«اورنامو» برترین زیگورات سرزمین میان‌‌رودان

زیگورات در اصل واژه‌‌ای اَکدی است به چم(:معنی) برافراشته ساختن و بالا رفتن به سوی آسمان. زیگورات‌‌ها نیایش‌‌گاه‌‌هایی برای پرستش خدایان بودند. ساختمان آن‌‌ها به گونه‌‌ی پلکانی و گاهی رنگ شده بوده است.
زیگورات شهر اور یا اورنامو در عراق با دیرینگی 4100 سال به دست اورنامو فرمان‌‌روای سومری ساخته شد و سپس‌‌ها به دست نبونَئید واپسین فرمان‌‌روای بابِل بازسازی شد.
شیوه‌‌ی مهرازی(:معماری) در روزگار سومریان (نزدیک به 2 هزار پیش از میلاد) و بنای سازه‌‌ها از دید شمار و اندازه‌‌ی آن‌‌ها بسیار چشم‌‌گیر است. در شهرهای اِریدو، لاگاش، اروک، اور، نیپور، شهرهای گستره‌‌ی دیاله، آشور و نواحی شمالی میان‌‌رودان(:بین‌‌النهرین)(عراق کنونی) نه تنها نیایش‌‌گاه‌‌های ویژه‌‌، بلکه گستره‌‌های سپندینه‌‌ی(:مقدس) بزرگ و پیچیده‌‌ای به وجود آمد که با بررسی سیستماتیک سازه‌‌های ارزش‌‌مند این روزگار، کمابیش می‌‌توان به هدف و پیش‌‌رفت تاریخی آن‌‌ها پی برد.

ساختمان نیایش‌‌گاه:

آخشیج(:عنصر) اصلی سازه‌‌ها در این روزگار خشت خام بود و تنها در هنگام نیاز به زهکشی، آن را پخته و به آجر سختی تبدیل می‌‌کردند که گاهی همانند روزگاران پیشین خود روی این آجرها نبشته‌‌ای(:کتیبه) وجود داشت.
زیگورات یکی از دستاوردهای باارزش مهرازی این دوره بوده که در پیوند با فرمان‌‌روای آن‌‌ها یعنی اورنامو است. نقشه‌‌ی این سازه تقریبا چهار گوش(:مربع شکل) بوده و بلندای آن به بیست تا سی متر می-رسد. البته ممکن است دارای دیوارهای بیرونی شیب‌‌دار یا روبه باریک شدن هم بوده باشد.
بهترین زیگورات برجای مانده در سرزمین میان‌‌رودان برای «نانا» ایزدبانوی ماه، در شهر اور ساخته شده است. روکش پهن با آجرهای پخته که اورنامو بخش مرکزی ساختمان را نیز با آن پوشانده، شوند(:موجب) نگه‌‌داری زیگورات در وضعی مطلوب شده است. چهار گوشه‌‌ی ساختمان به سوی چهار جهت اصلی بوده و این روکش روی تاق‌‌چه‌‌ها و حایل‌‌های صاف به کار رفته است.
پلکان مرکزی که عمود بر بخش شمال خاوری(:شرقی) است گویا به گونه‌‌ای مستقیم به بالاترین سکو که «نیایش‌‌گاه علیا» روی آن برپا شده بود، می‌‌رسید. راه‌‌پله‌‌های کناری در تراس اشکوب(:طبقه‌‌ی) نخست به راه‌‌پله‌‌ی اصلی ملحق شده و به گونه‌‌ی جداگانه‌‌ای به اشکوب دوم برج راه داشت.
شوربختانه چیزی از این نیایش‌‌گاه برجای نمانده است. شماری آجرهای لعاب‌‌دار آبی به دست باستان‌‌شناسان یافت شده که گویا برای این نیایش‌‌گاه بوده است. این زیگورات به دست اورنامو ساخته شد ولی پیش از این‌‌که کارش به پایان رسد، درگذشت و ادامه‌‌ی کار به دست پسرش شولگی در سده‌‌ی 21 پیش از میلاد به پایان رسید.
وارون اهرام مصر باستان، زیگورات‌‌ها از آجرهای خشتی که با قیر یا گل به هم چسبیده ساخته شده‌‌اند. آجرها در باران نم‌‌ناک می‌‌شدند و در گرمای تابستان ترک می‌‌خوردند. در زیگورات بزرگ اور، سوراخ-هایی در لایه‌‌ی بیرونی پخته‌‌شده‌‌ی نیایش‌‌گاه پیدا شده است که گویا برای این‌‌ بوده که به آب اجازه‌‌ دهد از مرکز آن بخار شود. افزون بر این، زهکشی‌‌هایی درون تراس‌‌های زیگورات ساخته شده تا باران‌‌های زمستانی را نیز دور کند.