بازنویسی یا بازآفرینی

4 پاسخ

1. سلام دوستان
   گذشته از آنچه دوستان فرموده اند؛ به نظرم اگر آفرینش است نباید کالنامه انشایی بیبار باشد. باید شور بر انگیزد و با وَشتَن گلواژه ها، شکوه و شگرفی در سر و دل ریزد چنان، که خواننده هر لحظه سبکباری را تجربه کند.* و از صمیم قلب بگوید:
   همه در نغمه و شور است هَزارش
   جوانی می کند هر دم چنارش
   شگرف نغمه ها در دست او مُوم
   به حافظ می رسد گویی تبارش!1

   1 – تذکری برای همیشه – هر گاه بیت یا ابیاتی نوشتم و در گیومه قرار ندادم، یعنی از آنِ این آدم کوچک است.

   * اصل کهن واژه ی سَبُک در زبان مادر(پهلوی) سَپُوک sapuk(با اوی بلند کهن ایرانی، مثل خورداد، اَموردات، فریبورز، خورسند و …) است.

   این واژه از زبان های آریایی مادی وارد فارسی شده. زیرا با قاعده ی تالشی شمالی شکل گرفته. در تالشی شمالی مانند آلمانی حرف رِ یا اِر را می خورند. مثال: سهند(تالشی شمالی) = سَر هند(تالشی جنوبی، شکلِ کامل واژه) = سر وند = سر یا قله دارای آبگاهِ آتشفشانی – مانند همان آبگاه که همینک بر بالای سَوَلُون = سبلان = سر لانه ی برف، دیده می شود.

   تفسیر سبلان دقیق و درست است، ولی از آن این خدمتگزار کوچک فرهنگی نیست؛ کار دکتر رضایتی است.

   اصل و شکل کامل آن در تالشی جنوبی سَرپُوک sarpuk است.
   سر پوک = سرِ آزاد، سرِ خالی، دارای سری که سنگین نیست. سری که در سبکی پَر کاهی را مانَد، و با خود هیچ گره و اندوه و دشواری و سنگینی ندارد. پوک = خالی، بی وزن، رها.
   پس پوکی در فرهنگ کهن ایرانی فقط بار منفی ندارد. ولی در حال حاضر مفهوم تقریبن منفی آن در جامعه جاریست. و از این دست متضاد در جهان زبان کم نیست.

   مثال: نَنگ = نَه اَنگ = بی اَنگ = بی لکه = شرف و ناموس و زیبایی. همینک این مفهوم در فارسی دری افغانستانی بکار می رود. ولی در فارسی دری ایرانی مفهوم منفی دارد و برابر است با زشتی و رسوایی.

   * «سَبُک – پهلوی(sapuk)، خفیف، کم وزن، ضد گران و سنگین. و به معنی چست و چالاک، چابک و شتابان(عمید ص 715)

   «نَنگ – پهلوی(nang)، شرم و حیا، آبرو و حرمت. به معنی زشتی و رسوایی نیز می گویند.»(عمید ص 1172)

   نَنگ واژه ای ست مثل تفنگ(تف اَنگ) = تپ اَنگ = صدا نشان. یا قشنگ = غشنگ = خش اَنگ(تالشی ماسالی و به سکون خ) = خوش اَنگ(با اوی بلند کهن ایرانی) = آنچه از زیبایی اَنگ یا نشانه دارد. یا پَلَنگ(تالشی ماسالی) = پَلَه اَنگ = تکه نشان. پَلَه = پهلَه = تکه = تکه ای از کره ی زمین = اِران = ایران. پهلوی = زبان ایرانیان. پهلوان = پَهلَه بان = نگهبان پَهلَه = نگهبان ایران زمین. آرش کمانگیر یک پهلَه بان است.
   پس چرا به انسان های قوی نیز پهلوان گویند؟
   زیرا یکی از ویژگی های اصلی پهلوانان(نگهبانان پهَلَه = نگهبانان میهن) زورمندی و ورزیدگی آن هاست. در اکثر داستان های شاهنامه ی جاودان فردوسی بزرگ این ویژگی پهلوانان ایرانی در کنار خردورزی شان برجسته شده است. ولی معنی اصلی و واقعی آن واژه نگهبان پَلَه = ایران زمین است.
   این موضوع را کمی بسط دادم، زیرا دیده ام بعضی از روی کم دانشی و یا عمد طوری وانمود می کنند که گویا ایران از اول نبوده و بعد ایران شده. این نظر سطحی نگری ست و هیچ بُن علمی و تحقیقی و تاریخی ندارد.
   بژی ایران! جاوید بژی!

   پاسخ

2. جوانی می کند هر دم چنارش

   بعضی از درختان جوان گرا اند و ره پیری(سپید شدن، کهنه شدن) با خود ندارند. از آن جمله است چنار و اَلّاش یا راش. چنار پیوسته پوست اندازی می کند و در نتیجه تنه اش همیشه جوان دیده می شود. این واژه ی تالشی کمی دِگر شده است. اصل آن چین نار = چینار، است که اشاره دارد به میوه ی پر چین آن. و هم تن درخت کهنسال چنار چین دار می شود. چینار واژه ای ست مثل کُنار = کونار = کوه نار. واژه ای مثل کوکونار(تالشی و دری افغانستانی) = خشخاش.
   کدام تفسیر درست است. انتخاب دشوار است؛ ولی به احتمال قوی نامگذار به چین میوه ی پر چین آن درخت بی نهایت زیبا نظر داشته است.

