امروز اُشتُوَد گاه گاتابیو دومین روز پنجه سال 3759 زرتشتی، روز دوم گهنبار همسپتمیدیمگاه ششمین و واپسین چهره از گهنبار سال، 26 اسفندماه 1400 خورشیدی، 17 مارس 2021 میلادی
28 اسفندماه ۱۳۶۳ خورشیدی، استاد علی اکبر شهنازی، موسیقیدان و نوازنده چیرهدست تار، چشم از جهان فروبست. علی اکبر شهنازی از استادان بزرگ تارنوازی ایران زمین، بیش از هفت دهه آموزش ردیف موسیقی را بردوش داشت.
ضربیهای تکـنیکی شهـنازی بهـترین الگـو برای تارنوازان امروزی به منظور دستیابی به ظرایف موسیقی ایرانی به شمار میآید. وی با هستیبخشیدن به نظام ردیف دستگاهی و با استفاده از تکنیکهای نوین موسیقی توانست ردیف دستگاهی ایران را گسترش دهد.
شهنازی زادهی 23 اردیبهشتماه 1276 در تهران، یادگیری تار را از ۸ سالگی نزد پدرش آغاز کرد و در مدت ۶ سال ردیف موسیقی ایرانی را از وی آموخت و مدتی هم شاگرد درویشخان بود. نخستین صفحهاش را با دماوندی در ۱۴ سالگی در بیات ترک و افشاری در تهران ضبط کرد. پس از درگذشت پدر در سال ۱۲۹۴ جانشین پدر شد و آموزش شاگردان پدرش را بهعهده گرفت. او در سالهای دهه ۱۳۰۰ شناحتهشدهترین نوازنده تار در تمام محافل هنری بود و در اواسط ۱۳۰۵ بهدعوت کمپانی هیز ماسترز ویس صفحاتی از او با آواز اقبال ضبط شد. در سال ۱۳۰۸ هنرستان موسیقی شهنازی را بنیاد کرد و با پایهگذاری رادیو در برنامههای هفتگی موسیقی رادیو بههمراه ادیب خوانساری، روحبخش و … نوازندگی میکرد.
وی چهار دوره ضبط صفحه داشت. ۱۲۹۱، ۱۳۰۸ با کمپانی پولیفون آواز نکیسا و عنایتاله شیبانی و یک صفحه با آواز مجید وفادار، ۱۳۰۹ کمپانی کلمبیا با اقبال و جمیله صادقی همراه آواز اقبال آذر در مجموع ۸۱ روی صفحه. همچنین او پنج دستگاه در تارنوازی متکی بهردیف ساخته که به دوره عالی شناخته میشود. وی در سال ۱۳۴۱ ردیف آقاحسینقلی و در سال ۱۳۵۶ ردیف دوره عالی را ضبط کرد.
او بهجز تار، با سازهای دیگری از جمله سهتار و پیانو نیز آشنایی داشت. از تصنیفهایی که او ساخته میتوان به ای نوع بشر، به اصفهان رو، سرود جوانان وطن، چهارگاه و “زد لشکر گل” اشاره کرد. وی با شاعرانی چون ملکالشعرا بهار، وحید دستگردی، امیر جاهد و حسین مسرور همکاری داشته و خوانندگانی مانند اقبالالسلطان، حسینعلی نکیسا، قمر و ادیب خوانساری آثارش را اجرا کردهاند. همچنین یکی از قطعات باقیمانده در دستگاه شور با تار شهنازی با شعری از سعدی و با آواز حسینعلی نکیسا است که میگوید: یک روز بهشیدایی در زلف تو آویزم. این آواز ” شور” با چنان مهارتی اجرا شده است که یکی از شاهکارهای آواز در موسیقی ایرانی بهشمار میرود.
اشتود، نام دومین روز از پنجه پایان سال است که به ریخت اوشتَه وَئیتی در اوستا آمده است. اشتود، نام دومین بخش از سرودهای زرتشت است که گاتها نام دارد. از این روز گهنبار چهره همَس پَت میدیم گاه که پنجه و پنجی پایان سال نیز نام دارد برگزار میشود.
گهنبار چهرهی همسپتمیدیم واپسین چهرهی گهنبار در سال، از 25 تا 29 اسفندماه برگزار میشود. روزهای پنجه برابر با اهنود تا وهیشتواش در گاهشمار زرتشتی هنگام برگزاری این چهره از گهنبار است. همسپتمیدیمگاه ششمین و واپسین چهره از گهنبارهاست و به پاس آفرینش انسان برگزار میشود. این جشن در پنج روز پایانی هر سال برگزار میشود. این روزها نام جداگانهای دارند به نامهای اهنَوَد، اُشتَوَد، سپنتَمَد، وُهوخشَتر، وَهیشتُوایشت؛ که بخشهای پنجگانهی گاتها را یادآوری میکنند، از اینرو به روزهای برگزاری گهنبار پنجی، ماهِ گاتابیو نیز میگویند.