بیگمان تا پیش از «عصر مدرن» نبرد ماراتون ارزش چندانی برای اروپاییان نداشت و میتوان گفت در هزار سال سدههای میانهی تاریخ اروپا کسی نه ماراتونی میشناخت و نه چگونگی این نبرد باستانی را میدانست.
با پيدايش تاریخنویسی «عصر مدرن» در پس دگرگونيهای «عصر نوزایی» بود که دوباره توجه به تاریخ، فرهنگ و مهرازی (:معماری) یونان باستان در مرکز توجه گاهنگاران (:مورخان) جای گرفت. اروپاییها در اين روزگار با ساختن تصویری آرمانی از یونان و روم باستان در پی گذار از این سدههای تاریکی خود بودند که از ديد ایشان رهاوردی خاوری بود. جنگهای با عثمانی نیز به برکشیدن هویت نوينی از یونان باستان که هیچ هماننديی با ساختارهای باستانی خود نداشت، انجامید. از اين رو، اروپاییها برای ناتوانكردن عثمانیها، برآن شدند تا برخی از هویتهای تحت سلطهی این امپراتوری را نيرومند كنند.
یکی از این تبارها، یونانیها بودند که میبایست از تسلط عثمانیان رهايي يابند. یونانیان توانستند به ياري اروپاییان از زیر تسلط عثمانیها رهایی یابند و دولت مدرنی را بنياد نهند که هنوز هم پابرجا است.
در این هنگام بود که با پیدایش فلسفهی هگل و خوانش او از تاریخ جهانی، ناگهان یونان به آغازگاه فرهنگ و تمدن جهانيان دگرگون شد. گويا اروپاییان كودک ازدسترفتهی خود را بازیافته بودند و نیاز داشتند که آن را بپرورانند و بزرگ کنند. البته آنان به جايگاهي نیاز داشتند تا برتری خود را در برابر خاور موجه نشان دهند و پیشینهمند سازند. اینگونه بود که برگهاي دفتر تاریخ یونان باستان ناگهان به روزگار شکوفایی و شکفتگی تمدنی دگرگون شد و دربارهی آن بزرگنماییها و گزافهگويیهای فراوانی انجام شد.
یکی از این گزافهگويیها، جنگهای شاهنشاهی هخامنشی با برخی دولتشهرهای یونانی بود که با نام آغاز تاریخ غرب شناسانده شد. در این میان نبرد ماراتون به تجلیگاه شکست خودكامگي (:استبداد) ترسناك خاورزمین در برابر دموکراسی سست (:ضعیف) یونانی دگرگون شد و نیاز بود برای توجیه برتری باختر بر خاور، این داستانهای تاریخی را با بزرگنمایی به فرزندان خود بیاموزانند که اروپا در روزگار یونان و روم باستان به شکوفایی فرهنگی رسیده بود ولی پيدايش اندیشههای شرقی دليل ازمیانرفتن این روزگار پرشکوه شده بود و اینک دوباره باید به آن زمان بازگشت.
یکی از نشانههاي این زندهسازی (:احیای) فرهنگی برگزاری پيكارهاي ورزشی المپیک به یاد بازیهای المپیک در یونان باستان بود. در این پيكارهای ورزشی، دوی ماراتون بهعنوان یادبود رساندن خبر پیروزی آتنیان بر ایرانیان در سال 490 پيش از ميلاد، بهعنوان یکی از این ورزشها شناسانده شد. نبرد ماراتون که اینک دوی ماراتن در بازیهای المپیک به یادبود آن برگزار میشود در سالهای پايانی روزگار داریوش يكم هخامنشی در پاسخ به آتشزدن شهر سارد بهدست ایونیها همراه با آتنیها رخ داده بود و از دید آتنیها نبرد سپندی (:مقدسی) بود که آزادی آنان را از یوغ خودكامگی خاورزمين رهايی میداد.
آنچه در بالا آمده است بخشی از نوشتاریست با عنوان «المپیک و دروغ ماراتن، پلی برای گذر از سدههای تاریک باختر»، به قلم دکتر علیرضا کرباسی که در تازهترین شمارهی امرداد چاپ شده است.
متن کامل این نوشتار را در رویهی پنجم (اندیشه) شماره 488 امرداد بخوانید.
«امرداد» شمارهی 488 از چهارشنبه، 10 امردادماه 1403 خورشیدی، در روزنامهفروشیها و نمایندگیهای امرداد در دسترس خوانندگان قرار گرفت.
خوانندگان میتوانند برای دسترسی به هفتهنامهی امرداد افزونبر نمایندگیها و روزنامهفروشیها از راههای زیر نیز بهره ببرند.
فروش اینترنتی فایل پیدیاف شمارهی 488 هفتهنامه امرداد
فروش اینترنتی نسخهی چاپی شمارهی 488 امرداد
اشتراک ایمیلی هفتهنامهی امرداد