   پاسخ

3. درود بر امرداد که به ما آگاهی داد کتاب هایی که به نام شاهنامه و با بهره بردن از نام پهلوانان یا پادشاهان و… شاهنامه در بازار کتاب وجود دارند، که شاید هیچ ربطی به شاهنامه و اسطوره ها و داستانهای اصیل آن نداشته باشند. اما ای کاش در دیباچه کتاب ها، پشت جلد کتاب ها یا بهر روی در یک بخشی از کتاب حتی با خط ریز در زیرنویس برگه ای می نوشتند که من ای که یه آدم عادی هستم هرچند دانشگاه رفته و تحصیل کرده هرچند بدبختانه فرهنگی ولی با مفهوم پشت واژه های بازنویسی و بازآفرینی آشنایی ندارم هم بدانم ک کتابی که برای بچه ها میخرم، شاهنامه نیست.
   بازافرینی به چم نوشتن و داستان های شاهنامه به زبان کودکانه نیست. یادم هست سال پیش در نشست شاهنامه البته آقای سلامتی نبودند و نشست گفتگو آزاد و پرسش و پاسخ بود از موبد فروهری درباره درستی روایت کتاب جشن سده و کتاب های دیگر با نام شاهنامه نوشته محمدرضا یوسفی بود از انتشارات خانه ادبیات، پرسیدم که ایشان گفتند ندیده اند و نمی دانند. میخواستم هفته بعدش از آقای سلامتی هم بپرسم ولی با خودم گفتم یک کتاب می خواهی بخری یا بخر یا نخر دیگه هی از این شخص و آن شخص پرسیدن ندارد. ای کاش پرسیده بودم و می دانستم. بدبختانه ندانسته چندین و چند کتاب از همین نویسنده و نشر به نام شاهنامه و با پنداشت اینکه داستان های راستین شاهنامه هستند را برای بچه‌ها خریده ام. با آرمان آشنایی کودکان با شاهنامه به زبان ساده. چون جلد سخت و زیبایی داشتند گول خوردم که هدیه خوبی می توانند باشند.
   باز هم درود بر امرداد که ما را با تفاوت واژه های بازنویسی و بازآفرینی آشنا کرد. البته اگر براستی این واژه ها را بر روی جلد کتاب بنویسند و مهمتر آنکه به درستی هم بنویسند! باز هم درود بر امرداد که به ما گفت که همچین نوشته هایی به نام شاهنامه هم هستند ک به راستی شاهنامه نیستند! و لابد همچنین درباره کتاب های دیگر بزرگان مانند سعدی و کیکاووس بن وشمگیر و…

   پاسخ

4. جمعه هفته پیش ۲۴ تیرماه در برنامه نردبان که به بررسی فیلم های مستند می پردازد، مجری گفت مثلاً فلانی( نامش را فکر کنم نبرد) یک مستند ساخته درباره کسی که فلان توانایی‌ها و استعداد ها را دارد و فلان کارها را کرده ولی سرایدار یه مدرسه است و زندگی بدبختی در یک زیرزمین دارد… مجری گفت من می دانم که این فیلم حقیقی نیست چون آن فرد نشان داده شده در فیلم را میشناسم که بازیگر است و دوست خودم است ولی تماشاگران دیگر چه؟ من هی منتظر بودم که کارگردان یک جایی در فیلم در فیلمی که به نام فیلم مستند، عرضه شده بگوید که این نمایشی است و واقعی نیست و ماجرا تخیلی و غیرواقعی است و این بازیگر است ولی نگفت!
   آقای مثلاً کارشناس برنامه نردبان ب مجری گفت نه! من فیلم یاسر را دوست دارم و شما نمی توانید جای اون تماشاگر تصمیم بگیرید!!!

   خب جناب کارشناس جناب کارگردان، من تماشاگر فکر می کنم واقعی است چون نام مستند روی آن فیلم کذایی گذاشته شده چون به نام مستند نمایش داده می شود و به خورد من تماشاگر داده می‌شود. مستند که به هر حال قرار است واقعیت باشد! اتفاقاً تو کارشناس تو کارگردان اشتباه میکنید ( خشمگین ام دلم میخواد بگم بی جا می کنید) ک به جای من تماشاگر من آدم عادی تصمیم می‌گیرید که نگویید دروغ ساخته اید! تا تنها من آدم عادی از همه جا بی خبر را متاثر کنید؟! ببخودی سر کارش بگذارید؟! و به گفته عامیانه اسکول اش کنید؟! خب اگه قصد فریب مردم را ندارید بنوبسید و بگویید فیلم داستانی یا فیلم تلویزیونی ساخته اید و داریم می‌بینیم.

   خلاصه که دیگر به هیچ مستندی در صدا و سیما و ساخته کارگردانان معروف و غیر معروف و دانشجو و… نباید اعتماد کرد. هیچ اعتمادی.
   یه فیلم مستند هم نمایش دادن از یک کارگردان به نظرم انگلیسی آمریکایی ولی به هرحال گفتگوها به زبان انگلیسی بود با زیرنویس فارسی ک وودی آلن بازی کرده بود به عنوان گونه ای از همین مستند جعلی! مثلاً تایید آن جناب کارشناس باشد! ولی من اکنون در این زمان، نام وودی آلن را شنیده ام البته به چهره نمیشناسم ولی در زمان سال ساخت فیلم( سده پیش میلادی) همه با چهره وودی آلن آشنا بودند و می دانستند این بازیگر است و در نتیجه این مستند واقعیت ندارد و و جعلی است.

   خلاصه که این نوشته در زمینه ادبیات را خواندم دیدم یا نمیگن یا آگاهی ام کمه بسیار کم ک نمیدونم در ادبیات و زمینه نوشتارها هم مدلی از جعلیات هست

   پاسخ