مدیرکل دفتر ثبت آثار تاریخی از ثبت ملی «ایستگاه راه آهن تبریز» در کمیتهی ثبت و حریم آثار تاریخی خبر داد.
فرهاد نظری در گفت و گو با ایسنا گفت: ایستگاه «راه آهن تبریز»، اثر فرناند پویون با همکاری حیدر غیائی در کمیتهی ثبت و حریم واجد ارزش ثبت و در فهرست آثار ملی شناخته شد.
به گفتهی وی، ایستگاه راه آهن تبریز، نمونهای آشکار از مهرازی(:معماری) معاصر ایران است که حیدر غیائی نیز در آن همکاری داشته است. غیائی مهراز مجلس سنا نیز بود.
نظری با بیان این که ایستگاه راه آهن تبریز در سال 1295 خورشیدی با بهرهبرداری از محور تبریز-جلفا به طول 149 کیلومتر در تبریز گشایش یافت و پس از آن در سال 1337 خورشیدی محور تبریز-تهران به طول 748 کیلومتر به بهرهبرداری رسید، افزود: طراح این ایستگاه مهراز فرانسوی «فرناند پویون» است. از ویژگیهای برجستهی ایستگاه راه آهن تبریز میتوان به حمل و نقل بینالمللی کالا به ترکیه و اروپا از راه محور تبریز-رازی، حمل و نقل بین المللی کالا به جمهوری نخجوان از راه محور تبریز-جلفا و تنها خط برقی راه آهن در ایران (خط برقی تبریز-جلفا) اشاره کرد. طراح ساختمان تازهی این ایستگاه حیدر غیایی بوده است.
گفتنی است، در سفر دوم ناصرالدین شاه به فرنگ، قرارداد واگذاری امتیاز راههای ایران و راه آهن از آذربایجان روسیه به تبریز بسته شد، ولی به شوند(:علت) سیاستهای روسیه این کار عملی نشد و به اقدامی دست نزدند تا این که در 28 صفر 1331 هجری مهری(:قمری) مطابق 24 ژانویه 1913 میلادی، «حسن وثوق الدوله»، وزیر خارجه وقت ایران، امتیاز ساختمان راه آهن آذربایجان را در 19 ماده به بانک استقراضی روسیه واگذار کرد و موافقت شد که راه آهن آذربایجان دنباله راه آهن روسیه باشد و با همان عرض و فاصله دو ریل به اندازه 1534 میلی متر ساخته شود.
پس از بستن قرارداد، بانک استقراضی، امتیاز خود را به شرکت «راه شوسه» جلفا به تبریز واگذار کرد، بنابراین عنوان شرکت این قرارداد به شرکت راه آهن تبریز-جلفا تبدیل شد. نقشهبرداری این خط در تابستان 1913 آغاز و در پاییز همان سال پایان یافت و در ماه مه 1914 یعنی درست دو ماه پیش از آغاز جنگ جهانی اول، کارهای ساختمانی و ریل گذاری آن آغاز شد.
تصویری قدیمی از ایستگاه راه آهن تبریز در سال 1292 خورشیدی. نخستین قطار روسی، روزی که وارد ایستگاه راه آهن تبریز شد. محمدحسن میرزا ولیعهد و شماری از مقامات محلی حکومت ایالتی آذربایجان و افسران روسیه تزاری و مهندسان راه آهن آن کشور در مراسم روز ورود نخستین قطار روسی به ایستگاه راه آهن تبریز شرکت داشتند.