امروز دی بهدین ایزد از ماه اردیبهشت سال 3758 زرتشتی، دوشنبه 22 اردیبهشتماه 1399 خورشیدی، 11 می 2020 میلادی
تئودوسیوس دوم امپراتور روم، ۱۲ ماه می سال ۴۲۰ میلادی در واپسین دیدار خود با افسران واحدهای ارتش این کشور که رهسپار جنگ با ایران بودند به آنان سفارش کرد که پس از روبهرو شدن دو ارتش و آغاز زدوخورد، بهترین هنگ رومی را مأمور بهچنگ آوردن پرچم ایران کنند.
او تأکید کرد که با بهدست آوردن پرچم، سربازان ایران روحیهی خود را از دست خواهند داد که عاملی است مهم به سود امپراتور روم. تاریخنگار ارتش روم که در این نشست بود و در آینده ناظر صحنههای این جنگ ایران و روم بود که دو سال بهدرازا کشید نوشته است که در جریان جنگ، نیروهای رومی بارها کوشیدند تا پرچم ایران را بهدست آورند، ولی موفق نشدند. این تاریخنگار سپس به توصیف این پرچم و روش نگهداری از آن پرداخته و نوشته است: ابعاد پرچم ایران (درفش کاویان) هفت متر در پنج متر است (اندازه ها بعدا به نظام متریک محاسبه شده است)، بر بالای آن نقش یادآوری اهورا مزدا (فروهر) قرار دارد، علامت برجسته پرچم با نخهای سیم و زر و گوهرهای گرانبها (یاقوت و …) دوخته شده و این گوهرها به گونه ای قرار گرفتهاند که اشعه آفتاب را تا مسافتی دور بازتاب میکنند. این پرچم در جریان جنگ روی یک تپه یا زمین مرتفع قرارداده میشود و سه ردیف سرباز نیزهدار بلند قامت دایرهوار از آن نگهبانی میکنند.
جنگی که از آن یاد شد در سال ۴۲۲ میلادی با امضای یک پیمان صلح میان دو اَبَر قدرت وقت پایان گرفت. باید دانست که پرچم ملی ایران باستان تنها یک بار تصرف شد و آن در جریان نبرد قادسیه در نوامبر سال 637 میلادی بود. با ازدست رفتن پرچم در این نبرد، امپراتوری ساسانیان نیز ازمیان رفت. پرچم به بهای ناچیزی فروخته شد و پس از پس از برداشتن گوهرهای درفش کاویان، آن را سوزاندند.
بیستوسومین روز در گاهشماری دینی زرتشتی دیبدین نامیده شده است. دی به چم آفریننده و آفریدگار است, و چون در ماه سه دی وجود دارد برای مشخص شدن, نام روز بعد را به آن می افزایند تا از هم مجزا گردد,”دیبآذر،دی بمهر،دی بدین”. دی در ادبیات اوستا به چم اهورامزدا می باشد که به شوند سپندینگی این نام بارها در ماه بازگویی شده است. در اوستا نام همکاران را اورمزد اواگاه, سه دی ویسپه شام نامیده اند. این روز که همچون، دیبآذر و دیبمهر به معنای دادار یا آفریدگار است یکی دیگر از تعطیلیهای هر ماه بهشمار میآمده است.
چهار روز از هر ماه (دی، دی به مهر،دی به آذر و دی بدین) از مزدیسنا، به نام اهورامزدای بی مانند است. این روز که همچون، دی، دیبآذر و دیبمهر به معنای دادار یا آفریدگار است، یکی دیگر از روزهای نیایش همگانی و در ایران باستان از روزهای تعطیلی هر ماه بهشمار میآمده است.
واژه دیـن، دَئـنـا Daenâ ، به چم (:معنی) دیدن، شناختن، فهمیدن، دانستن، وجدان بیدار و نیک، درست و دی و دیگان است. ریشهی واژهی «ب» در دی بدین، «دا» به چم دادن و بخشیدن است.
دَئنا وَنگوهی Daenâ Vanguhi ::، دینِ نیک، دین بهی، وجدان آگاه و بیدار و فهمیدن و برداشت و شناخت درست از زندگانی معنا میدهد.
یک دیندار کسی است که با کمک خرد به دیدن و شناختن جهان پیرامون خود میپردازد و راه راستی و درستی، اشایی و با خرد و اندیشهی درست پیش میرود و گزینش میکند.
دین یشت یکی از یشتهای اوستا است. در اینجا دین به معنی تشخیص معنوی یا روحانی است. دین یشت دارای 17 فصل و 20 بند است. دین یشت، یشت شانزدهم، در ستایش ایزدبانو چیستا و دانش، اشو زرتشت خواستار دانش میشود.
دینا را دین یا وجدان مینامند. این واژه از دی است که درون بینی و درون اندیشی است.
یسنا۳۰ بند ۲ را که در آغاز نسک نهادهایم،
به یاد بیاوریم که هر مرد و زن ، پس از شنیدن بهترین گفته و نگریستن با اندیشه روشن خود، باید راه خود را برای خود برگزیند و این را هم به یاد داشته باشیم که: «راه یکی است و آن راه راستی است».
یسنا ، ۷۲ بند ۱۱ ،
و آن گاه بگوییم که همین دروناندیشی است که یکایک مرد و زن را به راه راستی هدایت کرده و آنان را همراه میسازد.
همراهانی که دارای وجدان یکسان و دین یکسان هستند.
پس دئنا به گونهای نام مفرد وجدان است و به گونهای نام جمع، دین. اشو زرتشت از خدای خود یاری میخواهد که دین را پاک نگاه دارد.
گاتها یسنا ۴۴ بند ۹
زیرا آن از پاکترین دین است که جهان به پیش گام بر میدارد.
گاتها ،یسنا ۴۴ بند ۱۱
دین شناختن اهورامزدا است و بس.
گاتها ،یسنا ۴۵ بند ۱۱
دین با اندیشه و گفتار و کردار نیک بهتر میشود، و با اندیشه و گفتار و کردار بد به پستی میگراید.
گاتها ،یسنا ۴۸ بند ۴
کسی که دین خود را با منش نیک یکی گرداند، از آن درستاندیشی و راستی است و در شهریاری مزدا جایگاهی دارد.
گاتها ،یسنا ۴۹ بند ۵
اشو زرتشت میخواهد که دین مرد (با خدا) را به همه بیاموزد.
گاتها ،یسنا ۴۹ بند ۶
و یاری میخواهد که اهورامزدا سود درخشان منش نیک را برای همیشه به دین بهی بدهد، دینی که از آن راستکاران است.
گاتها یسنا ۵۳ بند
نماد این روز در دین زرتشتی گل « شنبلید» است. روز نیایش همگانی و در ایران باستان استراحت کاری بوده است.