امروز روز باد از ماه آذر 3762 زرتشتی، آدینه پانزدهم آذرماه 1403 خورشیدی، ششم دسامبر 2024 میلادی
فرازهایی از پیام اشو زرتشت:
«راستی» در ذات خداوند، نظم مطلق و توانایی نظم دادن است که به صورت نظم و قانون حاکم بر هستی ( نظام راستی ) تجلی کرده است. این فروزه، در انسان نیز توانایی نظم دادن به رفتار بر پایه راستی است، به بیان دیگر، هماهنگ کردن اندیشه و گفتار و کردار با نظام راستی تنها یک «راه» وجود دارد و آن «راستی» است.
———————- * ———————–
باد:
– بیست و دومین روز هر ماه در گاهشماری سیروزه زرتشتیان روز «باد» نام دارد.
– در آیین زرتشتی، روز با برآمدن خورشید (گاه هاوَن، هنگام بامداد) آغاز میشود.
– باد در اوستا به ریخت “وایو” آمده که به چم (معنی) وزيدن است.
– در یشت پانزدهم اوستا، ایزد وایو ستایش شده و تا دوران اشکانی و ساسانی نیز ارج داشته است.
– «باد» به چم (:معنی) نسیم و هوا است.
– در فرهنگ و باور ایرانیان باستان، چهار آخشیج (عنصر) ستودنی و سپندینه و پاک کننده بودهاند. هوا نیز مانند آب و آتش و خاک از گروه چهار آخشیج ورجاوند و سپند است.
– در کردار ایرانیان باستان، پاک نگهداشتن این چهار آخشیج از خویشکاری (:وظیفه) همگان بوده نه تنها آنها را آلوده نمیکردند بلکه در پاسداشت آن کوشا بوده اند.
———————– * ————————–
فرمان تاریخی مظفرالدینشاه برایروزنامه مجلس
نخستین گامهای آزادی بیان در دوره قاجار
آذرماه 1285 (نیمه دوم نوامبر و نیمه اول دسامبر 1906) دورهای پرتلاطم در تاریخ ایران بود. این دوره همزمان با تشدید بیماری مظفرالدین شاه، پنجمین شاه دودمان قاجار، بود. مظفرالدین شاه که در سن 54 سالگی (با گذشت 53 سال و 9 ماه از تولدش) به شدت بیمار بود، پس از آخرین معاینه پزشکی، ولیعهد خود، محمدعلی میرزا، را که در تبریز بود مطلع ساخت که سریع به تهران بیاید. محمدعلی میرزا چهار روز پس از دریافت این خبر، در 12 آذرماه با 400 نظامی (معروف به قزاق) رهسپار تهران شد و 13 روز بعد به تهران رسید و آماده به دست گرفتن زمام امور شد.
مظفرالدین شاه، که جانشین ناصرالدین شاه ترور شده بود، 23 روز پس از بازگشت محمدعلی میرزا به تهران در هیجدهم دیماه 1285 درگذشت. برپایه وصیت شاه، جنازه او برای دفن به کربلا منتقل شد و در این میان، تاجگذاری پادشاه جدید برگزار شد. به مناسبت درگذشت مظفرالدین شاه، سه روز عزای عمومی در ایران اعلام و مجالس ترحیم برپا شد.
مظفرالدین شاه منشور مشروطیت و قانون اساسی تدوین شده را امضا کرده بود و قانون اساسی را در واپسین روزهای زندگی خود به تصویب رساند و با این دو کار، نقش خود را در تاریخ بهبود بخشید. آخرین فرمان مهم او مربوط به روزنامه مجلس بود که سوم آذرماه 1285 آغاز به انتشار کرد. این روزنامه قرار بود مذاکرات و مصوبات مجلس را عینا بنویسد تا در تاریخ ماندگار شوند و مردم از اوضاع کشور و تصمیمات مجلس آگاه شوند.
مظفرالدین شاه در فرمان خود به مدیر و سردبیر روزنامه مجلس (محمدصادق حسینی طباطبایی و ادیب الممالک فراهانی) تاکید کرده بود که این روزنامه باید در کار خود آزاد باشد و هیچگونه سانسور دولتی یا خودسانسوری نداشته باشد. این روزنامه نه تنها به نشر اخبار و مذاکرات و تصمیمات مجلس پرداخت، بلکه مقالات مفیدی در رابطه با خیر و صلاح عامه و کشور را نیز منتشر میکرد. مدیریت و سردبیری روزنامه باید از میان افرادی که جامع اطلاعات و معلومات سیاسی، علمی و شرعی بودند انتخاب میشدند و آنان تاریخنگاران را برمیگزیدند. (روزنامک/ کیهانیزاده)
اصل سیزدهم قانون اساسی مشروط به نحوه انتشار مذاکرات نمایندگان مجلس در نشریات بود و در آن آمده بود: «مذاکرات مجلس شورای ملی از برای آنکه نتیجه آنها بهموقع بهاجرا گذارده شود باید علنی باشد. روزنامهنویس و تماشاچی مطابق نظامنامه داخلی مجلس حق حضور و استماع دارند، بدون اینکه حق نطق داشته باشند.» (ویکی پدیا)
———————– * ————————
روزنگار 16 آذرماه:
روز دانشجو.
