زیباتر از جادهی هراز سراغ داریم؟ زیستبوم ایران زیباست و راههای دیدنی و رفتنیاش فراوان، اما جادهی هراز چیز دیگریست! سرشار از هیجان سفر و خطرهایی است که گویی در کمین روندگان و آیندگاناند. اگر آهسته و هوشیار رهسپار این جادهی پُرخطر بشویم یاد خوشگذر از راهی که در زیبایی و تماشایی همتای چندانی ندارد، همواره با ما خواهد ماند.
جادهی هراز نام دیگری دارد و آن را «جادهی شماره 77» هم مینامند! در شمال باختری پایتخت کشیده شده است و درازی آن اندکی بیش از 180 کیلومتر است. گامبهگام و کیلومتربهکیلومتر این جاده را از بس دیدنی است باید با هزار چشم نگاه کرد، شاید سیراب از طبیعت شگفتانگیز پیرامون آن شویم. هراز درست مانند هر زیبایی دیگری، عیبهایی هم دارد. بدی آن همان پُرخطر بودن جاده است. ماه و فصلی نیست که خبر حادثهای رانندگی یا ریزش بخشی از کوهِ کنار جاده به گوش نرسد. همهی آن حادثهها را نمیتوان به سربههوایی رانندگان نسبت داد و گمان کرد آن اندازه شیفتهی زیباییهای راه میشوند که احتیاط را از دست میدهند و حادثه گریبانشان را میگیرد. بهراستی راه پیچدرپیچ هراز دشوارگذر است و خطرآفرین.
جادهی هزار دو سو را به هم پیوند میدهد: یکسو دماوند در نزدیکی تهران است و سوی دیگر شهرستان آمل در استان مازندران. راهی کوتاهتر از این برای رسیدن به آمل و از آمل به تهران، نیست. پس شگفتزده نخواهیم شد اگر شمار فراوان خودروهایی را ببینیم که از این راه گذر میکنند تا خود را به شهرهای سرسبز شمال برسانند، یا از آن دیار زیبا، رو به تهران پُردود و دَم بیایند.
جادهی هراز از میان کوههایی بلند و طبیعتی ناهموار گذر میکند. گفتهاند که ساخت آن بیش از دو دهه زمان بُرد و بسیار سخت ساخته شد. در فاصلههای اندکی از هم، شهرها و روستاهایی در این راه نمایان میشوند و دلانگیزی گذر از جاده را بیشتر میسازند. شهرها و ایستگاههایی مانند: بومهن، آبعلی، پلور، فیروزکوه، رینه و لاریجان. همهجا نیز سبز و دلپذیر است و خستگی راهنوردی را از تن مسافران و گردشگران بیرون میآورد. بهویژه زمانی که به جنگل الیمستان میرسیم. از این جنگل تا آمل 20 کیلومتر پایانی راه است.
در گذر از آن راه به چشمههای پُرآبی نیز برخواهیم خورد که شناختهشدهترین آن چشمهاعلا است و بسیار نزدیک به شهر دماوند. آب این چشمه در سردی و خنکایی به بُرندگی تیغ است! ایستادن در کنار آن و شنیدن صدای آب، از دلپذیرترین گردشگریهای جاده هراز است. دیگر از دیدن چکاد بلند و برفانبار دماوندِ پُرشکوه سخنی نمیگوییم که تنها باید در برابر عظمت آن سرتاپا نگاه بود. تا مسافت بسیاری از این جاده، کوه دماوند در تیررس نگاه است.
در پیرامون دماوند، دشتی دیده میشود که مسافران جاده بیگمان از دیدن زیباییهای آن بهرهور خواهند شد. این بخش از راه، پارک ملی و دشت لار نام دارد. اگر از تهران سفر خود را آغاز کنیم تا رسیدن به دشت لار 70 کیلومتر راه پیشرو خواهیم داشت. هوای دلپذیر این دشت از ویژگیهای آن است. در فصل بهار نیز بخشی از آن پوشیده از شقایقهای قرمز و گلهای رنگارنگ است. سد و دریاچهی لار نیز در همان دور و حوالیست و از دیگر گردشگریهای جادهی هراز.
برشمردن هر آنچه در آن جاده نمایان است، آسان نیست؛ از بس شمار تماشاییها بسیار است. با این همه، میتوان از آبشار یخی دماوند نام بُرد. گفتهاند که این جلوهی طبیعی، بلندترین آبشار خاورمیانه است. همین یک نمونه بسنده است تا رهسپار جادهای بشویم که چنین ویژگی یگانهای دارد. از سوی آمل نیز که راهنورد جاده بشویم در 20 کیلومتری خود پارک جنگلی میرزا کوچکخان را خواهیم دید. رود هراز از کنار این جنگل میگذرد. در 65 کیلومتری آمل نیز آبشار بزرگ مازندران جای گرفته است. این آبشار را شاهاندشت مینامند. از روستای آباسک نیز یاد کنیم که زیبا و تماشایی است. در کنار آن روستای پلور هم هست که دوری اندکی از جادهی هراز دارد. این دهکده در تابستان از هر فصل دیگری دیدنیتر است. از آبمعدنی گوارای پلور چیزی نمیگوییم، از آنرو که آوازهی بسیار دارد. اما از غار گل زرد آن یاد میکنیم که گذر گردشگران بسیاری به آنجا میخورَد. این غار در دامنهی یکی از قلههای دماوند نهان است و برای رفتن به آنجا باید بخشی از جادهی هراز را پیمود.
جادهی هراز از هر دید که بنگریم، از دلانگیزترین راههای ایران است. جاییست که طبیعتی سبز و کوههایی مهآلود دستبهدست هم دادهاند تا تابلویی رنگارنگ بیافرینند. گردشگری در این جاده از یاد نمیرود!
*بابهرهجویی از: تارنماهای «الیگشت»؛ «مجله پینورست»؛ «ویکیپدیا».