امروز فرخ و پیروز روز آبان و فروردینماه سال 3759 زرتشتی، چهارمین روز دیدار پیرهریشت، سهشنبه 10 فروردینماه 1400 خورشیدی، 30 مارس 2021 میلادی
۱۰ فروردینماه زادروز علیاکبر صنعتی، نقاش و مجسمهساز ایرانی است.
صنعتی، تنها هنرمند ایرانی است که دو موزه به نامش ثبت شدهاست، موزه صنعتی «کرمان» و موزه صنعتی «تهران» یا همان موزهی هلالاحمر در میدان توپخانه.
صنعتی از مجسمهسازان همروزگار (:معاصر) ایران است که شاگرد ابوالحسن صدیقی بود و تا پایان عمر عضو پیوسته فرهنگستان هنر ایران باقی ماند.
علیاکبر صنعتی سال ۱۲۹۵ خورشیدی در کرمان چشم به جهان گشود. پدرش در پایان جنگ جهانی اول به بیماری طاعون درگذشت. مادرش توانایی تامین مخارج زندگی را نداشت او را به پرورشگاه صنعتی کرمان سپرد. بنیادگذار این پرورشگاه، علیاکبر صنعتیزاده، برای اینکه بچههای پرورشگاه بتوانند تحصیل کنند، نام خانوادگی خود را بهروی بچههایی که شناسنامه نداشتند، میگذاشت و نام علیاکبر صنعتی نیز به همین دلیل نام قانونیاش شد.
وی دورههای تخصصی، مجسمهسازی و نقاشی را در مدرسه صنایع مستظرفه و مدرسه صنایع قدیم زیر نظر طاهرزاده، بهزاد «مینیاتوریست» ابوالحسن صدیقی «مجسمهساز» و حیدریان گذرانده بود. او در سال ۱۳۷۹ منتخب فرهنگستان هنر در بزرگداشت نامآوران بود.
۲۸ امردادماه 1332 گروهی ناآگاه به نمایشگاه هجوم آورند و مجسمههای بیگناه استاد را شکستند. قصد آنها شکستن مجسمههایی بود که به ناچار علی اکبر از شاه ساخته بود اما اکثر مجسمههای نمایشگاه خرد شد، تابلوهای آن شکست و از بین رفت. اما این تنها باری نبود که مجسمههای وی در هم شکسته میشد. نمایشگاهی هم در میدان راه آهن در ملک پسرش به طور دایم برپا بود که آن هم در انقلاب ۵۷ نابود شد. وی طی چند دهه فعالیت هنری بیش از ۲۰۰۰ تابلوی رنگ و روغن، آبرنگ، موزاییک از سنگ و نزدیک به ۴۰۰ مجسمه پدیدآورد که در دو موزه به نام وی در کرمان و تهران و دیگر موزههای داخل و خارج از کشور و مجموعههای خصوصی نگهداری میشود.
از نامدارترین کارهای او فرشته عدالت است که در ورودی کاخ دادگستری تهران به همراه ابوالحسن صدیقی و ارژنگ رحیمزاده آن را طراحی و ساختند. موزه صنعتی کرمان افزون بر نمایش آثار با ارزش او، آثار هنرمندان بزرگ دیگری از جهان را هم داراست.
او در واپسین سالهای آخر عمر به شوند سکته مغزی توانایی گفتاری خود را از دست داد و سرانجام در ۹۰ سالگی درگذشت و در قطعه هنرمندان به خاک سپرده شد.
آبانروز است روز آبان
خرم گردان به آب رز جان
دهمین روز ماه در گاه شمار مزدیسنی آبان_ایزد نام دارد. نام ماه هشتم از سال خورشیدی و نام روز دهم، از هر ماه زرتشتی را آبان مینامند.
در اوستا آپ در پارسی باستان آپی و در فارسی آب گفته میشود. در اوستا بارها “آپ” به چم فرشتهی نگهبان آب، گفته شده و همه جا جمع آمده است.
آبان نام پارسی شدهی ایزد آبها یا آناهیتا است. در اوستا (اردیویسور آناهیتا) به چم رودخانهی نیرومند بیآلودگی نامیده شده است. آناهیتا که کوتاه شده این نام اوستایی است، نام الههی نماینده بر این آبهای روان بوده و یَشتی که در اوستا به مناسبت این الهه سروده شده آبان یشت نام دارد.
آب یكی از آخشیجهای چهارگانه و بسیار گرامی در نزد ایرانیان بوده و نیاكان ما ستایش ویژهای برای آب داشتهاند، بهگونهای كه آتشكدهها را نزدیک چشمهسارها یا جویبارها میساختند تا هم ایزد آذر و هم ایزد آب، این دو آفریدهی نیک اهورایی را بستایند.
در ایران باستان، آلودن آب از گناهان بزرگ بهشمار میرفته بهگونهای كه بر روی رود، گذری میساختند، تا هنگام رفتو آمد، آب را گلآلود نكنند. همچنین ایرانیان برای شستشوی بدن در محفظهای به نام «آبزن» كه به اندازهی اندام انسان بود، آب ریخته و خود را میشستند. آبزن، چیزی همچون وان حمام است كه اینروزها از آن، بهره میجوییم.
” بخشهایى از اردویسور نیایش یا آبزور”
و توانایى و زور و آفرین باد به اهورامزداى فروغمند،
با شکوه و به امشاسپندان ، به آبهاى خوب مزدا داده،
به آب اردویسور آناهیتاى پاک ، به همهی آب هاى مزدا داده،
به همه ی گیاهان مزدا داده ، به همه ی ستودگان مادى و مینوى،
و به فروهرهاى پاکان و راستان که پیروز و پرتوان هستند.
سرودهی مسعود سعد سلمان، بر پایهی کتاب بندهش
آبانروز است روز آبان
خرم گردان به آب رز جان
بنشین به نشاط و دوستان را
ای دوست به عز و ناز بنشان
اندرزنامه آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم)
از آب پرهیز کن و آب را میازار
اندرزنامه آذرباد مهر اسپندان در سرودهی استاد ملکالشعرای بهار:
به (آبان) بپرهیز از آب و ای جوان/میالای و میازار آب روان