌تهران رسید و چاپ شد، ولوله‌ای در شهر به راه انداخت. دوستان عارف سخت برآشفتند  و به وی بد گفتند و او را هجو کردند. مثنوی عارفانه مشتمل بر پانصد و پانزده بیت است و در آن ایرج از عارف گله میکند و نیشهای بسیار تندی میزند ولی این مثنوی قسمتهای بسیار زیبایی در مورد زن، حجاب، مالکان ستمکار و بیچارگی دهقانان در خود دارد که اوضاع و احوال ناگوار مردم و کشور در آن روزگار را بازگو می‌کند.
آرامگاه وی در گورستان ظهیر‌الدوله تهران است.

 

دکتر امینی نخست وزیر وقت ایران سومین کنفرانس کشورهای صادره‌کننده نفت اوپک را افتتاح کرد. (۱۳۴۰ خورشیدی)

 

حدود فلات قاره خلیج فارس بین ایران و عربستان تعیین شد. (۱۳۴۷ خورشیدی)

 

درگذشت “حسین یاحقی” آهنگساز، نوازنده ویولن و کمانچه و رهبر ارکستر. (زاده سال ۱۲۸۲ تهران – درگذشته ۶ آبان ۱۳۴۷ تهران)

 

آغاز صدور گاز ايران به شوروی. (۱۳۴۹ خورشیدی)

 

آغاز هفته همبستگی بين دانشجويان و استادان دانشگاه‌‌ها. (۱۳۵۷ خورشیدی)

 

تصمیم محمدعلی رجایی، نخست وزیر وقت، به قطع مستمری بازنشستگان ایرانی برون‌مرز که در اجرای این تصمیم، مستمری بازنشستگانی که نتوانستند به کشور بازگردند قطع شد و افراد تحت تکفل آنان در ایران به زحمت و فقر و فلاکت افتادند. (۱۳۵۹ خورشیدی)

 

روز پرهیز خوردن گوشت در آیین زرتشتیان. ( نبر )

 

روز جهانی “رشته ورزشی جودو”.

 

زادروز “دسيدريوس اراسموس” محقق و فيلسوف بزرگ هلندی. (1466 م)

 

دانشگاه هاروارد در كامبريج ماساچوست تحت نام كالج “جان هاروارد” تاسيس شد كه نخستين موسسه آموزش عالی آمريكا است. (1636 م)

 

درگذشت “جان لاک” فيلسوف و نظريه‌‌پرداز معروف انگليسی. (1704 م)

 

تصرف دومينيكين در آمريكای مركزی توسط استعمار اسپانيا. (1802 م)

 

پرده‌برداری از مجسمه آزادی در ورودی بندر نيويورک این مجمسه از سوی فرانسویان ساخته و از طرف آنان به مناسبت يک‏صدمين سالگرد استقلال آمریکا به ايالات متحده اهدا گرديد. (1886 م)

 

درگذشت “فردريخ ماكس مولر” شرق شناس شهير آلمانی، وی درباره زبان سانسكريت و مهاجرت آريايی‌ها تحقيق فراوان كرد. (1900 م)

 

انگشت‌نگاری برای تشخيص هويت رسمیت يافت. (1904 م)

 

روز ملی و استقلال “چک”. (1918 م)

کشور چک با ۷۸/۸۶۶ كيلومتر مربع مساحت و بيش از ۱۰ ميليون نفر جمعيت در مركز اروپا قرار گرفته است. پايتخت چک پراگ نام دارد. زبان رسمی مردم “چكی” و واحد پول چک “كرون” بود كه “يورو” جایگزين آن شد. نظام سياسی حاكم بر اين كشور جمهوری چند حزبی با دو مجلس قانون‏گذاری می‌باشد.

 

آغاز تهاجم ارتش ايتاليا به يونان در جريان جنگ جهانی دوم. (1940 م)

 

مرگ “هانری بوردو” رمان‌‏نويس برجسته فرانسوی. (1963 م)