امروز خور ایزد از ماه بهمن به سالمهی 3757 زرتشتی، شنبه پنجم بهمنماه 1398 خورشیدی، 25 ژانویه 2020 میلادی
اندرز عباس ميرزا فراموش شد و ايران آسيب ديد.
۲۵ ژانویه سال ۱۸۱۵ میلادی عباس میرزا ولیعهد وقت که مردی دورنگر و میهندوست بود هنگام اعلام ایجاد رسته در ارتش ایران به سبک ارتشهای اروپایی ازجمله رسته پیاده، توپخانه و … خطاب به فرماندهان هنگهای ۱۱ گانه تازه گفت: خیال نکنید که خطر روسیه و عثمانی پایان یافته است. ما بازهم در همین نقطهای که ایستادهایم ( تبریز) شاهد تجاوز نظامی آنها خواهیم بود و باید از امروز خود را با آن تجاوز که معلوم نیست در چه زمان صورت گیرد آماده سازیم و تنها اجساد متجاوزان به خاکمان را پس بدهیم. باید بدانید که کسی برای مردن و از دست دادن جان به خاک کشور دیگر تجاوز نمیکند و …. درست صد سال بعد، و در ۲۵ ژانویه ۱۹۱۵ (بهمن ۱۲۹۳ خورشیدی ) در تبریز میان نیروهای روسیه که با نقض بیطرفی ایران در قبال جنگ جهانی اول، ازطریق قفقاز وارد ایران شده بودند با نیروهای عثمانی که پیشتر در آذربایجان استقرار یافته بودند، نبرد آغاز شد که پس از هفت روز با شکست عثمانیها پایان یافت و روسها در سراسر آذربایجان مستقر شدند و تعرض به نقاط دیگر را آغاز کردند. علت ورود این دو نیرو و متعاقب آنها، انگلیسیها به ایران به چه جراتی بود؟، ضعف نظامی و به فراموشی سپردن اندرز عباس میرزا.
روز خور است ای به دو رخ همچو خور
تافت خور از چرخ فلک باده خور
خور یا هْوَر به چم (:معنی) خورشید، نام یازدهمین روز از هر ماه در گاهشمار زرتشتی است. آفتابخوانٓ خور، خوانًخور در گاتها به چـم خورشید آمده و اوستا هْوٓر آمده در پارسی خُور و هور یا خورشید مىگویند. هَورَخْشَئِتَو در پهلوى خْوَرَشتٓ در گاتها بدون شئت آمده است.
خراسان نیز از واژههای کهن و سرزمینهای خاوری بوده و به خورآسان مىخواندند به چم بر آینده و بالا رونده همان خورشید را گویند.
«ویس و رامین نو شتهی فخرالدین گرگانی»
بر آمدن گاه خورشید هرکس سر آید
خراسان آن بود کز وی خور آید
خراسان پهلوی باشد خور آید
عراق و پارس را زو خور بر آید
خراسان هست معنی خور آبان
کجا زو خور بر آید سوی ایران
«سرودهی مسعود سعد سلمان، بر پایهی کتاب بندهش»
روز خور است ای به دو رخ همچو خور
تافت خور از چرخ فلک باده خور
باده خور و نیز مرا باده ده
افسوس احوال زمانه مخور
اندرزنامه آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم)
کودک به دبیرستان کن تا دبیر فرزانه بود
اندرزنامه آذرباد مهر اسپندان در سرودهی استاد ملکالشعرای بهار:
به (خور) روز، کودک به استاد ده / که گردد دبیری خردمند و به
یاد روز پنجم بهمنماه:
– در اين روز در سال 1301 خورشيدي (25 ژانويه 1923) قوام السلطنه ـ دو روز پس از انتشار مقاله روزنامه قيام كه با لحنی اهانت آمیز به سلطان احمد شاه قاجار و پرخاش به او كه با اين همه مخالفت و نارضايی، چرا و به چه دليل قوام السلطنه را از نخست وزيری عزل نمیكند ـ كنارگيری كرد.
– مخالفت کارتر با سفر شاه به آمریکا در ژانویه 1979 و ادامهی مساله ایران
– پنجم بهمن سال 1358 نخستين انتخابات رياست جمهوري ايران برگزار شد. طبق اعلامیه نهم بهمن ماه سه نفر اول به اين ترتيب اعلام شده بودند: ابوالحسن بني صدر، احمد مدنی كرمانی (دریادار) و حسن حبيبی. بنی صدر رئيس جمهور شد.
