پهنهوری سرزمین ما سببساز ساخت جادههایی شده است که آمدوشد را آسان میکنند. جغرافیای ایران نیز که گسترهای از بخشهای کوهستانی و دشت و کویر است، به آن جادهها شکلهای گوناگونی بخشیده است. یکی از همان دیدنیهای جادهای ایران در جایی است که آکنده از دشتها و کشتزارهاست و گذر از آن سفری خوشایند و لذتبخش خواهد بود: جادهای از سپیدان تا به نورآباد!
در باختر استان فارس، شهرستان سپیدان دامن افکنده است. سپیدان همسایهی دیواربهدیوار مرودشت و شیراز و ممسنی است و هممرز با استان چهارمحالوبختیاری. آنجا اتراقگاه و گذرگاه عشایر قشقایی نیز هست. هنگام کوچ و گذر قشقاییها غوغایی از رنگ دیده میشود و صدای کاروانی از مردمانی شاد و سرزنده، به گوش میرسد.
نورآباد نیز مرکز شهرستان مَمَسنی است. دیرینگی تاریخی ممسنی به دورانهای کهن میرسد و زیستبوم آن در فریبایی و دلخواهی کممانند است. این شهرستان در باختر شهر شیراز سایه افکنده است و برای آنهایی که در جستوجوی گردشگری در ایران هستند، نامی آشنا است. از نورآباد تا شیراز 160 کیلومتر راه کشیده شده است. آبوهوای ممسنی و نورآباد دلپذیر و معتدل و بهویژه در بهار آرزوکردنی و خواستنی است. برای آنهایی که در کلانشهرهای پُردود و دَم زندگی میکنند، تنفس چنان هوای پاکیزهای غنیمتی گرانبها است! جادهای که سپیدان را به نورآباد میرساند همان است که در سفر جادهای خود میخواهیم بیشتر بشناسیم. این جاده 84 کیلومتر است.
آنچه در جادهی سپیدان- نورآباد میبینم پهنهای کرانتاکران از دشتها، کشتزارها، زمینهای کشتوکار و کوههای آسمانسای است. شمار بسیاری از درختان سبز زیستبوم ایران را در آنجا و گذر از جادهی زیبایش میتوان دید؛ درختانی مانند: بلوط، بادام وحشی، سپیدار، تمشک، بنه و بسیاری دیگر. گیاهانی هم که کاربرد دارویی دارند در آنجا یافتنی و بهدستآمدنی است.
اما درختان انبوه، تنها بخشی از دلپسندیهای جاده است. دشتهای وسیعی از گلهای رنگارنگ و آبهای جاری و چشمهای فراوان را نیز باید به آنها افزود تا دریافت که گام در چه راه چشمنوازی گذاشتهایم. در همین راه است که آبشار «مارگون» را میتوان دید. مارگون را بلندترین آبشار چشمهای جهان، با 70 متر بلندا، میدانند. پهنای این آبشار به 100 متر میرسد و دمای آن حتا در گرمترین ماهها هم کمتر از 10 درجهی سانتیگراد نیست. این آبشار مرز میان دو استان فارس و کهکیلویهوبویراحمد است.
در آن راه دلخواه، چشمههایی هم از دل زمین میجوشند که زندگیای فصلی دارند و بهکار مسافرانی میآیند که در گذر از جاده، خنکای جایی را میجویند تا با زلال آب، نفسی تازه کنند. حتا میتوان کنار یکی از دامنههای کوه که جاده از آن میگذرد، درنگ کرد و پیمایشی کوتاه را تجربه کرد. بهراستی که سفر در جادهی سپیدان- نورآباد، خود گردشگریای جدا از دیدن شهرها و و روستاهاست و به همان اندازه فرحبخش و دیدنی.
در گذر از جاده، از روستای «فهلیان» تا روستایی به نام «رودشیر»، هر آنچه میبینیم رودخانههای جاری و پُرآب است. از روستایی دیگر به نام «تنگ رودیان دشمنزیاری» هم یاد کنیم که در عبور از این جاده نمایان میشود. اینها و چندین روستای دیگر، از شادمانیهای رفتن و گذر از ممسنی است.
برای راهسپاران جادهی سپیدان- نورآباد یکجای نویدبخش دیگر دیدن غار آبی «دهگرد» است. این غار در دوراهی نورآباد جای دارد و در نزدیکی روستایی به نام «گلگون». این غار، دیدنی و تفریحی است و یکی از مقصدهای گردشگری در آن گستره بهشمار میرود.
سفر در جادهی سپیدان- نورآباد زمانی زیبایی افزونتری خواهد داشت که در بهار یا تابستان راهنورد آن شویم. در این دو فصل، هر آنچه از یک سفر جادهای دلخواه انتظار داریم، پیش روی ما خواهد بود. هم راهِ آسفالته و آسانگذری را طی خواهیم کرد و هم از دیدن طبیعت هوشربای آن لذت خواهیم بُرد. اما آنهایی که خطر سفرهای زمستانی را به جان میخرند در ماههای پُربرف و بارش نیز زیباییهای دیگری در این جاده پیدا خواهند کرد.
*با بهرهجویی از: تارنماهای «شیراز نوین»؛ «ایرانشناسی»؛ «ایلنا»