فضای سبز آرامگاه قصر فیروزه و چالش‌های پیش رو

سال 94 بود. خسته از غوغای روزگار و با هدف دستیابی به آرامش درون مراجعه‌ای به آرامگاه داشتم، ظاهرا درختان آرامگاه نیز مرا انتطار می‌کشیدند. مسوول وقت آرامگاه با دیدن من موضوع کم‌آبی قنات را پیش کشید و پس از آن روز حوادثی رخ داد که دوستی میان من و فضای سبز آرامگاه بوجود آمد و تا امروز همچنان این رفاقت پابرجا مانده است. امیدوارم همه نیکان هفت کشور زمین از دعای خیر این دوستان سبز من که همواره دست‌های برافراشته و رو به آسمان دارند، بهره‌مند گردند و زندگی‌هایشان به کامه باشد.

به هر روی در گذر این سال‌ها انتقادها و پیشنهادهای بسیاری را برای سرسبز نگاه داشتن این مجموعه پذیرا بودم. تعداد پرشماری از خیراندیشان و دلسوزان پیشنهاد آبیاری قطره‌ای را مطرح نموده‌اند که البته بجز اندکی از ایشان مابقی شناخت صحیحی از مزایا و معایب این شیوه نداشته‌اند. مهمترین موضوعی که باعث شده این روش بارها پیشنهاد شود، نام آن است. نام  آبیاری قطره‌ای  مفهوم مصرف آب کشاورزی در حد یک قطره آب برای هر گیاه را به ذهن منتقل می‌کند و ازاین‌جهت، گروهی تصور می‌کنند که اگر به هر دلیلی خدای نکرده آب قنات‌های موجود خشک شود با بهره‌بردن از سیستم قطره‌ای  همچنان بدون نیاز به هزینه‌های زیاد برای خرید آب قادر به آبیاری مجموعه خواهیم بود. این تصور نه تنها نادرست، بلکه بسیار خطرناک نیز است. اگر به امید سیستم قطره‌ای بجای توجه به قنات (منبع ورود آب ) توجه خود را صرفا  به شبکه توزیع آب معطوف کنیم به‌مانند ساربانی هستیم که شتر را رها کرده و افسار آن را با خود می‌کشد.

میزان آب‌دهی قنات آقا دایی (آرامگاه ) مطابق آمار سال 1390 منابع آب تهران سالیانه 198677 متر مکعب، معادل با 9933 عدد تانکر بیست هزار لیتری است (بیش از هر ساعت یک تانکر در تمام ساعات شبانه‌روز در کل روزهای سال) و اگر هر تانکر آب را فقط 100 هزار تومان محاسبه کنیم ارزش آبی که در مظهر قنات وارد آرامگاه می‌شود سالیانه کمابیش یک میلیارد تومان خواهد بود. این رقم بدان معنا است که حتا اگر سیستمی با تکنولوژی فرازمینی برای انتقال آب در مجموعه وجود داشته باشد نباید از موضوع قنات و آبدهی آن غفلت بورزیم. پرسش اصلی اینجاست که اگر آبی از سرچشمه‌ی قنات وارد مجموعه نگردد، سیستم‌های انتقال به چه کار خواهد آمد؟

به هر حال موضوع شبکه توزیع اهمیت خاص خود را دارد و جای خوشوقتی است که در طی سالیان اخیر همکیشان زیادی دست به اقداماتی مناسب زده‌اند از جمله باید تشکر ویژه داشته باشم از جناب آقای رستم فولادی که در سال‌های دور پیگیر تهیه‌ی نقشه‌های توپوگرافی مجموعه آرامگاه بوده‌اند و خانم مهندس پروانه خرمشاهی که بنا به درخواست جناب فولادی و بدون هیچ چشم داشتی به حمایت از این مجموعه شتافته‌اند و طراحی‌های ایشان سنگ زیربنای کلیه‌ی طرح‌های پروژه بوده است. همچنین جناب آقای مهندس موبد کورش بلندی که به دفعات در محل حضور پیدا کرده و از دیدگاه کارشناسی و بطور نقادانه کلیه‌ی طرح های قابل اجرا را بررسی کردند. مهندس بلندی در نهایت گزارش جامعی با عنوان سیمای طرح بررسی روشهای آبیاری فضای سبز تهیه کرده است. مطالعه آن را به تمام دلسوزان و دوستداران فضای سبز آرامگاه توصیه می‌کنم. حتما پاسخ بسیاری از پرسش‌های خود را در آن خواهید یافت. سیمای سیمای طرح بررسی روشهای آبیاری فضای سبز، خیراندیشان را برای حمایت از مجموعه‌ی فضای سبز آرامگاه هدایت می‌کند.

سپاسگزار جناب دکتر موبد مهربان پولادی هستم که حمایت بی‌دریغ در تهیه طرح و ارایه نقشه‌ها داشته‌اند و همچنین جناب دکتر علی‌نژاد که بی‌هیچ چشم‌داشتی یاری‌گر ما بوده‌اند.

در انتها، یادی بکنیم از همه کسانی که در آرامگاه خدمت نموده و در آبادی فضای سبز آن کوشیده‌اند روانشاد بهرام خسرویانی که بیش از چهل سال حضور مستمر و هر روزه در آرامگاه داشت، روانشاد رستم باستانی، جناب آقای کورش فلامرزیان و جناب آقای  بهرام مزداپور که امروز این مسوولیت را به عهده گرفته‌اند و کلیه مردان و زنانی که بی‌نام و نشان خدمت کرده‌اند و خدمت می‌کنند و همیشه بوده‌اند و همیشه خواهند بود.

برای به انجام رساندن طراحی پروژه‌ی آب‌رسانی قصر فیروزه بسیار کسان دیگر حامی ما بوده‌اند که ذکر نام تک تک ایشان به درازا می‌انجامد که امیدوارم  از بابت نام نبردن آنها، پوزش من را پذیرا باشند.

امیدوارم این شرایط کرونایی هر چه زودتر به پایان برسد تا در مراسمی قادر باشیم از همه دست‌اندرکاران طراحی سیستم آبیاری مجموعه قصر قیروزه و خادمان آن قدردانی کنیم.

ایدون باد
بابک شهریاری – بهمن 99

*بابک شهریاری، دبیر کمیسیون خدمات گردش 44 انجمن زرتشتیان تهران