روز دین از ماه امرداد/ پیروزی دریایی هخامنشیان در آرتميسيوم

در آگوست سال 480 پیش از میلاد، «اوریبیادس» (Eurybiades) فرمانده اسپارتی بخشی از ناوگان اتحادیه یونانیان که از نتیجه جنگ ترموپیل و کشته شدن لئونیداس پادشاه اسپارت با همه نیروهایش در این تنگه، آگاه نبود، تصمیم گرفت که با 127 کشتی سه ردیف پاروزن (تریرم Trireme) به ناوگان ایران که به موازات نیروی زمینی خود در حرکت بود و آذوقه‌رسانی می‌کرد، شبیخون بزند. هدف از این حمله آسیب رساندن به کشتی‌های حامل خواربار بود که زیر حمایت کشتی‌های جنگی قرار داشتند. اوریبیادس گمان کرده بود که با از دست رفتن کشتی‌های حامل خواربار، ارتش بزرگ ایران ناچار به بازگشت خواهد شد.

فرماندهی ناوگان ایران که فعالیت ناوگان اتحادیه را زیر نظر داشت، با مشاهده برخی تحرکات در میان کشتی‌های یونانی، متوجه نقشه حمله شده بود و برای بی‌اثر کردن آن، شماری از کشتی‌های خود را مامور کرده بود که جزیره «اوویا» را دور بزنند و 127 کشتی یونانی را محاصره کنند. اوریبیادس از یک یونانی زبانِ فراری از ناوگان ایران (از مردم ایونی – غرب ترکیه امروز که در آن زمان بخشی از قلمرو ایران بود) متوجه قضیه شد و بی‌درنگ (همان روز) دست به حمله زد.

اوریبیادس در جریان زد و خورد که دریا هم توفانی شده بود، دریافت که لئونیداس کشته شده و جنگ ترموپیل پایان یافته و نیروی زمینی ایران حرکت به سوی آتن را آغاز کرده است. او از ادامه جنگ دست کشید و با کشتی‌هایش که تعدادی از آنها هم از دست رفته بودند، با عجله عازم سالامیس شد تا در انتقال خانواده‌های آتنی از شهر و انتقال آنان به جزایر دوردست کمک کند. چون جنگ دریایی یازدهم آگوست در دماغه آرتميسيوم در شمال جزیره «اوویا» روی داده بود، این جنگ در تاریخ به نبرد دریایی آرتميسيوم (Artemisium) شناخته شده است.

این نبرد به دلیل همزمانی با نبرد ترموپیل و تاثیرات استراتژیک آن بر جنگ‌های یونان و ایران، اهمیت ویژه‌ای دارد.

نبرد آرتميسيوم تاثیرات مهمی بر تاریخ جنگ‌های یونان و ایران داشت. این نبرد دریایی که همزمان با نبرد زمینی ترموپیل رخ داد، نقش مهمی در استراتژی‌های نظامی هر دو طرف ایفا کرد.

نبرد آرتميسيوم باعث شد که پیشروی نیروی دریایی ایران به تاخیر بیفتد و این فرصت را به یونانیان داد تا برای نبردهای بعدی آماده شوند.

مقاومت یونانیان در برابر ناوگان سترگ ایران در این نبرد، روحیه و اعتماد به نفس آنها را تقویت کرد و نشان داد که می‌توانند در برابر نیروی بزرگ‌تر مقاومت کنند.

نبرد آرتميسيوم مستقیم بر نبرد سالامیس تاثیر گذاشت. یونانیان پس از عقب‌نشینی از آرتميسيوم، به سالامیس رفتند و در آنجا با استفاده از تجربیات و درس‌های آموخته شده از نبرد آرتميسيوم، موفق به شکست ناوگان ایران شدند.

این نبرد نشان داد که تاکتیک‌های دریایی و استفاده از شرایط جغرافیایی می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در نتیجه نبردها داشته باشد. یونانیان با استفاده از تاکتیک‌های هوشمندانه و بهره‌برداری از شرایط توفانی دریا، توانستند به ناوگان ایران آسیب برسانند.

این تغییرات و تاثیرات نشان می‌دهند که نبرد آرتميسيوم نه تنها یک رویداد مهم نظامی بود، بلکه تاثیرات بلندمدتی بر تاریخ جنگ‌های یونان و ایران داشت.

نبرد آرتميسيوم به‌عنوان یک پیروزی استراتژیک برای ایران در نظر گرفته می‌شود، زیرا ناوگان ایرانی توانست به پیشروی خود ادامه دهد و به سمت آتن حرکت کند.

نبرد آرتمیسیوم؛ همزمان با نبرد ترموپیل جنگی مابین ناوگان‌های دریایی ایران و یونانی‌ها در آرتمیسیوم رخ داد.

