امروز دی بهدین ایزد از ماه آبان سال 3758 زرتشتی، شنبه 17 آبانماه 1399 خورشیدی، هفتم نوامبر 2020 میلادی
چنین روزی پس از پیروزی درخشان ایران در جنگ سال 53 پیش از میلاد، در زمان ارد اشکانی، همهی گستره امپراتوری روم در آسیا به تصرف ایران درآمد.
پس از پیروزی درخشان ایران در جنگ سال 53 پیش از میلاد در منطقه حرّان (كارهه) كه در آن كراسوس از اعضای سه گانه شورای عالی ریاست بر امپراتوری روم و پسرش كشته و هفت لژیون رومی فروپاشیده شد، «اُرُد Orod» شاه وقت ایران از دودمان اشكانی به دستاندازی در کار روم پرداخت و در جریان جنگ داخلی رومیان (سال 49 تا سال 44 پیش از میلاد) به اوج خود رسید و شاه ایران هردَم از یكی از سرداران رومی كه بر سر به دست آوردن قدرت با هم میجنگیدند پشتیبانی و نوید کمک نظامی و گسیل سرباز میداد.
«ارُد ـ در نوشتههای رومیان؛ Orodes II» پس از فروكش كردن اختلاف سرلشکرهای رومی و سپس کشتن سزار ژولیوس در سنای روم، برآن شد، پیش از آنكه رومیان درصدد لشکرکشی دیگری به گسترهی ایران برآیند كه میشد آن را پیشبینی کرد، بازماندهِی متصرفات روم در آسیا را بگیرد و جای پای برای رومیان در شرق مدیترانه (لوانتLevant) ) بهجا نگذارد. «اُرُد» با این هدف، پسر خود ـ پاکر را كه رومیان پاكروسPacorus نوشتهاند با نیمی از ارتش ایران به سوریه فرستاد و این سپاه در جنگی كه هفتم نوامبر سال 40 پیش از میلاد رخ داد و در آن ژنرال رومی ـ «دسیدیوس ساكسا» كشته شد رومیان را شكست داد و روز بعد (هشتم نوامبر) بار دیگر سوریه، سوریهی بزرگتر، از آنِ ایران شد.
بیستوسومین روز در گاهشماری دینی زرتشتی دیبدین نامیده شده است. دی به چم آفریننده و آفریدگار است, و چون در ماه سه دی وجود دارد برای مشخص شدن, نام روز بعد را به آن می افزایند تا از هم مجزا گردد,”دیبآذر،دی بمهر،دی بدین”.
دی در ادبیات اوستا به چم اهورامزدا می باشد که به شوند سپندینگی این نام بارها در ماه بازگویی شده است. در اوستا نام همکاران را اورمزد اواگاه, سه دی ویسپه شام نامیده اند.
این روز که همچون، دیبآذر و دیبمهر به معنای دادار یا آفریدگار است یکی دیگر از تعطیلیهای هر ماه بهشمار میآمده است.
نماد این روز در دین زرتشتی گل « شنبلید» است .روز نیایش همگانی است و در ایران باستان استراحت کاری بوده است.
یاد روز 17 آبانماه:
17 آبانماه: در چنین روزی به سال 1293خورشیدی، جمشید سروش سروشیان، نویسنده، تاریخدان، زبانشناس، کتابشناس و اوستاپژوه برجستهی زرتشتی در کرمان زاده شد.
17 آبانماه سال 1355 خورشیدی ارستو سپهری، دهشمند نیکاندیش زرتشتی درگذشت.