زرتشتیان مزرعه‌کلانتر یزد با روشن‌کردن آتش پنجی بر روی بام خانه‌هایشان آیین «تش بوم» یادگار از گاهشمار کهن را پاس داشتند.
فروزان آتش پنجی سپیده‌دم دوشنبه 27 تیرماه 1402خورشیدی روشنایی‌بخش آسمان روستای زرتشتی‌نشین مزرعه‌کلانتر یزد شد. این جشن کهن ریشه در فرهنگ نیاکانمان دارد. زرتشتیان مزرعه‌کلانتر برپایه‌ی باوری دیرین برگرفته از گاهشمار کهن زرتشتیان، این آیین را پاس می‌دارند. از روز پیش از برگزاری آیین آتش روی بام، دسته‌ای از هیزم، ظرفی پر از آب، مقداری میوه که «وَدرین» نامیده می‌شود، چند شاخه سرو و شمشاد و آتشدان به همراه بوی خوش چوب صندل، اسپند و کندر را بالای پشت‌بام آماده میکنند. واپسین روز پنجه پیش از برآمدن خورشید با پخش آوای اوستا از آتشکده‌ی محله به بالای پشت‌بام‌ها می‌روند و همگی همزمان به روشن کردن آتش همازور می‌شوند و تا پایان آتش‌افروزی هم آوا به نیایش می‌پردازند. با گذاشتن بوی خوش بر روی آتش و پاشیدن آب، فروهرهای درگذشتگان را بدرقه میکنند. پس از آن کمی از آتش را درون آپرگونی (مجمر آتشدان) می‌ریزند و شخصی از خانواده آن را به آتشکده می‌برد و به دهموبد نگهدارنده‌ی آتش می‌سپارد تا در جایگاه ویژه گذاشته و آتش خانه‌ها به آتش بزرگ آتشکده بپیوندد. بدین گونه خانواده‌ها در برپا نگه‌داشتن آتش آتشکده هم‌بهره می‌شوند. اين آيين كهن شادی و همبستگی را گسترش می‌دهد.
«پنجی» آیینی در پیوند گاهشمار پیشین زرتشتیان است. برپایه‌ی گاهشمار زرتشتیان هر سال ۱۲ ماه و هر ماه ۳۰ روز دارد. پنج روز پایانی سال «پنجه» نام دارد که به آن «ماه گاتابیو» نیز گویند. با گذشت سده‌ها از تازش تازیان و دیگر بیگانگان به ایران، زرتشتیان به ناچار بر اثر فشارهای بی‌شمار به کوچ‌های اجباری رو آورده و پراکنده شدند. این پراکندگی‌ها شوند پدید آمدن دو گاهشمار جدید و قدیم میان زرتشتیان شد و اینک در روستاهایی مانند مزرعه‌کلانتر آیین پنجی بر پایه‌ی گاهشمار قدیم از ۲۲ تا ۲۷ تیرماه گرامی داشته می‌شود.
گزارش تصویری آیین گهنبار پنجی را از تارنمای امرداد بیننده باشید.
فرتور از کوشا جمشیدی است.
6744
یک پاسخ
با بهترین درود ها بسیار سنت زیبایی است ولی شوربختانه دوستانی انرا با ترقه و … ناپاک میکنند (فرتور نخست و چهارم)که امیدوارم اگاهانه نخواسته باشد زیبایی و قدمت این جشن کهن را از بین ببرن . شادی وتندرستی همگان را از اهورامزدا خواستارم . خرد نگه دار هم باد