مجلس موسسان ایران برای اصلاح قانون اساسی (برکناری قاجاریه و برقراری پهلوی) در تهران کار خود را آغاز کرد. (۱۳۰۴ خورشیدی)
تولد مهدی هاشمی، بازیگر و کارگردان سینما و تئاتر. (۱۳۲۹ خورشیدی)
به مناسبت برقراری روابط سیاسی بین ایران و انگلیس، دانشجویان دانشگاه تهران به عنوان اعتراض کلاسها را تعطیل نموده و تظاهرات را آغاز کردند. (۱۳۳۲ خورشیدی)
بیاعتنایی به خواست دانشجویان و اعمال خشونت دولت به دانشجویان معترض در دانشگاه تهران. (۱۳۳۲ خورشیدی)
دانشجویان دانشگاه تهران به نشانه اعتراض به تجدید روابط سیاسی ایران و انگلستان، سخنان اهانتآمیز دادستان محكمه نظامی به دكتر مصدق و خشونت رئیس این محكمه نسبت به او، اعلام برنامه دیدار ریچارد نیكسون معاون رییس جمهور وقت آمریكا از ایران و مذاكره با شاه، کلاسهای درس را تعطیل و در دانشكده فنی اجتماع كردند که در اینجا به دستور دولت به گلوله بسته شدند. در این تیراندازی سه دانشجو كشته، شماری مجروح و همان روز دهها تن نیز دستگیر شدند. سه دانشجوی مقتول، مصطفی بزرگنیا، احمد قندچی و مهدی شریعت رضوی بودند.
مرکز آمار ایران اعلام کرد جمعیت تهران از مرز چهار میلیون نفر گذشت. (۱۳۵۳ خورشیدی)
درگذشت جواد معروفی، پیانیست، آهنگساز و موسیقیدان معاصر. (۱۳۷۲ خورشیدی)
آغاز پخش آزمایشی شبکه جام جم. (۱۳۷۶ خورشیدی)
درگذشت منوچهر نوذری، بازیگر رادیو و تلویزیون. (۱۳۸۴ خورشیدی)
تظاهرات اعتراضی در روز دانشجو با حضور دهها هزار نفر از مردم و دانشجویان برگزار شد. (۱۳۸۸ خورشیدی)
کشته شدن ۹ کوهنورد مشهدی در اشترانکوه واقع در سلسله کوههای زاگرس، در اثر سقوط بهمن. (۱۳۹۶ خورشیدی)
روز بینالمللی هواپیمایی كشوری.
کوروش بزرگ وصیت کرد گور او در پاسارگاد باشد و زروبابل را رییس یهودیان آزاد شده از اسارت کرد. (530 پ.م)
کوروش بزرگ بنیانگذار ایران ۵۳۰ سال پیش از میلاد در اینجا كه وصیت كرده بود دفن شد. وی در این روز ضمن دیدار از معبد اصلی شهر بابل، خطاب به همراهانش اعلام داشت كه در هر جای دنیا كه بمیرد باید جسد او را به پاسارگادِ پارس منتقل و در آنجا دفن كنند. وی در همین روز زروبابل را به ریاست بیش از چهل هزار یهودی كه آنان را از اسارت بابلیها آزاد كرده بود برگماشت تا به دیارشان از جمله اورشلیم بازگرداند و به حد كافی سرباز محافظ و پول در اختیار گذارد تا اورشلیم و معابد ویران شده یهودیان را بازسازی كنند.
کشته شدن ماركوس تولیوس سیسرو، فیلسوف، خطیب و ادیب روم باستان، به دست نظامیان ماركوس آنتونیوس. (43 پ.م)
زادروز ابوالحسن عبدالرحمن صوفی رازی، ریاضیدان و فضاشناس دوران دیلمیان، در ری. (903 م)
تاجگذاری هنری ششم، پادشاه انگلستان در پاریس. (1431 م)
آزمایش موفقیتآمیز اولین لوكوموتیو جهان در انگلستان توسط ریچارد ترویتیك. (1804 م)
توماس ادیسون گرامافونی را كه ساخته بود و نخستین جعبه ساز جهان بود به معرض تماشا گذارد. (1877 م)
آغاز به كار نخستین اتومبیل به شكل امروزی توسط بنز. (1889 م)
اعلان جنگ دولت آمریكا به امپراتوری اتریش – مجارستان در جریان جنگ جهانی اول. (1917 م)
تصرف ایسلند توسط آمریكا در جنگ جهانی دوم. (1941 م)
بمباران پایگاه نظامی آمریكا توسط هواپیماهای ژاپن. (1941 م)
برای نخستین بار در آمریکا برای اعدام مجرم از تزریق مواد سمی استفاده شد. (1982 م)
