«تَشُ‌بوم» آیین پایانی پنجی برپایه‌ی گاهشماری دیرین نیاکانی بر روی بام خانه‌های زرتشتیان روستای مرزعه‌کلانتر یزد برپا شد.
همزمان با پايان پنجی «مزرا»، مزرعه‌كلانتر، آیین «تش‌بوم» یا آتش بر بام خانه كردن، با پخش آوای اوستا و نخست افروختن آتش پنجی بر بام درِمهر (آتشکده) روستا از ساعت 5:20 بامداد آغاز شد. «تش‌بوم» با شعله‌ی فانوسِ روشن بر بام و گلدانی (کلچه) پر از گیاه همیشه سبز مورْد یا شمشاد، کاسه‌ای آب، یک سینی از میوه‌های رنگارنگ، کُپه‌ای هیزم برای فروزان شدن و بوی خوش روی آتش همراه است. آتش بر بام‌ها، یک‌به‌یک روشن می‌شود و با هر آتشِ نمایان از دور و نزدیک، نوای خوش اوستا به گوش می‌رسد. پس از آن، کمی از آتش را درون آپرگونی (مجمر آتشدان) می‌ریزند و فردی از خانواده آن را به آتشکده می‌برد و به دهموبد نگهدارنده‌ی آتش می‌سپارد تا در جایگاه ویژه گذاشته و آتشِ خانه‌ها به آتش بزرگ آتشکده بپیوندد. بدین گونه خانواده‌ها در برپا نگه‌داشتن آتش آتشکده هم‌بهره می‌شوند. اين آيين كهن شادی و همبستگی را گسترش می‌دهد. امسال آیین پنجی گاهشماری قدیم از دوشنبه 21 تیرماه آغاز شد پنج روز ادامه یافت و با برپایی تش‌بوم در بامداد روز شنبه 26 تیرماه 1400 هنگامه‌ی پنجی به پایان رسید.
برپایه‌ی گاهشمار زرتشتیان هر سال ۱۲ ماه و هر ماه ۳۰ روز دارد. پنج روز پایانی سال «پنجه» نام دارد که به آن «ماه گاتابیو» نیز گویند. چون هر ٤ سال یک‌بار سال ٣٦٦ روز و سال كبیسه است، آن یک روز اضافی را «اورداد» یعنی «اضافه» می‌خوانند. امروزه آیین پنجی در پنج روز پایانی سال و پیش از نوروز برگزار می‌شود. طی سده‌ها با تازش تازیان و دیگر بیگانگان به ایران، زرتشتیان به ناچار بر اثر فشارهای بی‌شمار به کوچ‌های اجباری رو آورده و پراکنده شدند. این پراکندگی‌ها شوند (:باعث) پدید آمدن دو گاهشمار جدید و قدیم شد. گاهشمار قدیم بدون احتساب سال‌های کبیسه است. در روستاهایی مانند مزرعه‌کلانتر آیین پنجی بر پایه‌ی گاهشمار قدیم در دهه‌ی پایانی تیرماه نیز گرامی داشته می‌شود. در ایران باستان، به مناسبت‌های گوناگون جشن برگزار می‌شده است. «جشن» گونه‌ای نیایش به شمار می‌‌رود. یکی از ویژگی‌های همه‌ی آیین‌های زرتشتی این است که با بن‌پایه دینی و مینوی شکل گرفته‌اند و همه‌ی آنها در راستای ارج نهادن به آفریده‌های نیک اهورامزدا از یک‌سو و شادی کردن و تقسیم شادی‌ها از راه دادودهش است.
فرتورها از فیروزه منوچهری است.
1719
یک پاسخ
چقدر دلنشین و زیبا . دستمریزاد به همه مردم مزرا — این آیین سال به سال پرشکوهتر باد — ایدون باد