امروز فرخ و پیروز روز آذر ایزد و بهمن‌ماه ۳۷۵۹ گاهشمار زرتشتی، یکشنبه سوم بهمن‌ماه ۱۴۰۰ خورشیدی، 23 ژانویه 2022 میلادی
استاد سیروس پرهام، مترجم، ویراستار، منتقد ادبی، هنرشناس، فرش‌شناس و پایه‌گذار سازمان اسناد ملی ایران زاده‌ی سوم بهمن ماه 1307 در شیراز است. او در همه‌‌ی این رشته‌ها سرآمد است.
پرهام نه‌تنها در زمینه فرهنگ و هنر ایران بلکه در زمینه ادبیات، فرش ایران، ترجمه و مجموعه‌ای از توانمندی‌ها را بیش از نیم سده به دوش خود کشیده و پیوسته کار کرده است. او با نام‌های مستعار «میترا»، «دکتر میترا» و «سایروس برام» می‌نوشت. پرهام از نخستین ویراستاران ایرانی و نخستین ویراستار موسسه انتشارات فرانکلین (علمی و فرهنگی امروز) به شمار می‌رود. اما زمینه‌ی «حرفه‌ای» پرهام سازمان اسناد است. وی پایه‌گذار سازمان اسناد ملی ایران در سال 1349 است و آن را بزرگترین افتخار زندگی خود می‌خواند. استاد پرهام از ۱۳۴۹ تا ۱۳۵۹ نیز فرنشین سازمان اسناد ملی ایران بود. پیش از بنیادگذاری سازمان ملی اسناد ایران، بسیاری از اسناد تاریخی کشور در حال از بین رفتن بود آن‌هم در کشوری که نخستین اسناد آرشیوی ثبت‌شده در جهان مربوط به دودمان هخامنشیان‌اَش است. استاد پرهام از پژوهندگان رشته‌ی فرش‌شناسی ایرانی است و در این زمینه نوشتارهای ارزشمندی دارد و مدتی هم عضو هیات مدیره‌ی موزه‌ی فرش ایران بوده‌است. بیشتر آثار وی ترجمه و یا پژوهش در زمینه قالی و دستبافت‌های عشایری است. کتاب‌های تالیفی او از جمله دستباف‌های عشایری و روستایی فارس در زمره کتاب‌های درسی و مرجع رشته فرش هستند. کتاب «تاریخ فرش و فرش بافی در ایران» آخرین اثر سیروس پرهام درباره‌ی فرش است. او از کارشناسان تراز اول قالی در ایران به شمار می‌رود.
پرهام مدرک لیسانس را در ۱۳۳۰ از دانشگاه تهران و دکترا را در ۱۳۳۳ از دانشگاه برکلی در رشته‌ی علوم سیاسی گرفت. دکتر پرهام در ۱۳۳۳ کتاب «رئالیسم و ضد رئالیسم» را نوشت که پس از دو ماه نایاب شد. او همچنین یکی از پیشگامان ترجمه شعر غربی به فارسی است.
«آذر» در اوستا «آترَ»، نهمین روز از هر ماه سی روزه و نهمین ماه در سالنمای زرتشتی به این نام است. آذر ایزد نگاهبان آتش و فروزه‌ی اهورامزدا است از این رو گاه او را در شمار امشاسپندان آورده‌اند. آذر به چم آتش و گرما و نیروی داخلی برای جنبش و حرکت است. ایزد آذر از بزرگترین ایزدان دین زرتشتی است و آن نگهبان آتش است. آذر از آفریده‌های بزرگ اهورامزد است. زرتشتیان، در تاریخ خود «آتش» را به مانند پرچم سپندینه می‌دانند و آذر ایزدی است نگهبان این نماد پایداری و استواری دین زرتشتی. آتش یكی از آخشیج‌های چهارگانه طبیعت است كه ایرانیان همواره آن‌را پاس می‌داشته‌اند. جه نیکوست در این روز آتش نیایش خواندن و نیایش به درگاه اهورامزدا.
در فرهنگ ایران، آتش یکی از پدیده‌های طبیعی با ارزش است چون گرمای زندگی را در کالبد دیگر پدیده‌های هستی جاری می‌سازد و با نور خود که نشانی از آذر اهورایی است جان و دل یاران اهورامزدا را روشنایی می‌بخشد پس سوی پرستش اهورامزدا است. هر زرتشتی برای نیایش باید رو به سوی روشنایی و پشت بر تاریکی کند. آتش پرستاران در آتشکده از آن پرستاری می‌کنند. جشن آذرگان از جشن‌های ویژه آتش در فرهنگ ایران است.
نماد گل آذر ایزد گل آذریون است.
سروده‌ی مسعود سعد سلمان، بر پایه‌ی کتاب بندهش
ای خرامنده سرو تابان ماه
روز آذر می چو آذر خواه
شادمان كن مرا به می كه جهان
شادمان شد به فر دولت شاه
اندرزنامه آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم)
به راه شو و نان مپز چه گناه گران است
اندرزنامه آذرباد مهر اسپندان در سروده‌ی استاد ملک‌الشعرای بهار:
به (آذر) مپز نان، که دارد گناه / بدین روز، نیک است رفتن به راه
