امروز دی بهآذر ایزد و بهمنماه ۳۷۵۹ گاهشمار زرتشتی، شنبه دوم بهمنماه ۱۴۰۰ خورشیدی، 22 ژانویه 2022 میلادی
استاد غلامحسین امیرخانی، زادهی دوم بهمنماه سال ۱۳۱۸ در طالقان از هنرمندان نامدار خوشنویسی معاصر ایران است. او در نگارش خط نستعلیق ریز و درشت، دستی قوی و مهارتی مثالزدنی دارد تا جاییکه او را برترین نستعلیقنویس حال حاضر ایران میدانند.
میراثفرهنگی ناملموس با عنوان «استاد غلامحسین امیرخانی؛ گنجینه زنده بشری در خط نستعلیق» در تاریخ ۲۹ بهمنماه 1398 در فهرست ملی «نادرهکاران میراثفرهنگی ناملموس» به ثبت رسیده است. استاد امیرخانی در سال 1340 مدرک درجه ممتازی را از انجمن خوشنویسان دریافت کرد و مورد توجه اهل هنر قرار گرفت. استاد امیرخانی، عضو پیوسته فرهنگستان هنر و پدر خوشنویسی معاصر ایران، در سال ۱۳۸۱ به عنوان چهره برگزیده همایش چهرههای ماندگار انتخاب شد، در سال ۱۳۷۸ نشان درجهیک فرهنگ و هنر، سال ۱۳۸۸ برای دومین بار، نشان درجهیک فرهنگ و هنر و سال ۱۳۹۵ مدال ادب و هنر فرانسه (نشان شوالیه) را دریافت کرد.
از آثار و تالیفات او میتوان به رسمالخط امیرخانی، آدابالخط امیرخانی و کتابت، گلستان سعدی، رباعیات خیام، دیوان خواجوی کرمانی، صحیفه هستی، فرازهایی از شاهنامه، دوازده بند محتشم کاشانی، دیوان حافظ، ترجیع بند هاتف اصفهانی و پیام مهربانی به مناسبت نوروز باستانی در ۱۲ تابلو، اشاره کرد. غلامحسین امیرخانی دهها نمایشگاه فردی و گروهی در داخل و خارج از کشور از جمله نمایشگاهایی در انگلستان، فرانسه، پاکستان و سوریه بر پا کرده است
او در خط نستعلیق شاگرد استادانی چون سیدحسین میرخانی و سیدحسن میرخانی بود و افزون بر آن از خط استادان قدیمی مانند میرعمادالحسنی، میرزای کلهر، عمادالکتاب، علی اکبر کاوه و… مشق کرده است. وی در نستعلیقنویسی به شیوهای ویژه رسید که مورد اقبال بسیاری از استادان خوشنویسی کشور قرار گرفته است.
امیرخانی از سال ۱۳۴۰ در اداره کل هنرهای زیبا در وزارت فرهنگ و هنر پیشین به سمت خطاط استخدام شد. از مشاغل دیگر وی میتوان به مدیریت و ریاست شورای عالی انجمن خوشنویسان ایران، مدیریت فرهنگسرای ارسباران (هنر) و ریاست شورای عالی خانه هنرمندان ایران اشاره کرد.
امیرخانی در انجمن خوشنویسان ایران به کار تعلیم خط به خوشنویسان و استادان مشغول است و بسیاری از خوشنویسان صاحب نام معاصر از جمله مهدی فلاح، علی شیرازی، امیراحمد فلسفی، علی اشرف صندوق آبادی، جواد بختیاری و… شاگرد غلامحسین امیرخانی هستند و بیشتر خوشنویسان معاصر بهطور مستقیم یا غیرمستقیم از خط او مشق کردهاند.
دی یکی از نامهای اهورامزداست و در اوستا، دَثوش یا دَدوش یا دَذوه فرنامی و به چم آفریننده، جهاندار زیباییهاست. دی اوستایی دَثوش به چم : پروردگار و دادار هست. روزهای دی در هر ماه روزهای نیایش همگانی، به آتشکده رفتن، آسایش و دست از كار كشیدن زرتشتیان است
دیبآذر، روز هشتم از هر ماه در گاهشماری زرتشتیان است. دی یکی از نامهای اهورامزداست.
»دی» (اوستایی:«دَثوش») به چم (:معنی) پروردگار، دادار، آفریننده و جهاندار زیباییها است. در گاهشماری زرتشتی، روز نخست هر ماه اورمزد روز نامیده میشود، سه روز دیگر به نام اهورامزدای بیهمتاست که به واژهی دی آمده و از آن سخن گفته شده است.
در هر ماه سه روز با نام «دی» شناخته میشود. روزهای هشتم، پانزدهم و بیستوسوم ماه زرتشتی به نام «دی» است مانند دی بهآذر، روز هشتم هر ماه، دی بهمهر، روز پانزدهم از هرماه، دی بهدین، روز بیستوسوم از هر ماه برای باز شناختن هر یک از این سه روز ، نام روز پس از آن به واژهی دی پیوند داده شده است برای نمونه فردای روز دی بآذر روز آذر است.
گل بادرنگ نماد روز دی بهآذر است.
سرودهی فردوسی
ز دی بهآذرت خرمی بهره باد
همان آذرت سال و مه شهره باد
سرودهی مسعود سعد سلمان، بر پایهی کتاب بندهش
روز دی است خیز و بیار ای نگار می
ای ترک، می بیار كه تركی گرفت دی
می ده برطل و جام كه در بزم خسروی
بنشست شاه شاد ملک ارسلان به می
اندرزنامه آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم)
سر شوی و موی و ناخن پیرای
اندرزنامه آذرباد مهر اسپندان در سرودهی استاد ملکالشعرای بهار:
به (دیبآذر) اندر سر و تن بشوی/ بپیرای ناخن، بیارای موی