نخستین خبر برای دوست‌داران تاریخ و خبری هیجان‌انگیز بود؛ تحویل گرفتن «کاخ مرمر» از مجمع تشخیص مصلحت و آماده کردنش برای موزه شدن و بازدید مردم، اما دومین خبر داستان را دگرگون کرد؛ این‌بار گویا از یک راز پرده برداشته باشند، می‌گویند در طبقه دوم این سازه‌ی ارزشمند تاریخی، حمام و سونا و جکوزی ساخته‌اند.
به گزارش خبرگزاری ایسنا، نزدیک به 7 ماه پیش خبرنگاران میراث فرهنگی در بازدیدشان از عمارت مرمر آسانسور را دیدند و از آن نوشتند. اما اکنون خبر ساخت حمام و سونا و جکوزی در طبقه دوم عمارتی که هر کس وارد آن می‌شد میزان شگفت‌زده‌شدنش از زیبایی بنا را به اندازه‌ی بالا ماندن سرش برای دیدن آن همه نقش و نگار و زیبایی می‌سنجیدند، همه چیز را متفاوت می‌کند.
اکنون داستان به‌گونه‌ی دیگری است، آن‌هم هنگامی که همانندی‌هایی که برای گنبد کاخ مرمر و گنبد مسجد شیخ لطف‌الله مطرح شده، به ذهن می‌آید؛ از شباهت‌های مرمتی گرفته تا زمان ساخت و دیگر رویدادهایی که می‌تواند آن دو را حتا به گنبدهای خواهرزاده‌ای همانند کند. در زمان مرمت گنبد مسجد شیخ لطف‌الله نیز نگرانی‌هایی برای آسیب زدن به آن بازگو شد.
دی‌ماه سال گذشته، پرویز فتاح، رییس بنیاد مستضعفان، در برنامه‌ای تلویزیونی بازگو کرد که «درهای کاخ مرمر را قرار است بعد از ۴۱ سال بار دیگر به روی مردم باز کنند».
کاخ مرمر بنایی تاریخی است که در طول سال‌های گذشته، کاربری‌های گوناگونی را به چشم دیده و در این میان کمتر از دو سال طعم موزه شدن را چشیده است؛ بنایی تاریخی که درخواست‌های زیادی در سال‌های گذشته برای موزه شدنش مطرح می‌شد و سرانجام پاسخ گرفت. فتاح همان‌جا اعلام کرد که قرار است این بنا به یک موزه در شان ملت ایران تبدیل شود و کارهایش در حال آماده شدن است و حتا قرار بود تا دهه‌ی فجر موزه را افتتاح کنند. تا جایی که خبرنگاران حوزه میراث فرهنگی را روزهای نخست بهمن‌ماه به کاخ بردند. اما کرونا این ماجرا را به تعویق انداخت تا زمانی که بتوان به ثباتی برای قرار گرفتن مردم در کنار یکدیگر رسید.
از آسانسور تا حمام و سونا و جکوزی
شنبه ۱۸ امردادماه 1399 خورشیدی، پرویز فتاح، رییس بنیاد مستضعفان، در برنامه زنده‌ی تلویزیون به مناسبت یک‌ساله شدن حضورش در بنیاد، در میان صحبت‌هایش وقتی از تعیین تکلیف املاک بنیاد مستضعفان حرف می‌زد، این‌بار آگاهی‌های تازه‌ای از وضعیت کاخ مرمر بازگو کرد و بار دیگر باعث شد تا نام کاخ مرمر و کلمات کلیدی که به کار برد، در یک روز گذشته سر زبان‌ها بیفتد؛ از ساخت آسانسور در طبقه دوم کاخ گرفته تا ایجاد حمام و سونا و جکوزی!
او این‌بار از آسیب‌های واردشده به این بنای ارزشمند و نفیس حرف زد. حرف‌هایی را زد که در زمان حضور خبرنگاران میراث فرهنگی در این بنای تاریخی هیچ حرفی از آن‌ها نبود و خبرنگاران نشانی از آن ندیدند!
