امروز پیروز و فرخ روز اشتاد ایزد، نیایش همگانی سپندینه ستیپیر و آغاز پنح روز نیایش همگانی در سپندینه پیرسبز چکچک، 26 خوردادماه سال 3759 زرتشتی، دوشنبه 24 خوردادماه 1400 خورشیدی، 14 ژوئن 2021 میلادی
۱۴ ژوئن هرسال بهنام روز جهانی اهدای خون «روز جهانی تقدیر از اهدا کنندگان خون» انتخاب شدهاست. در این روز به انگیزهی والا و منش نیک انساندوستانهی همهی کسانی که در زمینهی اهدا و انتقال خون و نجات جان انسانها میکوشند، ارج نهاده میشود.
سازمان بهداشت جهانی، جامعه بينالمللی انتقال خون، انجمن بينالمللی صليب سرخ و هلال احمر و اتحاديه بينالمللی سازمانهای اهداكنندگان خون به اتفاق از سال ۲۰۰۴ میلادی ( ۱۳۸۳ خورشیدی) ۱۴ ژوئن را روز جهانی اهدای خون نامگذاری کردند و از همه كشورها خواستند در اين روز برای بزرگداشت اهداكنندگان برنامهريزی کنند. انتخاب اين روز بهمناسبت زادروز پروفسور لنداشتاينر كاشف گروههای خون و برنده جايزه نوبل بود كه طب انتقال خون پس از اين كشف بزرگ پيشرفت زيادی كرد.
– اهدای خون چیست ؟
اهدای خون هنگامی رخ میدهد که یک فرد سالم بهگونهی خودخواسته مقدار مشخصی از خون خود را در یک مرکز انتقال خون پیشکش میکند. خون اهدا شده پس از انجام آزمایشهای غربالگری و تأیید سلامتی بهمنظور تهیه فراوردههای خونی مورد استفاده قرار میگیرد و یا از طریق بانک خون مراکز درمانی به افراد دیگر تزریق میشود. فرایند اهدا و تزریق به دریافتکنندگان، انتقال خون نام دارد.
در کشورهای توسعه یافته و بیشتر کشورهای در حال توسعه، بیشترین اهداکنندگان خون را افراد داوطلبی تشکیل میدهند که در قبال آن پولی دریافت نمیکنند. در کشورهای فقیرتر، افراد معمولاً خون خود را برای انتقال به اعضای خانواده و یا دوستانشان اهدا میکنند. بنابراین انگیزههای مختلفی برای اهدا، شامل انجام عمل خیر، کمک بهبهبود خویشاوندان، نیاز مالی و برای استفاده خودِ فرد در آینده “اهدای اتولوگ” وجود دارد.
اشتاد یا ایزدبانو اشتاد، در اساطیر ایران نام یک ایزدبانو است که ایزد پایدار روز بیستوششم هر ماه در کاهشمار زرتشتی نامیده میشود. اشتاد به چم «راستی و درستی» است. این ایزد راهنمای مینویان و جهانیان است. در آیین مزدیسنا بر این باور است که خداوند، زمین را در اشتاد روز آفرید. بنا به این روایت برخی اشتاد روز را، روزی خجسته دانستهاند.
واژهی اشتاد از بنیان و نهان ارشتاد یا ارشتات بوده که در گذر زمان به اشتاد تبدیل شده است. ارشتات به معنای راستی و درستی است و در یسنا ۱۶و همچنین در دو سی روزهی کوچک و بزرگ، در ردیف سی فرشته در پیوند با روزهای ماه به شمار آمده است.
اشتاد همچنین رهنمای مینویان و جهانیان شمرده شده و با دو ایزد دیگر، یعنی زامیاد (ایزد زمین) و رشن در پیوند ویژه و نزدیک دارد و ایزد اشتاد همکار و یاور امشاسپند «امرداد» بوده و در اوستا به چم «کار و دادخواهی» هم آمده است.
زرتشت بهرام پژدو میسراید: «روانت باد ویژه جان و دل شاد / نگهدارت سروش و رشن و اشتاد
چهار روز در نزد زرتشتیان ارج بسیار ویژهای دارد: مهر، آذر، ورهرام و اشتاد و برای هر یک از آن ها زیارتگاهی ساخته شده است. یکی از نیایشگاههای زرتشتیان کرمان، «شاه اشتاد ایزد» نام دارد. این زیارتگاه که در محله گَبر آباد در شمال شرقی شهر کرمان جای دارد، به این ایزد ویژه شده است. زرتشتیان روز اشتاد ایزد هر ماه در پیرانگاه ستیپیر در نزدیکی روستای زرتشتینشین مریمآباد یزد به نیایش همگانی میپردازند.
اندرزنامه آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم)
اسب، گاو و ستور به گشتن، هل تا به درستی آیی (بازگردی).
اندرزنامه آذرباد مهر اسپندان در سرودهی استاد ملکالشعرای بهار:
در (اشتاد) روز، اسب و گاو ستور / به گشتن افکنی مایه گیرند و زور
در بندهش پیرامون این ایزدان آمده است:
آن سه فره بر چینوت برایستند. آنجا که رشن، روان را آمار کند و اشتاد و زامیاد، روان را بر ترازو بگذارند.
در شاهنامه آمده است:
«همه ساله ز اشتاد و از آسمان / تن و جانت با شادی و کامتان».
مسعود سعد سلمان گوید:
«اشتاد روز و تازه ز گل بوستان / ای دوست می ستان ز کف دوستان».
سرودهی مسعود سعد سلمان، بر پایهی کتاب بندهش
اشتادروز و تازه ز گل، بوستان
ای دوست می ستان ز كف دوستان
در بوستان نشین و می لعل نوش
زیرا كه سبز گشت همه بوستان
ابوریحان بیرونی در آثارالباقیه مینویسد:
«در این روز خداوند زمین را بیافرید». سفر کردن و خون گرفتن در این روز نیکوست.
-یادروز آیینی:
- 24 تا 28 خوردادماه – اشتادایزد تا انارامایزد، روزهای نیایش همگانی در سپندینه پیرسبز زیارتگاه زرتشتیان جهان
- 24 خوردادماه – روز اشتاد ایزد نیایش همگانی در سپندینه پیرانگاه ستیپیر