آغاز مرمت و احیا آب‌انبار گشتاسب در بافت تاریخی شریف‌آباد اردکان

مرمت و احیا «آب‌انبار گشتاسب» در محله‌ی زرتشتی‌نشین و بافت تاریخی شریف‌آباد اردکان یزد آغاز شد.

دیرینگی آب‌انبار گشتاسب به روزگار قاجار برمی‌گردد. آب‌انبار یاد شده 113 سال پیش از دهش نیک‌اندیشان زرتشتی، گشتاسب خدارحم شریف‌آبادی و همسر ایشان پایه‌گذاری و برای بهره‌وری همگان وقف شده است. عملیات مرمت و باززنده‌سازی (:احیا) این یادمان تاریخی از چهارشنبه 10 شهریورماه 1400 خورشیدی با همکاری سازمان عمران و بازآفرینی شهری شهرداری اردکان آغاز شده است. مهندس محمود ادیبان، فرنشین کنونی اداره میراث فرهنگی و صنایع دستی وگردشگری اردکان، با بیان این خبر درباره‌ی روند اجرای عملیات مرمت گفت: مرمت و احیای آب‌انبار گشتاسب به درخواست متولی آن پیگیری شده است. سازه‌ی سقف آب‌انبار خشتی بوده و نفوذ بارندگی موجب تخریب سازه شده، در گام نخست نخاله‌های آوار ناشی از فروریختن سقف آب‌انبار، در حال تخلیه از داخل مخزن چاه است. در مرحله‌ی بعد ساخت سقف آب‌انبار از آجر و خشت اجرا می‌شود. وی مرمت و باززنده‌سازی بادگیرها، ساماندهی پایاب آب‌انبار، مرمت و بازسازی نمامنظر آب‌انبار و اصلاح ناودان‌های آب‌انبار را از دیگر کارهای مرمت و بازسازی این یادمان تاریخی برشمرد که در دستور کار قرار خواهد گرفت.

آب انبار از مخازن نگه‌داشت آب زیرزمینی است که برای زدودن نیاز مردم به آب نوشیدنی و ذخیره‌سازی آب در بیش‌تر جای‌های ایران ساخته می‌شد. آب انبارها از ساخته‌های شگفت مردمان کویر به‌ویژه یزد به شمار می‌رود. کار سامان‌دهی و آبرسانی دوباره به آب‌انبار گشتاسب به درخواست شاه‌بهرام بلیوانی، متولی موقوفه‌ی نوشیروان گشتاسب انجام می‌شود. روانشاد گشتاسب خدارحم، نیای پدری ایشان است. وی در این باره گفت: چند سالی است پیگیر مرمت و بهسازی آب‌انبار هستم که خوشبختانه با آمدن مهندس ادیبان به میراث فرهنگی شهرستان اردکان، ایشان همکاری کرد و مرمت آب‌انبار آغاز شد.
متولی آب‌انبار گشتاسب در ادامه‌ی گفت‌وگو افزود: سال گذشته سنگ بنای آب‌انبار را خودمان جایگزین کردیم چون سنگ پیشین قدیمی بود و گمان دستبرد آن وجود داشت. همچنین پله‌های پایاب آب‌انبار را تا آنجا که در توان موقوفه بود درست کردیم. امیدواریم ادامه‌ی کار با همکاری اداره‌ی میراث به نتیجه‌ی خوبی برسد.

این یادمان تاریخی دارای 35 پله، سه بادگیر، سردر و مخزن 450 مترمکعبی است. داشتن دو شیر آب برای بهره‌‌وری مسلمانان و زرتشتیان را از ویژگی‌های این آب انبار می‌توان بیان کرد. خشک افتادن آب‌انبار شکنندگی سازه و ویرانی آن را سبب می‌شود. پس از مرمت و بازسازی، سرازیر کردن آب به مخزن آب‌انبار، نمدار شدن پیرامون آن از فرونشستن سازه جلوگیری می‌کند.

سازه‌ی یاد شده در بافت قدیم شریف‌آباد اردکان از محله‌های زرتشتی‌نشین این شهرستان، جا دارد و با شماره ۱۵۰۷۵ در تاریخ 1384/12/24 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

اندیشه‌ی بازسازی، پایداری و باززنده‌سازی این یادمان‌های به‌جا مانده از سده‌های گذشته، راهی شایسته برای ارج نهادن به کوشش پیشینیان و پاسداشت تلاش آنان است.

فرتورها از روابط‌عمومی میراث فرهنگی اردکان و شاه‌بهرام بلیوانی است.

4090