فتاح در سخنانش گفت: «توافق شده بود به دلیل قرار گرفتن این فضا در نزدیکی دفتر ریاست‌جمهوری، دولت از آن مکان به عنوانِ محل تشریفات مهمانان خارجی استفاده کند، اما در صحبتی که با آقای روحانی داشتم، او بزرگواری کرد و آن را قبول کرد. حتا در صحبت با آقای واعظی با وجود این‌که کارها برای آن طرح تمام شده بود، اما کاخ در اختیار بنیاد مستضعفان قرار گرفت تا با همکاری میراث در چهار ماه آن‌جا بازسازی و به موزه هنر ایران تبدیل شد».
او اما درباره زمان افتتاح این موزه چنین گفت: «اگر کرونا اجازه دهد درهای آن را از خیابان ولی عصر به روی مردم باز می‌کنیم».
فتاح حرف‌های خود را این‌گونه ادامه داد: «گفتم که مسوولان نباید در کاخ‌ها مستقر شوند. آن‌جا را میکروسکوپی با همکاری خبرگان میراث فرهنگی بازسازی کردیم و اکنون به حالت اول برگشته است، اما نه به صورت کامل. این کاخ آسیب دیده؛ در این کاخ که هنرمندان کشور هنر خود را به نمایش گذاشته‌اند، نمایندگان کشور آسانسور گذاشته‌اند، آن را کنده‌اند، پتک زده‌اند و در طبقه دومِ بنا، حمام و جکوزی و سونا درست کرده‌اند».
او با گفتن این‌که مشکل این است که میراث که به همه‌جا ایراد می‌گیرد، (در زمان انجام این کار) کجا بوده و چرا چیزی نگفته، چنین گفت: «با این وجود توانستیم به جز آن بخش‌ها، بقیه مکان‌ها را اصلاح کنیم. مردم بعد از ۴۰ سال می‌توانند ببینند که در دوره‌ی پهلوی آن‌جا چه کار کرده‌اند و تاریخ این مردم آن‌جا به نمایش گذاشته می‌شود».
تاریخچه‌ی کاخ مرمر
کاخ مرمر را به دستور رضاشاه پهلوی و با معماری «لئون تادوسیان» ساختند. این کاخ در آغاز به عنوان دفتر کار و محل اقامت زمستانی رضاشاه به بهره‌برداری رسید و تا پیش از تدوین قانون خزانه ملی، جواهرات ملی ایران از کاخ گلستان به این کاخ آورده شد و در زیرزمین آن نگهداری می‌شد.
در سال‌های نخست پادشاهی محمدرضا پهلوی، از این کاخ به عنوان دفتر رسمی شاه پهلوی و محل برگزاری دیدارها و ملاقات‌ها استفاده می‌شد. فوزیه و محمدرضا پهلوی در این کاخ با یکدیگر زندگی می‌کردند و مراسم عقد او با ثریا اسفندیاری و همچنین مراسم نامزدی‌اش با فرح پهلوی نیز در این کاخ برگزار شد. پس از رخ دادن حادثه ترور شاه در محوطه این کاخ توسط رضا شمس‌آبادی، دفتر ویژه شاه به کاخ صاحبقرانیه جابه‌جا شد. این کاخ در سال ۱۳۵۵ به موزه تبدیل شد و تا سال ۱۳۵۷ با عنوان «موزه پهلوی» قابل بازدید بود.
پس از انقلاب، این موزه تعطیل شد و مدتی از فضای آن به عنوان پایگاه کمیته انقلاب اسلامی استفاده می‌شد. پس از مدتی، کاخ بدون کاربرد شد تا در میانه‌های دهه ۱۳۷۰ مجمع تشخیص مصلحت نظام و پس از پایان ریاست‌جمهوری آیت‌الله هاشمی رفسنجانی، دفترش به این کاخ نقل مکان کرد. بخش‌هایی از کاخ مرمر در سال ۱۳۸۷ مرمت و بازسازی شد. این بنای تاریخی در سی‌ام خرداد ۱۳۵۷ با شماره ۱۶۰۶ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید. سرانجام دی‌ماه سال گذشته اعلام شد که این بنای تاریخی در اختیار بنیاد مستضعفان قرار گرفته تا به موزه هنر ایران تبدیل شود و اکنون از دگرگونی‌هایی دراین سازه‌ی تاریخی خبر می‌رسد.
