در ایران بزرگ، آیین‌های باستانی به یادگار مانده است که نشانه‌ی روشنی از باورها و فرهنگ پربار این مرز و بوم است. در میان مردم ایران و به‌ویژه بهدینان(زرتشتیان) هرکجا آیینی بر پا باشد، سفره‌ای چیده می‌شود و در آن نمادهایی می‌گذارند که نشان‌دهنده‌ی فلسفه و باورهای بنیان‌گذار دین یعنی اشوزرتشت، بزرگان و موبدان زمانه است.
درباره‌ی زمان پیدایش سفره نوروزی و چیدمان آن آگاهی‌های نوشته‌شده‌ی چندانی دردست نیست و آن‌را به روزگار «هخامنشیان» با نام هفت‌چین، نسبت می‌دهند. همچنین در یک دو بیتی که از زمان «کیانیان» برجای مانده است با نام «هفت‌شین» آمده و شاید در روزگار صفوی به‌شوند(:دلیل) باورهای اسلامی به هفت‌سین دگرگون شده است.
اما از دیدگاه بینش زرتشتی آن‌چه به نظر خردمندانه می‌رسد، چیدمان «شش نماد» به مناسبت امشاسپندان را می‌توان در همه‌ی سفره‌های آیینی، مانند سفره‌ی هفت‌سین نوروزی دید. البته در دوره‌های پس از آن به شوند(:علت) سپندینگی(:تقدس) شماره‌ی هفت نزد ایرانیان هفت سین بهایی(:اعتبار) ویژه‌ایی یافت. و همچنین شماره‌ی هفت در فلسفه‌ی ایرانی نشانی از فراگیری(:کلیت) همه‌چیز را هم می‌رساند.
این چیدمان‌ها را می‌توان به گزارش زیر بازگو کرد:
1- امشاسپند «وهومَنه» که از دو جزء وهو(نیک) و منه(منش) ساخته شده است. به معنی «منش نیک»، که در زبان فارسی به «وهمن»، «بهمن» دگرگون شده است. این واژه در گاهان زرتشت بارها آمده است و نخستین پایه‌ی رسیدن به تکامل انسانی است، در دوره‌های سپسین برای این امشاسپند نمادی از نیروی نگهبان جانوران سودمند را دانستند. بودن ظرفی شیر و همچنین گذاشتن تخم‌مرغ در سفره‌ها بودن(:حضور) این امشاسپند را گواهی می‌دهد.
2- امشاسپند «اَشه وَهیشته» از دو بخش اشه(راستی، پرهیزکاری، قانون) و وهیشته(بهترین) ساخته شده است با معنی «بهترین راستی»، و برابر آن در زبان فارسی «اردیبهشت» شده است. این واژه در گاهان دارای مفهوم فلسفی گسترده‌ای است، در اوستا نماد نیروی نگهبان آتش است، بودن روشنایی، شمع، چراغ و … در سفره‌ی آیینی نشانه‌ای از این امشاسپند است.
3- امشاسپند «سِپنته آرمئیتی»، که از دو بخش سپنته(مقدس) و آرمئیتی(آرامش، مهرورزی) ساخته شده است که آرامش سپند و مهر و فروتنی را می‌رساند. برابر «سپند» در نوشته‌های سپسین، «اسفند» شده است. این ویژگی برای مادران در نظر گرفته می‌شود و به همین شوند است که روز اسفند از ماه اسفند یا همان جشن اسفندگان را در فرهنگ زرتشتی «روز مادر و زن» نام‌گذاری کرده‌اند، این امشاسپند نیروی نگهبان زمین است و نماد آن در سفره‌ها پارچه‌ی سفید و یا سبز رنگی است که بر روی میز و یا زمین می‌گسترانند.
4- امشاسپند «خشثره وئیریه» یا «شهریور» به معنی شهریاری و توان است که نیروی نگهبان فلزات را در خود نهفته دارد و نماد آن فلز است. گذاشتن ظرف مسی و یا فلزی بر سفره‌ها نشانی از این امشاسپند است. بیشتر در ظرف فلزی آب می‌ریزند که نمادی از امشاسپند خورداد است.
5- امشاسپند «هئوروتات» یا «خورداد» به معنی رسایی، تکامل است که نیروی نگهبان آب‌ها است و نماد آن آب است که بر سر سفره می‌گذارند.
6- امشاسپند «اَمِرته تات» یا «اَمرداد» که به معنی جاودانگی و بی‌مرگی است. این ویژگی واپسین گام خوشبختی انسانی است. در نوشته‌های سپسین امرداد، نیروی نگهبان گیاهان شناسانده شده است، از این‌رو نماد آن گیاه و سبزه است.
اگر برگزاری سفره نوروزی را بازمانده تاریخ کهن ایران زمین بدانیم، روشن است که جزهای دیگری در سفره نمایان می‌شود که برآیند(:نتیجه) برخورد فرهنگ‌ها است و بیشتر آن‌ها ریشه در اندیشه‌های ایرانی پیش و پس از اسلام دارد. برای نمونه نان و سبزی نشانه‌ی فراوانی و افزونی است. سیب و انار نشانه‌ی زایایی و داشتن فرزندان پارسا است. آینه نشانه‌ی روشنایی است. کتاب سپند دینی و یا کتاب‌های ملی مانند شاهنامه، حافظ و … هم بر روی سفره‌ها می‌گذارند. سکه هم خود فلز است نشانه‌ی افزونی در کارها و پیشرفت اقتصادی است.
با وجود آرایه‌های گوناگون سفره‌های آیینی در میان قوم‌های ایرانِ فرهنگی، آن‌چه با ارزش است نگه‌داری و نگاه‌بانی از این باورها و همچنین پایداری در برگزاری سنت‌ها و آیین‌های باستانی است که به عنوان مرز‌های فرهنگی و دینی نمایان می‌شود. امید آن‌که برگزاری این آیین‌ها راهی باشد برای هم‌بستگی بیشتر همه‌ی ایرانیان و دوست‌داران فرهنگ ایران‌زمین.