———- ———– ———–

یادروز 20 امردادماه:

به دنبال ورود قوای عثمانی به همدان “امیرافخم” حکمران از همدان خارج شد و شهر بدون حاکم ماند. (۱۲۹۵ خورشیدی)

 

روزنامه یومیه صدای تهران به مدیریت “سید محمد بیرجندی” انتشار یافت. (۱۲۹۸ خورشیدی)

 

مجلس شورای ملی لايحه استخدام و اختيارات “دكتر ميلسپو” آمریکایی را برای اداره امور مالی ايران تصويب نمود. (۱۳۰۱ خورشیدی)

 

برای تامين اداره خواروبار كشور اداره مستقلی به نام اداره كل خواروبار تشكيل گرديد. (۱۳۲۱ خورشیدی)

 

نام “بانک شاهی” به بانک “انگليس در ايران و خاورميانه” تغيير يافت. (۱۳۲۸ خورشیدی)

 

نتايج رفراندوم انحلال دوره هفدهم مجلس شورای ملی اعلام شد. مردم رای موافق به پيشنهاد انحلال داده بودند. (۱۳۳۲ خورشیدی)

 

تصويب آيين نامه تاسيس موسسه‌های خبری و نمايندگی خبرگزاری‌های خارجی در ايران. (۱۳۵۸ خورشیدی)

 

تصويب قانون مطبوعات پس از انقلاب اسلامی. (۱۳۵۸ خورشیدی)

 

انتخاب شهيد “محمدعلی رجايی” به عنوان نخست ‏وزير جمهوری اسلامی ايران. (۱۳۵۹ خورشیدی)

 

درگذشت “احمد رائض”، مينياتوريست و تذهیب کار برجسته معاصر. (۱۳۷۲ خورشیدی)

 

آخرين كسوف سده بيستم رخ داد. این کسوف از “چابهار” تا “ماكو” در ایران دیده شد. (۱۳۷۸ خورشیدی)

 

درگذشت “قربانعلی تاری” نخستین دروازه بان تیم ملی فوتبال ایران. (۱۳۹۷ خورشیدی)

 

زادروز عفت مستشارنيا، اديب، استاد دانشگاه و پژوهشگر زبان و ادبیات فارسی، (زاده ۲۰ امرداد ۱۳۱۶ تهران)

بانو مستشارنيا هم به تدريس عربی و فارسی در دبيرستان‌های اسدى و سهيل و دانشكده خدمات اجتماعی و دانشگاه ملى “شهيد بهشتى” مشغول شد.
پس از دو سال در رشته ادبيات فارسى دانشگاه تهران پذيرفته شد و در تير ماه ١٣٥٧ رساله دكتری وی با عنوان «نقش و تاثیر دايه در ادب فارسی» پذیرفته شد و به دريافت درجه دكترى نايل آمد.
او در دوران تحصيل از استادان: جعفر شهيدی، پرويز ناتل خانلری، محمدعلی اسلامی ندوشن، سيمين دانشور و دکتر لطفعلی صورتگر، بهره‌مند شد و در همان زمان با هم دوره و همکار خود، دكتر محمدسرور مولايی ازدواج كرد.
دکتر مستشارنيا پس از انقلاب و پس از انقلاب فرهنگى و بسته شدن دانشگاه‌ها به آموزش و پرورش بازگشت و در مدارس شميران و بومهن به تدريس در دوره راهنمايی و دبيرستان پرداخت و با بازگشايی دانشگاه‌ها به تدريس فارسی عمومی در دانشگاه الزهرا مشغول شد. پس از مدتی به پيشنهاد وی رشته ادبيات فارسى در اين دانشگاه تاسيس شد و در آن زمان با کوشش و بودجه شخصى و هميارى دانشجويان، صندوق قرض‌الحسنه‌ای در دانشگاه تاسيس شد.
وی در سال ١٣۶۱ به دانشگاه آزاد واحد تهران مركزی رفت و پس از مدتی دانشكده ادبيات در اين دانشگاه تاسيس شد. او در آنجا با همكاری دانشجويان دوستداران كتابخانه تخصصی دانشكده ادبيات دانشگاه آزاد واحد مركز را بنياد نهاد كه رفته‌رفته كتابخانه‌ای بزرگ شد.

