روزی که روس‌ها اصفهان را اشغال نظامی كردند

امروز اشتودگاه ماه گاتابیو سال 3757 زرتشتی، دومین روز چهره‌ی گهنبار همس‌پت میدیم گاه، دوشنبه 26 اسفندماه 1398خورشیدی، 16 مارس 2020 میلادی

نیروهای روسیه تزاری كه به بهانه بیرون راندن آلمانی‌ها و عثمانی‌ها، با نقض اعلامیه‌ی بی‌طرفی ایران در قبال دولت‌های متحارب در جنگ جهانی اول، وارد ایران شده بودند 27 اسفند‌ماه 1294 (18 مارس 1916) شهر مركزی ایران ـ اصفهان را متصرف و به اشغال خود در آوردند.
به این ترتیب، اصفهان برای مدتی در منطقه نفوذ روسیه قرارگرفت. نظامیان روس که جنگ جهانی اول باعث پیروزی انقلاب بلشویکی و تغییر نظام روسیه شد، در پی آغاز جنگ که تزار روسیه با شتافتن به کمک دولت هم‌نژاد خود ـ بلگراد آن را گسترش داده و سراسری کرده بود، وارد مناطق شمال غربی و غرب تا مرکز ایران شده بودند تا به قول خودشان، در اینجا مانع ورود و پیشرفت عثمانی ـ متحد آلمان و نیز سرکوب ایرانیان هوادار آلمان شوند. ایرانیان از دیرزمان نسبت به آلمانی‌ها احساس دوستانه داشته‌اند.

اشتود گاه، دومین روز گهنبار چهره‌ی همس‌پت‌میدیم‌گاه خجسته‌باد.
واژه‌ی همس‌پَت‌میدیم به چم (:معنی) برابر شدن روز و شب است.
در گاهشمار زرتشتی همه‌ی ماه‌ها 30 روز است. پنج روز پایان سـال هر یـک نامـی جـداگـانه دارد و زرتشتیان این پنج روز گهنبار را به عـنوان جـشن پنجه یا پنجی جشن می‌گیرند. این پنج روز را پنج روز پنجه گویند که نام آن‌ها به ترتیب، روز نخست پنجه اهـنودگـاه نام دارد.روز دوم پنجـه اشتود گـاه نـام دارد.روز سوم پنجه سپنتمـدگـاه نام دارد. روز چهارم پنجه وهوخشترگاه نام دارد. و روز پنجـم پنجه وهیشتواش گاه نامیده می‌شود این نام‌ها یادآوری کننده‌ی بخش‌های پنج‌گانه‌ی گات‌ها هستند از این رو روزهای برگزاری پنجه را ماه گاتابیو می‌گویند. بنابراین سالنمای زرتشتی که بر اساس گـردش زمین به دور خورشید است دارای ۳۶۵ روز کامل می‌شود. هر چهار سال یک‌بار یک روز بیشتر وجود دارد که آن را اَوَرداد از ماه اورداد می‌گویند.

یاد روز 26 اسفندماه:

• برای پایان یافتن ناامنی در تهران که در سه ماه آخر سال 1291 هجری خورشیدی به چشم می خورد و از واحد کمکی 380 نفری نیروی ژاندارم هم کاری بر نیامده بود، دولت وقت با هدف رفع نگرانی ساکنان پایتخت و برگزاری آیین های نوروزی بدون دلواپسی، 27 اسفندماه اعلام کرده بود که از 29 اسفند (دو روز بعد) نظمیه تهران (پلیس تهران) به سبک اروپا با هشت کلانتری (کمِیسری) آغاز بکار خواهد کرد و 29 اسفند مقامات دولت در آیین گشایش کلانتری‌های بهارستان و بازار حضور یافتند.
  سازمان پلیس تهران توسط یک افسر سابق پلیس شهر استکهلم سوئد تنظیم و کار پیاده کردن این سازمان هم به او واگذار شده بود.
• 15 مارس زادروز «پل لودويگ فُن هيس Paul Johann Ludwig von Heyse» داستان‌نويس شهير آلمان است كه در 1830 در برلین زاده شد و در دوم اپریل 1914 درگذشت. وی نخستين نويسنده‌ی آلمان است كه برنده جايزه نوبل سال 1910 در ادبيات شد.