روز اشتاد از ماه آبان/ سپاسگزاری سنای روم از یزدگرد یکم

امروز روز اَشتاد از ماه آبان 3762 زرتشتی، یکشنبه بیستم آبان‌ماه 1403 خورشیدی، دهم نوامبر 2024 میلادی

فرازهایی از پیام اشو زرتشت:

“ای مزدا! پروردگاری که با خرد مینویی خویش، جهان را به نیکویی آفرید و به ما نیروی اندیشه و گزینش راه راستین عطا کرد.”

سپَنتمَدگات (یَسنا ۴۷)

—————————- * ————————

اَشتاد:
– بیست‌وششمین روز هر ماه سی‌روزه در گاه‌شماری زرتشتیان “اشتاد” نام دارد.

– «اَشتاد» به چَم (:معنی) راستی و درستی است.

– واژه‌ اشتاد در اوستا به ریخت اَرشتاد یا ارشتات بوده که اکنون اشتاد بیان می‌شود.

– ايزد اشتاد همکار و یاور امشاسپند «اُمُرداد» بوده و در اوستا به چمار «کار و دادخواهی» هم آمده است.

– در استوره  ایرانی، اشتاد نام یک ایزدبانو است واین ایزد، راهنمای مینویان و گیتیان است.

—————————- * —————————-

تصمیم تاریخی یزدگرد یکم؛ پذیرش درخواست آزادی مذهبی مسیحیان

آزادی دینی در ایران ساسانی

یزدگرد یکم، شاه ساسانی ایران، که در سال ۳۹۹ میلادی به شهریاری رسید، برای سیاست‌های ویژه‌ی خود در تاریخ نامدار است. یکی از برجسته‌ترین اقدام‌های او، ارایه آزادی مذهبی به مسیحیان در گستره ایران بود. این تصمیم در زمانی گرفته شد که دولت روم از یزدگرد درخواست کرد تا به مسیحیان اجازه دهد آزادانه آیین‌های دینی خود را انجام دهند. در دوران فرمانروایی او، اقلیت‌های دینی با آرامش و آسوده به آیین‌های دینی خود پرداختند و یزدگرد یکم به دلیل تسامح دینی نسبت به غیر زرتشتیان، در میان تاریخ‌دانان یهودی–مسیحی محبوب است. یزدگرد، به مسیحیان آزادی مذهبی داد تا بتواند با این امتیاز، با امپراتوری روم صلح کند.

در آن زمان، فرمانروایی ساسانی و امپراتوری روم بیشتر درگیر جنگ‌ها و نزاع‌های سیاسی و نظامی بودند. اما این درخواست از سوی دولت روم نشان‌دهنده یک تغییر مهم در روابط دو فرمانروایی بود. به نظر می‌رسد که دولت روم سعی داشت از راه دیپلماتیک به بهبود روابط با ایران بپردازد و آزادی مذهبی برای مسیحیان یکی از این تلاش‌ها بود.

موبدان زرتشتی، که نقش مهمی در جامعه ساسانی داشتند، با این تصمیم مخالف بودند. زرتشتیان به عنوان دین رسمی ایران ساسانی، بر برتری دین خود تاکید داشتند و هرگونه مدارای مذهبی نسبت به ادیان دیگر را تهدیدی برای موقعیت خود می‌دانستند. با این حال، یزدگرد یکم با دریافت اهمیت سیاسی و اجتماعی این تصمیم، به درخواست روم پاسخ مثبت داد.

سنای روم به خاطر این اقدام یزدگرد یکم، از دولت ایران سپاسگزاری کرد. این سپاسگزاری در صورت‌جلسه مذاکرات آن روز مجلس سنا نوشته شده و به عنوان یک سند تاریخی باقی مانده است. این اقدام، گامی مهم در بهبود روابط بین دو فرمانروایی بود و نشان‌دهنده تمایل یزدگرد برای برقراری صلح و تساهل مذهبی در قلمرو خود.

پیامدها
این تصمیم یزدگرد یکم با تحسین و سپاسگزاری دولت روم مواجه شد که نشان‌دهنده بهبود روابط دیپلماتیک بین دو فرمانروایی بود.

این تصمیم موجب شد که یزدگرد به عنوان شاهی با دیدگاه‌های باز و سیاست‌های تساهل‌گرایانه شناخته شود.

هرچند که مخالفت‌هایی در داخل ایران وجود داشت، اما این اقدام یزدگرد می‌تواند به کاهش تنش‌های مذهبی و ایجاد همزیستی مسالمت‌آمیز کمک کرده باشد.