 

زادروز کامران عدل، عکاس و بنیادگذار عکاسی نوین، (زاده ۲۰ امرداد ۱۳۲۰ تهران)

 

درگذشت مرادعلی سالاراحمدی، خواننده موسیقی مقامی و نخستین خواننده مقام مشهور نوایی، (زاده سال ۱۳۱۳ تربت‌جام – درگذشته ۲۰ امرداد ۱۳۹۷ تربت‌جام)

 

زادروز عباس کاتوزیان، نقاش، (زاده ۲۰ امرداد ۱۳۰۲ تهران – درگذشته ۲۳ فروردین ۱۳۸۷ تهران)

او تحصیلاتش را از هنرستان کمال‌الملک آغاز کرد و سپس‌تر مدتی نیز به‌عنوان نایب رییس این دبیرستان فعالیت داشت و از جمله استادانش حسین شیخ و  محمود اولیا بودند. وی که از نسل دوم مکتب کمال‌الملک بود، بیشتر موضوع نقاشی‌های او پیرامون زرتشت، شهریار، اعتیاد و جنگ ایران و عراق است.
او از جمله برترین نقاشان معاصر ایران بود که آثار بسیاری به‌سبک رئالیسم و اکسپرسیونیسم از خود به‌یادگار گذاشت و یکی از قوی‌ترین نقاشان پرتره و فیگوراتیو در میان نقاشان معاصر ایران بود. از آثار معروفش تابلوی “دختر زیبای لر” است که شاید تاکنون صدها تخته فرش از رویش کپی و بافته شده است.
آثاری دیگرش «گر آمدنم به من بدی نامدمی»، تابلوی نقاش پیر، ترمه فروش، نگاه رند و همچنین ترکیب بندی‌های استادانه‌ای از سبدهای گل و میوه همگی از جمله آثار جاودانه تاریخ هنر نقاشی رئالیسم ایران است. او در طول زندگی پر بار هنری‌اش ۲۷ نمایشگاه در تهران و ۹ نمایشگاه در آبادان از آثارش ترتیب داده شد. وی تنها نقاش ایرانی‌ست که در سال ۱۳۵۲ نمایشگاهی همراه با آثار  استاد کمال‌الملک در مجلس شورای ملی برگزار کرد و مدت ۱۰۰ روز به نمایش شیفتگان هنر گذاشت و برگزاری این نمایشگاه را افتخار بزرگی زندگی‌اش می‌دانست. پنج نمایشگاه در آمریکا و یک نمایشگاه در لرد لیتون هاوس لندن “کتابخانه ملی” از آثارش  برپا شد که با نقد مطبوعات و مصاحبه رادیو و تلویزیون همراه بود. همچنین دو نمایشگاه از آثارش در فرانسه برگزار شد که در ۳ شماره مجله ایماژ دوموند نقد و به‌چاپ رسید. آثار او در نمایشگاه‌ها و موزه‌های داخلی و موزه‌های اروپایی در معرض دید قرار دارد.
وی واپسین روزهای زندگی را در گوشه‌گیری گذراند و تنها شمار اندکی شاگرد داشت و سرانجام پس از گشایش آخرین نمایشگاهش در فرهنگسرای نیاوران درگذشت.

 

زادروز حمید فرزام، استاد دانشگاه، نویسنده و عضو فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی، (زاده ۲۰ امرداد سال ۱۳۰۲ کرمان — درگذشته ۱۹ خرداد ۱۳۸۷ تهران)

او در رشته زبان و ادبیات فارسی تا دکتری در دانشگاه تهران تحصیل کرد و سال‌ها مدیر گروه زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه اصفهان بود و در دانشگاههای دیگر همچون دانشگاه تهران و امیرکبیر تدریس کرد. وی آثار متعددی پیرامون زبان و ادبیات فارسی به‌ویژه پیرامون شاه نعمت‌اله ولی ارایه کرد.

 

سالروز درگذشت محمدصادق فاتح‌‌یزدی

(زاده سال ۱۲۷۷ یزد – درگذشته ۲۰ امرداد ۱۳۵۳ تهران) از بزرگترین کارخانه‌داران و کارآفرینان ایران

او برای تحصیل در رشته مهندسی کشاورزی به هندوستان رفت، در حالی که نامزدش “جهان” منتظر برگشت او بود و به دلیل بیماری همه‌گیر آبله بینایی‌اش را از دست داد. وی پس از بازگشت از هند به دلیل علاقه‌اش به جهان با او ازدواج کرد.
پس از آن که یزد درگیر خشکسالی و قحطی شد، گروه‌هایی از یزدیان برای یافتن مکانی مناسب برای اسکان و سرمایه‌گذاری به کرج مهاجرت کردند. حضور برخی نیکوکار همچون فاتح یزدی، باعث رونق اقتصاد و بازار کار در کرج شد و او به دلیل عشق به همسرش جهان، نام کارخانه‌ها، موسسات و باغ‌های خود را جهان می‌نامید.

