امروز فرخ روز دین ایزد از ماه آبان سال 3757 زرتشتی، شنبه 18 آبانماه 1398 خورشیدی، نهم نوامبر 2019 میلادی
در چنین روزی، نهم نوامبر سال 420 میلادی یزدگرد یكم از دودمان ساسانیان بنیانگذار شهر یزد با رخداد حادثهای درگذشت.
یزدگرد یكم از دودمان ساسانیان كه رهسپار جنگ و بیرون راندن هونها از مناطق شمالی ماوراءالنهر (آمو دریا) بود در محل چشمه سبز (چهل و چند كیلومتری نیشابور) بر اثر لگد اسب (تاریخنگاران از دسیسه نوشتهاند) كشته شد. در آن روز، وی خود تصمیم به رام كردن یک اسب سركش گرفته بود.
برخی میپندارند، یزدگرد یكم 21 سال بر ایرانزمین سلطنت كرد و در دههی اول قرن چهارم میلادی شهر یزد را ساخت كه نام وی بر آن نهاده شده است. از كارهای مهم یزدگرد تحمل ادیان دیگر در قلمرو ایران بود. فردوسی در بارهی واقعهی درگذشت یزدگرد یكم چنین سروده است:
بغرّید و یک جفت زد بر سرش ــ به خاک اندر آمد سر و افسرش
زخاک آمد و خک شد یزدگرد ــ ……..
«دین» واژهای پارسی و به چم (:معنی) وجدان، بینش و نگرش درونی است که از سوی اهورامزدا در نهاد هر انسان جای داده شده تا در زندگی با نیروی آن بتواند راه درست و راست را یافته و در آن گام بردارد.
همه مردمی باید آیین تو
همه رادی و راستی دین تو
دین، نام روز بیستوچهارم از هر ماه در گاهشمار زرتشتی است و نگهبانی روز بیستوچهارم ماه به ایزد دین سپرده شده است. دین نام ایزدی از ایزدان آیین زرتشتی، نگهبان خامه هست. در این روز فرزند به درس و آموزگار سپرند. …
ابوریحان بیرونی در پهرست نامهای روزهای ایرانی نام این روز را «دین» و در سغدی هم «دین» و در خوارزمی نیز «دین» یاد کرده است. دین که از واژهی دئنا گرفته شده به چم سروش كه همان وجدان آمده است.
نگرشی درونی که از سوی اهورامزدا در نهاد هر آدمی مىباشد، تا در زندگی با نیروی آن بتواند راه راست و درست را یافته و در آن گام بردارد.
در سانسکریت و گاتها و دیگر بخشهای اوستا بارها واژهِ «دئنا» آمده كه هشت بار مىشود. دین در گاتها به چمهای گوناگون کیش، و آیین و سروش و … معنا شده است.
فردوسی پیرامون این ایزد میسراید:
«همه مردمی باید آیین تو /
همه رادی و راستی دین تو»
مسعود سعد پیرامون آن میسراید:
«دینروز ای روی تو آکفت دین
می خور و شادی کن و خرم نشین».
یاد روز 18 آبانماه:
سال 420 میلادی یزدگرد یكم از دودمان ساسانیان كه رهسپار جنگ و بیرون راندن هونها از مناطق شمالی ماوراءالنهر بود در محل چشمه سبز بر اثر لگد اسب کشته شد.
18آبانماه: زادروز اقبال لاهوری سراینده فارسی گرای سبک هندی.
18 آبانماه 1379 خورشیدی، دکتر دینیار فرین، دهشمند نیکاندیش زرتشتی درگذشت.
18 آبانماه 1336 آغاز به کار کنکاش یگانگی؛ یکی دیگر از خدماتی که اسفندیار یگانگی به هازمان زرتشتیان ارائه کرد، برگزاری همایشهایی بنام کنکاش یگانگی است، نخستین نشست این کنکاش در تاریخ ۱۸ آبان ۱۳۳۶ با حضور اسفندیار یگانگی در تالار انجمن زرتشتیان تهران تشکیل شد. برگزاری این کنکاش با گذشت بیش از 60 سال همچنان ادامه دارد. در این کنکاش، شرکت کنندگان، به رایزنی و هماندیشی پیرامون مسائل گوناگون هازمان زرتشتی میپردازند و برای حل آنها راهکارهای مؤثر پیدا میکنند. هزاروبیستوپنجمین نشست کنکاش یگانگی، پنجشنبه دوم آبان 1398 خورشیدی در تالار همایشهای انجمن زرتشتیان تهران برگزار شد.