تصمیم یزدگرد یکم برای ارایه آزادی مذهبی به مسیحیان قلمرو ایران، یکی از برجسته‌ترین اقدامات دوره ساسانیان بود که تاثیرات مهمی بر روابط سیاسی و مذهبی دو فرمانروایی ساسانی و روم داشت. این اقدام نشان‌دهنده توانمندی یزدگرد یکم در برقراری تعادل بین منافع سیاسی و مذهبی بود و به عنوان یکی از مثال‌های برجسته تساهل مذهبی در تاریخ باستان شناخته می‌شود.

——————————— * ———————————–

روزنگار تاریخی: اعلام بحرین به عنوان استان چهاردهم ایران (۱۳۳۶ خورشیدی)
در تاریخ ۱۳۳۶ خورشیدی، شورای وزیران دولت وقت ایران تصمیم گرفت تا بحرین را به عنوان استان چهاردهم ایران اعلام کند. این اقدام بر اساس شواهد تاریخی و اسناد مختلف انجام شد که نشان می‌داد بحرین از گذشته‌های دور بخشی از ایران بوده و ارتباطات تاریخی و فرهنگی عمیقی با ایران دارد.

بحرین به عنوان یک جزیره در خلیج فارس، همواره ارتباطات فرهنگی و تجاری با ایران داشته است. از زمان حکومت‌های مختلف، به ویژه در دوره‌های هخامنشی، ساسانی و صفوی، این جزیره تحت تاثیر فرهنگ و سیاست ایران قرار داشته و بارها به عنوان بخشی از گستره‌ی ایران شناخته شده است.

شورای وزیران دولت وقت ایران با استناد به شواهد تاریخی و اسناد مختلف، بحرین را به عنوان استان چهاردهم ایران اعلام کرد. این تصمیم نه تنها بر پایه‌ی ادعاهای تاریخی بود، بلکه به دلیل اهمیت استراتژیک و اقتصادی بحرین در منطقه خلیج فارس نیز گرفته شد. اعلام این تصمیم با واکنش‌های مختلفی مواجه شد، از جمله اعتراض دولت انگلستان که در آن زمان نفوذ زیادی در بحرین داشت.

دولت انگلستان به این اقدام اعتراض کرد و تلاش کرد تا از طریق دیپلماتیک و سیاسی جلوی این اقدام را بگیرد. بحرین در آن زمان تحت حفاظت انگلستان قرار داشت و این اقدام ایران به چالشی جدی برای نفوذ انگلستان در منطقه تبدیل شد.

بسیاری از مردم ایران و جمعیت‌ها از این تصمیم حمایت کردند و پیام‌های حماسی و حمایتی به دولت ارسال کردند. در نقاط مختلف کشور، مدارس و خیابان‌هایی به نام “بحرین” نامگذاری شدند تا این حمایت را نشان دهند.

اختلاف نظر بین ایران و انگلستان در این زمینه تا سال ۱۳۴۶ ادامه داشت. اما در حدود دو سال بعد از این، شاه ایران در جریان سفر خود به هند در مصاحبه‌ای به طور غیرمترقبه نسبت به دعاوی ایران بر بحرین عقب‌نشینی نشان داد. این تصمیم شاه در افواه عمومی اینطور تعبیر شد که به خواست آمریکا انجام شده است.

این رویداد یکی از مهم‌ترین وقایع تاریخ معاصر ایران است که نشان‌دهنده تلاش‌های ایران برای حفظ تمامیت ارضی و دفاع از حقوق تاریخی خود بود. هرچند که در نهایت منجر به عقب‌نشینی در دعاوی بر بحرین شد، اما این اقدام به عنوان یکی از نمادهای تلاش ایران برای حفظ استقلال و هویت تاریخی خود باقی مانده است.

—————————— * —————————-

یادروز 20 آبان‌ماه:

زادروز “سیروس غنی” ‏حقوق‌دان و تاریخ‌پژوه معاصر. (۱۳۰۸ خورشیدی)

کانون وکلای عدلیه تشکیل و آغاز به کار کرد. این کانون یکی از ادارات تابعه وزارت عدلیه بود. (۱۳۰۹ خورشیدی)

“سردار اسعد” وزیر جنگ، که در معیت رضاشاه برای مراسم اسب دوانی به شمال رفته بود در بابل توسط سرهنگ سیاسی رئیس اداره تأمینات بازداشت و تحویل زندان قصر گردید. (۱۳۱۲ خورشیدی)

