«فرش دستباف دومین پرچم فرهنگی ایران است. فرش پایدارترین اثر هنری است. در دوران قدیم اگر می‌خواستند طرحی را ماندگار و پایدار کنند آن را می‌بافتند»؛ «تا سال ۱۹۵۰ در تمام فیلم‌های هالیوودی فرش ایرانی وجود داشت».
این گفته‌ها‌ی یک کارشناس فرش ایرانی‌ست که پیرامون جایگاه جهانی این هنر و شرایط کنونی‌اش سخن به میان آورد. به گفته‌ی علی آل‌احمد ارزش جهانی بازار فرش پایین آمده است، به‌گونه‌ای که در سال ۷۳، یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار رقم صادرات فرش دستباف بود اما اکنون این عدد به ۷۰ میلیون دلار رسیده و این اصلا وضعیت خوبی نیست.
به گزارش ایسنا، آل‌احمد درباره انواع فرش‌های ایرانی گفت: در میان فرش‌های ایرانی فرش عشایری، روستایی و شهری داریم؛ فرش‌های عشایری برپایه‌ی مفاهیمی که در هزاران سال در هر منقطه شکل گرفته، بافته می‌شدند. فرش‌های روستایی بافت شماری از طرح ویژه هستند که استاندارد شده‌اند و نسل‌های گوناگون در یک روستا همان فرش را با همان طرح می‌بافند. در فرش شهری هنر نگارگری و زیبایی‌شناسی متناسب با هر منطقه با قالیبافی تلفیق می‌شود و در هر شهر یک سبک ریزباف باب می‌شود؛ برای مثال در سبک اصفهان کاشی کاری‌ها در قالیبافی هم ورود پیدا می‌کنند و هنر آن غنی‌تر می‌شود.
او افزود: مدرک مهندسی دارم اما همیشه عادت داشتم تابستان‌ها به فضای کار فرش می‌رفتم و برایم قصه فرش‌ها جذاب بود. نخستین‌باری که در یک کلاس استاد قصه‌ی فرش‌ها را برایم توضیح می‌داد، وقتی به فرش نگاه می‌کردم شبیه یک انیمیشن شروع به حرکت می‌کرد چون داستان فرش را می‌دانستم. وقتی کسی داستان فرشی را بداند این اثر هنری برایش مفهوم پیدا می‌کند.
کارشناس فرش ایرانی بیان کرد: فرش دستباف دومین پرچم فرهنگی ایران است. فرش پایدارترین اثر هنری است. در دوران قدیم اگر می‌خواستند طرحی را ماندگار و پایدار کنند آن را می‌بافتند. دیگر آثار هنری مثل نقاشی از میان می‌رفت اما فرش از میان نمی‌رفت و پایدار بود، افزون‌بر آن یک کالای مصرفی و ماندگار بود. رنگ گیاهی که اصالت فرش دستباف ایرانی است حس زیبایی‌شناسی انسان را قانع می‌کند.
آل احمد درباره‌ی پیشینه تجارت فرش دستباف ایرانی ادامه داد: تجارت جهانی فرش دستباف ما از ۲۰۰ سال پیش آغاز شد و بخش بزرگی از آن به این دلیل بود که بسیاری از خارجی‌ها آن را خریدند و از ایران بردند و به تدریج تجارتی در این زمینه شکل گرفت. از جایی به بعد شبکه توزیع جهانی فرش تصمیم گرفتند با ایران همکاری نکنند؛ در صورتی که عطش جهانیان به سمت فرش ایرانی زیاد شده به همین دلیل طرح‌های ایرانی را به رقبا دادند تا با تولید آن‌ها تقاضای بازار را تامین کنند. به تدریج با دگرگون شدن رویه رسانه‌ها در ترویج فرش ایرانی، سلیقه برای خرید فرش به سمت قالی‌های مدرن کشیده شد.
وی افزود: البته هنوز هم برخی از طرح‌ها به دلیل هوادار (:طرفدار) بسیاری که دارند از سوی دیگر کشورها کپی می‌شوند. هند، افغانستان، پاکستان و چین هنوز فرش ایرانی را کپی می‌کنند.
کارشناس فرش ایرانی که در برنامه‌ی «شب نشینی»حاضر شده بود، در ادامه گفت: خارجی‌ها و ایرانیان مقیم خارج ارزش فرهنگی فرش دستباف ایرانی را درک کرده‌اند و به خاطر همین بسیار هوادار آن هستند. درباره‌ی معیار خرید فرش، فرشی که به خارج می‌رود باید فرشی باشد که دوستش دارید و بتوانید آن را بفروشید.
آل احمد با اشاره به نقش رسانه‌ها در استقبال از فرش دستباف گفت: تا سال ۱۹۵۰ در تمام فیلم‌های هالیوودی فرش ایرانی وجود داشت اما از آن پس کمرنگ و کمرنگ‌تر شد. این روزها شبکه‌های اجتماعی فضای خوبی هستند تا افراد با انتشار عکس‌های با کیفیت و زیبا از فرش ایرانی و همچنین تولید محتوا برای هنر ایرانی، آن را میان مخاطبان سرتاسر جهان ترویج کنند.
وی یادآوری کرد: ارزش جهانی بازار فرش پایین آمده است. در سال ۷۳ یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار صادرات فرش دستباف بود. درست در همان سال بازار جهانی تشنه‌ی فرش دستباف ایرانی بود اما چون رفته رفته در رسانه‌ها ترویج این فرهنگ کم شد و این علت با علت‌های دیگری مانند تحریم داخلی و خارجی و همچنین با فشاری که به این عرصه وارد شد، اکنون به ۷۰ میلیون دلار رسیده و این به هیچ‌روی وضعیت خوبی نیست.
کارشناس فرش ایرانی افزود: بایسته است تا صنایع دستی، فرش و گردشگری ایران از سوی ایرانیان مقیم خارج تبلیغ شود. باید از ظرفیت و انگیزه‌ی این افراد برای میل به کمک به کشور خود در راستای معرفی فرهنگ پرمایه (:غنی) ایران به جهان استفاده کرد.
