درحالی که شامگاه آدینه مجموعه تاریخی نارنجستان قوام شیراز دچار آتش‌سوزی شد، مسوولان میراث فرهنگی پافشاری دارند سازه‌ای که به منظور بهره‌برداری در حوزه گردشگری در این مجموعه ساخته شده است، مورد تایید میراث فرهنگی نیست.
به گزارش خبرگزاری ایلنا، شامگاه آدینه ۱۷ امردادماه خبرهایی از روی دادن آتش‌سوزی در حیاط مجموعه تاریخی نارنجستان قوام شیراز رسید. آتش‌سوزی که در کافی‌شاپ دایر شده در حیاط این مجموعه آغاز و دلیل آن نیز اتصال سیم‌های برق گزارش شد.
هرچند بر اثر این آتش‌سوزی به عمارت تاریخی و موزه آسیب نرسید اما شماری از درختان باغ نارنجستان آسیب دیدند. بنای نارنجستان در سال ۱۳۴۵ خورشیدی به دانشگاه شیراز پیشکش شد و میان سال‌های ۱۳۴۸ تا ۱۳۵۸ خورشیدی مورد استفاده موسسه آسیایی، تحت سرپرستی پروفسور آرتور اپهام پوپ، ایران‌شناس سرشناس بود.
تدبیری برای آسیب ندیدن بناهای تاریخی بیندیشیم
عبدالرضا نصیری، معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان فارس، در این باره گفت: «هرچند قصد ندارم بگویم ایجاد زیرساخت‌های گردشگری در بناهای تاریخی، نامناسب است اما باید توجه داشت تمام این امور باید ضابطه‌مند انجام شود. معتقد هستیم زیرساخت‌های گردشگری یکی از نیازهای بناهای تاریخی است اما قطعا نوع انتخاب مکان بخش گردشگری در مجموعه تاریخی بسیار اهمیت دارد. چراکه اگر زمانی اتفاق در این بخش بیفتد باید تدابیری اندیشیده باشیم که به میراث فرهنگی و بنای تاریخی آسیب وارد نکند یا این آسیب حداقل باشد».
او ادامه داد: «از همان ابتدای امر با ایجاد فضای گردشگری در وسط مجموعه باغ نارنجستان قوام موافق نبودیم. هیچگاه مجوز فعالیت این کافی‌شاپ را ندادیم اما از آنجا که نارنجستان قوام از زیرمجموعه‌های دانشگاه شیراز است، از این‌رو برخی اوقات شاهد وقوع اتفاقات و تغییراتی در این مجموعه بودیم و هستیم که مورد قبول و تایید میراث فرهنگی نیست و ما باهم اختلاف نظر در این خصوص داریم و با وجود نامه‌نگاری‌های متعدد تاکنون به نتیجه مطلوب نرسیده‌ایم».
نصیری در ادامه افزود: «در بیشتر مواقع وقوع تناقضات و عدم همکاری متولیان مجموعه‌های تاریخی با میراث فرهنگی وابسته به شخص است چنانکه اگر مدیریت علاقمند به تعامل و میراث فرهنگی باشد قطعا با بروز چنین مشکلاتی روبه‌رو نخواهیم شد. در این میان چندین مورد دیگر در نارنجستان مورد تایید مدیران این مجموعه است که با مخالفت میراث فرهنگی روبه‌رو شده از آن میان می‌توان به ساخت دیوار جان‌پناه به سمت خیابان اشاره کرد که بدون مجوز ساخته شده. هرچند، چند سال است جلوی این سازه که نیمه کاره رها شده، گرفته شده و مجموعه دانشگاه نیز به دلیل هزینه‌ای که برای ساخت این جان‌پناه کرده حاضر به برداشتن آن نیست اما میراث فرهنگی اصرار به تخریب آن دارد چراکه به اصالت بنا صدمه زده است و باید به وضعیت گذشته بازگردانده شود».
او با اشاره به آنکه در میانه‌ی مجموعه باغ نارنجستان قوام شاهد ساخت دو سازه روبه‌روی یک‌دیگر هستیم که بر اثر آتش‌سوزی آدینه شب یکی از این سازه‌ها سوخت، گفت: «طی بازدیدی که از مجموعه نارنجستان داشتیم، شاهد آن بودیم که همان اتفاقی که برای یکی از این بخش‌ها افتاد و دچار حریق شد، می‌تواند برای سازه دیگر نیز اتفاق بیفتد. قطعا درخواست خواهیم کرد، هر دو سازه از وسط فضای سبز مجموعه نارنجستان قوام جمع‌آوری شوند. هرچند این آتش‌سوزی به بنای تاریخی و موزه آسیبی وارد نکرد و فقط تعدادی از درختان آسیب دیدند اما نباید فراموش کرد که چنین اتفاقاتی می‌تواند شرایط بنای تاریخی را تحت‌الشعاع قرار دهد. باید جلوی وقوع چنین حوادثی گرفته شود. این سازه با یک چادر که جدیدا در کنار آن ساخته شده، مجاور است و اگر آتش به آن بخش سرایت می کرد قطعه به عمارت اصلی می رسید».
معاون میراث فرهنگی استان فارس همچنین در باره‌ی مرمت‌های اخیر مجموعه میراث جهانی تخت‌جمشید و چالش‌هایی که در این باره شاهد هستیم، گفت: «باتوجه به اینکه این مجموعه یک پایگاه میراث جهانی است و مدیریت مستقل دارد و بیشتر امور آن در شوراهای فنی و راهبردی در سطح کشور مورد بررسی قرار می‌گیرد و معمولا موضوعات آن در حوزه‌ی استانی آن مطرح نمی‌شود از این‌رو بهتر است مدیریت پایگاه پاسخ‌گوی فعالیت‌های این مجموعه باشد. ضمن آنکه اگر مسایل مربوط به این میراث جهانی در شوراهای راهبردی و فنی مورد بررسی قرار نگرفته باشد تخلف صورت گرفته. با این وجود، معتقد هستیم مدیریت این مجموعه امور را بر اساس قوانین و اصول پیش می‌برد».
یک پاسخ
سازه های گردشگری و کافی شاپ باید بر پایه درست و ایمن ساخته شوند و کار کنند. آتش نشانی و نهادهای درگیر باید بررسی کنند. اینکه اصلا نباشند هم شاید فکر درستی نباشه. بخشی از هزینه آب و برق و دوربین های حفاظتی و نگهداری از ساختمان و… شاید اینجوری فراهم میشه ک کار بدی نیست.