امروز ماه ایزد و آبانماه، روز نَبُر پرهیز از خوردن گوشت، 12 آبانماه سال ۳۷۵۹ زرتشتی، پنجشنبه ششم آبانماه ۱۴۰۰ خورشیدی، ۲8 اکتبر ۲۰۲۱ میلاد
شاهین سرکیسیان نمایشنامهنویس، کارگردان و پایهگذار تیاتر نوین ایران ششم آبانماه ۱۳۴۵ در تهران دیده از جهان فروبست.
فعالیت هنری وی در ایران از سال ۱۳۳۳ آغاز شد و در سال ۱۳۳۵ گروه هنرملی را پایهگذاری کرد. تشکیل این گروه را میتوان پایهگذاری تیاتر نوین ایران در سال 1337 بهشمار آورد. بسیاری از هنرمندان تیاتر و سینمای ایران فعالیت کارشان را با همکاری در این گروه آغاز کردند و تجربه اندوختند که از آن جمله میتوان به نصیریان و جوانمرد اشاره کرد. سرکیسیان همچنین نقش بسزایی در پیشرفت هنر نمایش نزد ارمنیهای ایران داشت و حاصل کوشش وی تربیت کارگردانان و بازیگرانی شاخص است که از آن جمله میتوان به آربی اُوانسیان اشاره داشت.
سرکیسیان زاده سال ۱۲۸۹ بلغارستان، تحصیلاتش را در فرانسه و در رشته حقوق به پایان رساند، اما از نوجوانی شیفته هنر تیاتر بود. او پس از بازگشت به ایران در سال ۱۳۱۵ بهعنوان منتقد هنری در نشریه «ژورنال دو تهران» مشغول به کار شد و همزمان همکاریاش را با گروههای تیاتر «فردوسی» «سعدی» و «آناهید» آغاز کرد.
وی در اوایل سالهای ۱۳۳۰ با همکاری عدهای از جوانان دوستدار تیاتر، از جمله خجسته کیا، علی نصیریان، جمشید لایق، عباس جوانمرد، بیژن مفید و جعفر والی آغاز به تمرین نمایشنامههایی از ادبیات جهان و برگزاری نشستهای بحث و گفتوگو پیرامون مسایل پیرامون تیاتر معاصر و عرصه هنر تیاتر کردند.
سرکیسیان به زبانهای فرانسه و روسی چیره بود و با زبان ایتالیایی نیز آشنایی داشت. از اینرو آغاز به ترجمه متون نمایشی و مقالات هنری از این زبانها کرد که حاصل آن ترجمه نمایشنامههای «عقاب دو سر» (اثر ژان کوکتو) و «مرغ دریایی» (اثر چخوف) شد.
شاهین سرکیسیان در ۵۶ سالگی درگذشت.
ماه به اوستایی «ماونگَ» مانند خورشید ستودنی است. در اساتیر، ماه سازندهی نژاد ستوران شناخته شده است. در ماهیشت این ایزد آموزگار گیاه و رستنی خوانده میشود. این روز یکی از چهار روز پرهیز از خوردن گوشت است. زرتشتیان این روز را « نبر» مینامند و از کشتن حیوانات و خوردن گوشت خوداری میکنند. در این روز اوستای «ماه نیایش» از سوی زرتشتیان خوانده میشود.
دوازدهمین روز از ماه سیروزهی زرتشتی «ماه» و سی روز از سال ماه نامیده میشود. ماه نام سیارهای هست كه در فرهنگستان ادب پارسی به همان ماونكهه نوشته و خوانده مىشود. ماونگهه در اوستا آمده یشت هفتم به ماه است. در ماه نیایش از ماه یشت گفته شده است.
در اوستا سازندهیِ تخمه و نژاد جانوران و آدمی هست و در اوستا پرورش گیاه و رستنی هست. نَبُر به چمار (:معنای) كشتار نكردن جانوران در این روزها و پرهیز از خوردن گوشت است. پرهیز از خوردن گوشت در خوراک خود برای چهار روز در ماه میدارند. در درازای روز (روزه) كار ناپسند می شمارند، اما در هر ماه و تنها در چهار روز به نامهای بهمن، دومین روزِ ماه، «ماه»، دوازدهمین روزِ ماه ، گوش، چهاردهمین روز به ماه و رام، بیستویكم به ماه زرتشتی و مزدیسنا هست .
در اوستا نگهداری از چارپایان آمده و سفارش شده است، جانورانی که از كشتار آنها پرهیز شده، سگ و گربه و بره و بز و اسب … و هرگاه پیر شدند، از آنها بدرستی نگهداری كنند.
در مزدیسنا از كشتن جانوران ویرانگر و موذی سفارش شده …
سرودهی مسعود سعد سلمان، بر پایهی کتاب بندهش
ماه روز ای به روی خوب چو ماه
باده لعل مشکبوی بخواه
گشت روشن چو ماه بزم كه گشت
نام این روز ماه و روی تو ماه
اندرزنامه آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم)
می خور و با دوستان گفت و گو کن
اندرزنامه آذرباد مهر اسپندان در سرودهی استاد ملکالشعرای بهار:
بخور باده با دوستان، روز (ماه) / ز ماه خدای، آمد کارخواه
