مرگ نزدیک یا بیش از 700 تن در پیِ دچار شدن به کووید 19 چهرهی ناامنی از ایران را پیش روی گردشگران خارجی قرار داده است. چهرهای که صنعت گردشگری از نفس افتادهی کشور را بیش از پیش با دشواری روبهرو کرده است.
مدیرکل بازاریابی و توسعه گردشگری خارجی در همینباره گفت: مرگ ۶۰۰ تا ۷۰۰ تن در روز به دلیل دچار شدن به کرونا بلندترین سیگنال و صدایی است که این روزها از ایران شنیده میشود؛ با این شرایط چگونه میتوان تصویر ایمنی از ایران نشان داد و گردشگران را آماده سفر به کشورمان کرد؟ بیگمان کار ایران دشوارتر شده است.
لیلا اژدری در تحلیل تغییر شاخصهای سفر گردشگران بینالمللی با ادامهی کرونا و کارهایی که وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی برای حذف نشدن نام ایران از فهرست مقصدهای سفر گردشگران انجام داده و یا میتواند انجام دهد، در گفتوگو با ایسنا گفت: ما کوشش خودمان را میکنیم، کلیپهایی درباره ایمنی سفر به لحاظ بهداشتی ساختهایم، اما صدای بلندی که از کشور ما به بیرون مخابره میشود آمار مبتلایان و جانباختگان کرونا و همچنین روند واکسیناسیون است. کوششهای صنعت گردشگری با وجود این صدای بلند راه به جایی نمیبرد. باید این سیگنال تغییر کند، در آن صورت وظیفه ما به عنوان سرپرست (:متولی) پررنگ میشود و میتوانیم دنبال اعتمادسازی در میان گردشگران و بازارهای سفر باشیم و نشان دهیم ایران برای سفر کشور ایمنی است.
او با اشاره به فعالیت بسیاری از کشورها و رقیبان در بازارهای بینالمللی برای جذب گردشگر که احتمال عقب راندن ایران را پیش آورده است، گفت: به طور کل دو نوع بازاریابی داریم؛ بازاریابی کلیای که معمولا در جریان آن چهره یک کشور به نمایش گذاشته میشود، مثلا نشان میدهیم ایران کشوری باستانی با مردمی مهربان و طبیعتی زیبا است. این نخستین سیگنالی است که میتوانیم برای جلب توجه گردشگران جهان مخابره کنیم و شاید حتی لازم نباشد این پیام را به برخی کشورها برسانیم؛ چرا که در کتابهای درسی مدرسههای بعضی از این کشورها بسیار دربارهی تاریخ ایران سخن به میان آمده و برای خیلیها از همان کودکی دربارهی ایران کنجکاوی وجود دارد.
او افزود: روش دیگر بازاریابی کاری است که کنشگران گردشگری انجام میدهند، برای نمونه با شریکهای تجاری خود در کشورهای دیگر ارتباط برقرار میکنند و یا در نمایشگاههای بینالمللی شرکت میکنند، در این شرایط اگر جای نام ایران در فهرست مقاصد آژانسهای خارجی و یا نمایشگاهها خالی باشد و یا مقابل نام ایران علامت ضربدر زده شود، مسلم است که وقتی شرکتهای بزرگ انگلیسی، روسی، چینی و یا هر کشور دیگری و گردشگران آنها ببینند از ایران هیچ بسته سفری عرضه نمیشود، ویزا صادر نمیشود و مرزها به روی گردشگران بسته است، منتظر نمانند و دنبال کشورهایی مانند عربستان بروند که مقصد نوپیدای (:نوظهور) گردشگری است و ویزا هم صادر میکند.
او یادآور شد: البته حذف نام ایران از فهرست مقاصد سفر، همانگونه که این روزها ازسوی برخی شرکتهای گردشگری خارجی اتفاق افتاده است، باعث نمیشود نام ایران از اذهان پاک شود.
اژدری همچنین گفت: ایران مقصد بیهمتا (:یونیک) و منحصر به فردی است، اما مهم است که شرکتهای گردشگری بتوانند در بازار رقابتی، هوشمندانه سبد خود را قرار دهند تا سهمی داشته باشند؛ حتی اگر سفر گردشگران به ایران در وضعیت بحرانی کرونا محل چالش و پرسش باشد.
مدیرکل بازاریابی و توسعه گردشگری خارجی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی یادآور شد: پژوهشهای تازهای دربارهی بیماری کووید و تصمیم به سفر انجام شده است که بر پایهی آن، به نظر میرسد فعلا دوران پس از کرونا مطرح نیست، ضمن آنکه سیگنالی از پرسششوندگان در این پژوهشها دریافت شده که مدیریت بیماری کووید را در کشورها برای گردشگران دارای اهمیت کرده است، یعنی بسیاری از گردشگران برای گزینش مقصد سفر، شاخصهای مدیریت و کنترل کرونا، رعایت پروتکلها و واکسیناسیون را در اولویت قرار دادهاند. همچنین تسهیلاتی که کشورها و شرکتهای گردشگری برای لغو سفر در دوران کرونا قایل میشوند شاخص اثرگذار دیگری در گزینش مقصد شده است. بسیاری از گردشگران در این پژوهش گفتهاند کشور یا مقصدی را برای سفر برمیگزینند که بهترین شرایط کنسلی را داشته باشد.
او افزود: با تغییر شاخصهای انتخاب سفر باید این پرسش را از خود بپرسیم ایران کجای ماجرا قرار دارد؟ هنوز دستوری برای صدور ویزای توریستی صادر نشده است، چه برسد به آنکه این شاخصهای اثرگذار در انتخاب مقصد را داشته باشیم. میدانستیم که صنعت گردشگری بسیار شکننده است، اما هرگز تصور نمیکردیم «بهداشت» مهمترین نقش را در گزینش مقصد داشته و در تصویرسازی از یک کشور تا این اندازه اثرگذار باشد.
اژدری گفت: با وجود این صدا و سیگنالها، کار بخش گردشگری سخت شده است. یک زمان مهمترین مساله گردشگری ایران پروپاگانداهای(تبلیغات) سیاسی بود، بهانه این بود که چون علیه ایران تبلیغ و سیاهنمایی میشود نمیتوان آنچنان که باید گردشگر جذب کرد. عامل این ضعف را بیرونی میدانستند، اما حالا که بیماری، بهداشت، مدیریت و کنترل کرونا در کشور مساله شده است دیگر نمیتوان پروپاگانداهای سیاسی و عامل برونی را مقصر دانست. مرگِ روزی ۶۰۰ تا ۷۰۰ نفر انسان را که دیگر نمیتوان به گردن رسانههای غربی انداخت. صددرصد خودمان عامل مساله هستیم و این کارِ کنشگران و متولیان گردشگری را بسیار سخت خواهد کرد و بیگمان ما به تنهایی نمیتوانیم این چهرهی ایران را تغییر دهیم.