دارایی‌ها و اقدامات:
وی مالک مجموعه بزرگی از کارخانه‌ها و املاک از جمله کارخانه‌های روغن جهان، جهان چیت، یخ سازی جهان، پلاستیک سازی آرمه، شرکت آبادانی جهان، جهان چیت، پتوبافی جهان، چای جهان، صابون جهان، روغن موتور جهان، بنیاد خیریه فاتح و تعداد زیاد دیگری از اموال منقول و غیرمنقول بود و با سرمایه‌گذاری در بخش‌ها و صنایع مختلف و ایجاد تعداد زیادی فرصت شغلی، نقش بسیار مهمی را در اقتصاد کلان کشور و همچنین در عمران و آبادانی کرج ایفا کرد. بنابر آنچه «کارنامه» نوشته، در سال ۱۳۴۷ تعداد کارگران و کارمندان مجموعه صنعتی و کشاورزی جهان در شهر کرج بالغ بر ۳۰۰۰ نفر بوده‌است.
وی همچنین بنیان‌گذار تعدادی محله واقع در شهر کرج از جمله جهانشهر، کوی کارمندان شمالی و جنوبی و چهارصد دستگاه بود که مقدار زیادی از این زمین‌ها را میان کارگران و کارمندان کارخانه‌ها و شرکت‌های خود تقسیم کرد. کارخانه‌های وی همچون سایر صنایع بزرگ پس از انقلاب توسط بنیاد مستضعفان مصادره شد.

بنادگذاری آموزشگاه‌ها:
او دبستان فاتح را در سال ۱۳۳۵ و دبستان تعاونی جهان‌چیت را در سال ۱۳۴۳ هر یک با شش کلاس درس ساخت. دو دبستان دیگر نیز یکی در تهران و دیگری در مهرآباد مشهد بنا کرد. دو ساختمان پیکار با بی‌سوادی برای کارگران و ساکنان محل هم با حمایت سندیکای کارگری انجام شد. تاثیرگذارترین فعالیت آموزشی او، احداث «آموزشگاه
حرفه‌ای فاتح» است که امروز به‌نام مرکز آموزش فنی و حرفه‌ای شناخته می‌شود. ساخت این آموزشگاه، با توجه به رشد جمعیت و تغییر شیوه معیشت از کشاورزی به صنعت جایگاه ویژه‌ای دارد. این تحولات، در آن سال‌ها به لزوم آموزش‌های تخصصی و فنی برای گروه‌های مختلف مردم دامن‌زده بود و در ارتقا سطح کیفی و دانش فنی اهالی کرج و در سطحی وسیع‌تر، منطقه و ایران مؤثر بوده‌ است و بسیاری از کرجی‌ها از خدمات آموزشی رایگان آن استفاده کرده‌اند.

دیگر فعالیت‌ها:
او فعالیت‌های زیادی در انجام کارهای خیر و عام‌المنفعه داشت که از آن جمله موارد زیر است: ساخت ورزشگاه و یک باب زورخانه، مرکز فنی حرفه‌ای، سردخانه، بیمارستان، دانشکده اقتصاد، پارک، مدرسه در جهانشهر کرج، ساخت یک واحد خوابگاه به متراژ ۳۴۰۰ متر مربع در کوی دانشگاه در سال ۱۳۴۸، ساخت یک یتیم‌خانه در کرج و موارد دیگری در نقاط مختلف ایران. او هزینه تحصیل فرزندان کارگران را نیز تقبل می‌کرد.

 

“هادريان”، امپراتور روم با دولت ايران صلح كرد. (117 م)

“هادریان” سه روز پيش از اين تاريخ بر جای “تراژان” نشسته بود كه در جريان جنگ با ايران درگذشته بود. برخلاف “تراژان” كه از طريق جنگ امپراتوری روم را حفظ می‌کرد و وسعت می داد، “هادريان” با مخالفان حكومت روميان سازش می‌کرد و يا به راه‌های ديگری جز جنگ متوسل می‌شد.

 

پایه‌گذاری رسمی مذهب “پروتستان” از سوی “مارتين لوتر”. (1529 م)

 

امضای “قرارداد سيفِر” (سور) ميان عثمانی و متفقين. (1920 م)

 

دولت مسکو نخستين بمب هيدروژنی را آزمايش كرد و بر قدرت نظامی خود افزود. (1953 م)

 

روز ملی و روز استقلال كشور آفريقايی “چاد” از استعمار فرانسه. (1960 م)

“چاد” كشوری است فقير در صحرای مركزی آفريقا كه حدود ۸ ميليون نفر جمعيت دارد. پايتخت چاد “ان‏جامنا” و واحد پول آن “فرانک سی اف آ” می‌باشد. مردم چاد به دو زبان رسمی “عربی” و “فرانسوی” گفت‌وگو می‌كنند و خط آن‏ها “لاتين” و “عربی” است. نوع حكومت اين كشور آفريقايی، جمهوری با يک مجلس قانون‏گذاری است.