امروز آبان ایزد از ماه آذر سال 3757 زرتشتی، دوشنبه چهارم آذرماه 1398 خورشیدی، 25 نوامبر 2019 میلادی
چهارم آذرماه 1344 آرامگاه زرتشتیان یزد گشایش یافت و برای نخستین بار به شیوهی خاکسپاری درگذشتگان اجرا شد.
در نتیجهی كارها و زحمتها و آمد و شدهای آقایان شهریار خدایاری، شاه بهرام كیانیان، بهمن عدالت و سروش نارنجی كه تا پاسی از شب گذشته طول كشید، آرامگاه برای خاكسپاری آمادگی پیدا كرد. در این روز آیین خاکسپاری بانو مروارید شهریار جمشیدی بلندی در آرامگاه انجام شد. روز هجدهم آذرماه سال ٤٤ كودک خردسال دوشیزه سرور شهریاری، فرزند دكتر شیرمرد شهریاری در آنجا به خاک سپرده شد.خاکسپاری با آیین ویژه و با خواندن اوستای روان و پیشكش دستههای گل از سوی رییس انجمن زرتشتیان یزد و منسوبان درگذشتگان انجام گرفت. آرامگاه تا این روز برای خاكسپاری درگذشتگان آمادگی نداشت.
به خاک سپاری درگذشتگان در میان زرتشتیان یزد تنها 54 سال عمر دارد و پیش از آن شیوهی دخمهگذاری اجرا میشده است.روز چهارم آذرماه ١٣٤٤ خورشیدی آرامگاه زرتشتیان یزد گشایش یافت.
دخمه یا برج خاموشان در 15 کیلومتری جنوب شرقی یزد در حوالی منطقه صفائیه و روی یک کوه رسوبی و کم ارتفاع به نام کوه دخمه قرار گرفته است. دو عمارت سنگی مدور و برج مانند با فضای میان تهی که برج قدیمی به نام سازنده آن مانکجی هاتریا (پارسی هند) با 15 متر قطر و در سال 1235 هجری شمسی ساخته شده و برج جدید با نام گلستان در سال 1310 هجری شمسی با قطر 25 متر ساخته شده است. امروزه در ایران، زرتشتیان درگذشتگان خود را در خاک دفن میکنند و دخمهها مکانهایی برای بازدید گردشگران است.
دهمین روز ماه در گاهشمار مزدیسنی آبان_ایزد نام دارد. نام ماه هشتم از سال خورشیدی و نام روز دهم، از هر ماه زرتشتی را آبان مینامند. در اوستا آپ در پارسی باستان آپی و در فارسی آب گفته میشود. در اوستا بارها “آپ” به چم فرشتهی نگهبان آب، گفته شده و همه جا جمع آمده است.
آبان نام پارسی شدهی ایزد آبها یا آناهیتا است. در اوستا (اردیویسور آناهیتا) به چم رودخانهی نیرومند بیآلودگی نامیده شده است. آناهیتا که کوتاه شده این نام اوستایی است، نام الههی نماینده بر این آبهای روان بوده و یَشتی که در اوستا به مناسبت این الهه سروده شده آبان یشت نام دارد.
آب یكی از آخشیجهای چهارگانه و بسیار گرامی در نزد ایرانیان بوده و نیاكان ما ستایش ویژهای برای آب داشتهاند، به گونهای كه آتشكدهها را نزدیک چشمهسارها یا جویبارها میساختند تا هم ایزد آذر و هم ایزد آب، این دو آفریدهی نیک اهورایی را بستایند.
در ایران باستان، آلودن آب از گناهان بزرگ بهشمار میرفته بهگونهای كه بر روی رود، گذری میساختند، تا هنگام رفتو آمد، آب را گلآلود نكنند. همچنین ایرانیان برای شستشوی بدن در محفظهای به نام «آبزن» كه به اندازهی اندام انسان بود، آب ریخته و خود را میشستند. آبزن، چیزی همچون وان حمام است كه اینروزها از آن، بهره میجوییم.
” بخشهایى از اردویسور نیایش یا آبزور”
و توانایى و زور و آفرین باد به اهورامزداى فروغمند،
با شکوه و به امشاسپندان ، به آبهاى خوب مزدا داده،
به آب اردویسور آناهیتاى پاک ، به همهی آب هاى مزدا داده،
به همه ی گیاهان مزدا داده ، به همه ی ستودگان مادى و مینوى،
و به فروهرهاى پاکان و راستان که پیروز و پرتوان هستند.
سرودهی مسعود سعد سلمان، بر پایهی کتاب بندهش
آبانروز است روز آبان
خرم گردان به آب رز جان
بنشین به نشاط و دوستان را
ای دوست به عز و ناز بنشان
اندرزنامه آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم)
از آب پرهیز کن و آب را میازار
اندرزنامه آذرباد مهر اسپندان در سرودهی استاد ملکالشعرای بهار:
به (آبان) بپرهیز از آب و ای جوان/میالای و میازار آب روان
یاد روز چهارم آذرماه:
– درگذشت میرزا جبار عسگرزاده معروف به جبار باغچهبان (۱۹ اردیبهشت ۱۲۶۴، ایروان – ۴ آذر ۱۳۴۵، تهران) بنیانگذار نخستین کودکستان و نخستین مدرسه ناشنوایان ایران در تبریز است. او همچنین اولین مؤلف و ناشر کتاب کودک در ایران است.
– ساخت شهر بیشاپور در كازرون 24 نوامبر سال 266 میلادی پایان یافت. كار ساختن این شهر به تصمیم شاپور یكم، شاه ساسانی انجام شد.
– زادروز ابونصر فارابی، فیلسوف بزرگ ایرانی، در سال 259 خورشیدی، در خراسان.
یک پاسخ
پاینده باد آیین راستین زرتشتیان عزیز.