“دکتر یالمار شاخت” اقتصاددان و ناسیونالیست بنام آلمانی برای دادن نظر جهت بهبود اوضاع اقتصادی وارد تهران شد و با “رضاشاه پهلوی” ملاقات کرد. از زمان دیدار وی از ایران بود که انگلیسی‌ها یقین حاصل کردند که رضاشاه در جستجوی مفرّی است تا نفوذ و مداخله آنان در امور ایران را به حداقل برساند. (۱۳۱۴ خورشیدی)

مسدود شدن دارایی‌ها و قطع خرید نفت از ایران توسط جیمی کارتر در اعتراض به گروگانگیری کارمندان سفارت آمریکا در تهران. (۱۳۵۸ خورشیدی)

تصویب کلیات برنامه سوم توسعه از سوی مجلس شورای اسلامی. (۱۳۷۸ خورشیدی)

زادروز “شارل لوبِرْن” نقاش برجسته ی فرانسوی. (1619 م)

زادروز “تئودور داستایوفسکی” شاعر و نویسنده ی برجسته روسی. (1821 م)

زادروز “خورشید جی کاما” ایران‌شناس پارسی هندی. (1829 م)

خورشیدجی رستم جی كاما، از ایران‏شناسان نامی پارسی هند و متخصص در زبان و ادبیات پهلوی و خط شناسی میخی، در 11 نوامبر سال 1829م در شهر بمبئی هند زاده شد. وی پس از تكمیل تحصیلات مقدماتی خود در هند، به اروپا سفر كرد و زبان‌‏های فرانسوی، آلمانی، پهلوی و اوستایى و خط میخی را فرا گرفت. كاما در همین زمان، كار تطبیق گرامر و دستور زبان‏های ایرانی و سانسكریت را به انجام رساند. وی پس از بازگشت به هند، برای رسمی ساختن زبان پهلوی در تحصیلات دانشگاهی كوشش فراوانی كرد و سرانجام موفق شد كه این زبان را در امتحانات ورودی دانشگاه و مقاطع بالاتر دانشگاهی در رشته زبان، رسمی سازد. كاما هم‏چنین در علوم عقلی جهانِ ایران باستان، چیره دست بود و به تدریس پرداخت. كاما، افزون بر ادبیات، در علوم اجتماعی، گیاه‌شناسی، شیمی و علم نجوم نیز مهارت داشت و به عنوان یک سخنران زبردست از نفوذ كلام ویژه ‏ای برخوردار بود. خورشید جی رستم جی كاما سرانجام در بیستم اوت 1909میلادی در هشتاد سالگی درگذشت. 27 سال پس از مرگ كاما، موسسه‏‌ای با موضوع خاورشناسی به نام این مرد فرهیخته دایر گردید كه امروزه به عنوان یک مركز برجسته تحقیقاتی مورد استفاده و محل رجوع دانشمندان می‏ باشد. این موسسه افزون بر انتشار ده‏ها جلد كتاب در زمینه ‏های گوناگون خاورشناسی و ایران‏شناسی، مجموعه مقالات كاما را در دو جلد گردآوری و عرضه نموده است.

“نات ترنر” رهبر نخستین قیام بردگان سیاهپوست آمریکا بر ضد اربابان سفید پوست خود در “ساوت همتون” اعدام شد. (1831 م)

نخستین موتور سیکلت ساخته شد و به معرض تماشا در آمد. (1885 م)

با امضای قرارداد آتش‌بس و اعتراف به شکست از سوی آلمان، جنگ جهانی اول که بیش از پنج میلیون و پانصد هزار نظامی و شش میلیون غیرنظامی کشته داشت پایان یافت و آتش تفنگ‌ها خاموش شد. (1918 م)

کشف واکسن ویروس “فلج اطفال” توسط “جوناس سالک” پزشک آمریکایی. (1952 م)

فضاپیمای “جمینای ۱۲” با دو سرنشین توسط ناسا به فضا پرتاب شد. (1966 م)

روز ملی و اعلام استقلال کشور آفریقایی “آنگولا” از استعمار پرتغال. (1975 م)

جمهوری خلق آنگولا با ۱/۲۴۶/۷۰۰ کیلومتر مربع مساحت در جنوب غربی آفریقا، در کنار اقیانوس اطلس است. جمعیت آنگولا نزدیک به ۱۳ میلیون نفر می‌باشد که مردم آن بیشتر سیاه و بیش از ۷۰ درصد مسیحی و بقیه عقاید سنتی دارند. زبان رسمی در آنگولا پرتغالی است، ولی زبان‌های محلی هم رواج دارد. پایتخت آنگولا، “لوآندا” نام دارد و واحد پول آن “کوانزای جدید” است.

درگذشت “یاسر عرفات” رییس تشکیلات خودگردان فلسطین. (2004 م)