امروز روز وهمن از ماه شهریور 3762 زرتشتی، نَبُر روز پرهیز خوردن گوشت، یکشنبه 28 اَمُردادماه 1403 خورشیدی، هجدهم آگوست 2024 میلادی
فرازهایی از پیام اشو زرتشت:
ای مزدا (دانایی و آگاهی بیکران)
درآغاز با دستهای برافراشته
و در راستای فروتنی
برنیایش پای بندم.
خواستارم تا از فروزه منش نیک یاری جویم.
به پشتیبانی از گوهر پاک و سازنده (سپنتامینو)
رفتار و کردارم را
با هنجار راستی (اشا) هماهنگ سازم.
تا سهمی در خشنودی روان آفرینش (جهانیان)
داشته باشم.
یسنا.هات ۲۸ بند۱
————————
وهمن:
دومین روز از هر ماه سیروزه در گاه شماری زرتشتیان، وهمن نام دارد.
وهمن یا وهومن دو بخشی است. «وُهو» به چمار(معنی) نیک و خوب و «مَنَه» از بُن «من» به چمار اندیشیدن، شناختن و فهمیدن است.
– روز وهمن، نخستین روز «نبُر» در هر ماه، در گاهشمار ویژه زرتشتیان است. در چنین روزی از کشتار جانوران و خوردن خوراک گوشتدار پرهیز میکنند.
– وهمن امشاسپند در جایگاه مادی خود، از چارپایان سودمند نگهداری میکند.
———————————-
آرامگاه فردوسی؛ میراث جاودان ایران
۲۸ امرداد سالروز گشایش آرامگاه فردوسی
در ۱۲ شهریور ۱۳۰۷، کار ساخت آرامگاه فردوسی با نظارت ارباب کیخسرو شاهرخ آغاز شد. ارباب کیخسرو شاهرخ، نماینده زرتشتیان در مجلس شورای ملی و رییس انجمن زرتشتیان تهران، نقش مهمی در کشف محل خاکسپاری فردوسی و بنیانگذاری آرامگاه او داشت. با بنیانگذاری انجمن آثار ملی در پاییز ۱۳۰۱ و گردآمدن شماری از دانشآموختگان سرشناس کشور، نگاهبانی از آثار تاریخی در دستور کار قرار گرفت.
به پاس آن خدمات، نام اعضای انجمن در آن تاریخ، در لوحه ثبت شد: حسن مستوفی مستوفی الممالک، حسن پیرنیا مشیرالدوله، محمدعلی فروغی ذکاالملک، حسن اسفندیاری حاج محتشم السلطنه، عبدالحسین تیمورتاش سردار معظم، ابراهیم حکیمی حکیمالملک، فیروز میرزا فیروز نصرتالدوله، نظامالدین حکمت مشارالدوله، سیدحسن تقیزاده، محمدعلی فرزین، علیاصغر حکمت وزیر معارف، حسین علا، امانالله میرزا جهانبانی، کیخسرو شاهرخ
در ۲۸ امرداد ۱۳۱۳، رضاشاه آیین بزرگداشت هزاره فردوسی و گشایش آرامگاه او را برگزار کرد. این آرامگاه با الهام از تختجمشید و به ریخت آرامگاه کوروش بزرگ ساخته شد. بنای آرامگاه از سه بخش تشکیل شده بود: بخش میانی که شامل سنگ گوری از جنس مرمر بود، تالاری مربع شکل با چهار ستون بلند و پیرامون پلکانی پوشیده از سنگ مرمر که اتاق روی آن قرار گرفته بود.
شمار زیادی از اشعار فردوسی روی دیوار آن کندهکاری شد که حسین حجارباشی زنجانی سنگتراشی سنگهای سازه را انجام داد. سنگنوشتههای آرامگاه به خط نستعلیق و از اشعار فردوسی و از آثار طاهرزاده است.
دولت رضاشاه بودجهای برای این کار نداشت چرا که دولت وی اساسا فاقد هرگونه درآمدی بود. نفت از دوره قاجار پیشفروش و با قیمت نازلی واگذار شده بود که درآمد ایران از آن در حد پول جیبی بود. مالیات نیز رقم خاصی نبود چرا که ایران در فقر کامل بسر میبرد و تجارتی نداشت که مالیات بگیرد. صادرات دیگری نیز نبوده است. رضاشاه برای به دست آوردن پول این کار، دست به ابتکار زد و بلیت بختآزمایی منتشر کرد. روی این بلیت، تصویری از آرامگاه فردوسی و شعری از این شاعر چاپ شده بود و از درآمد آن این یادمان زیبا را ساخت.
طراحی معماری به دست هنرمند هوشنگ سیحون انجام گرفت. چندسال بعد ساختمان دچار نمزدگی شد که حسین لُرزاده معمار مشهور ایرانی با کمی تغییرات در ابعاد و اندازه و تزئینات، طراحی و بازسازی کرد.
این یادمان در تاریخ ۱۸ آذر ۱۳۵۴ با شماره ثبت ۱۱۷۶ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. هماکنون سازمان میراث فرهنگی و گردشگری طرحهایی برای گسترش و بهسازی آرامگاه فردوسی در دست اقدام دارد که در همین زمینه زمینها و ساختمانهای پیرامون آرامگاه به تملک این سازمان در آمده و هرگونه ساختوساز تازه در حریم آرامگاه در کُل ممنوع است.
————————–
یادروز 28 امردادماه:
زادروز “مسعود بهنود”، نویسنده، روزنامهنگار و فیلمساز ایرانی. (۱۳۲۵ خورشیدی)
براندازی و سرنگونی دولت “دكتر مصدق”. (۱۳۳۲ خورشیدی)
انگلستان و آمریکا طراحان اصلی نقشه براندازی به شمار آورده شدهاند. این براندازی نه تنها اینکه مسیر تاریخ ایران را تغییر داد بلکه جهان را در وضعیتی قرار داد که به فروپاشی بلوک شرق و کمرنگ شدن سوسیالیسم انجامید. “كِرميت روزولت” ریيس دفتر “سيا” در خاورميانه كه پیشتر با “چرچيل” نخستوزير وقت انگلستان دیدار و در اين زمينه گفتوگو كرده بود چند سال پيش در كتابی در توجيه عمل خود، نوشت كه اگر اين کار انجام نمیگرفت ايران تا كمونيست شدن فاصلهای نداشت و همه تدابير آمريکا برای محاصره و در قفس انداختن شوروی و کمونيسم نقش بر آب میشد.
بهرهبرداری از کارخانه برق آلستوم در تهران آغاز گرديد. (۱۳۳۸ خورشیدی)
مجلس موسسان سوم، در کاخ مجلس سنا افتتاح شد. (۱۳۴۶ خورشیدی)
یک هیات سی نفری عراقی وارد تهران شدند تا کلیه اختلافهای دو کشور حل و فصل شود. (۱۳۵۴ خورشیدی)
آتشسوزی سينما ركس آبادان، فاجعهی بزرگ، جانگداز و دلخراش. (۱۳۵۷ خورشیدی)
تشكيل نخستين مجلس خبرگان قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران. (۱۳۵۸ خورشیدی)
درگذشت “دكتر آذر اندامی”، محقق و باكتریشناس برجسته ايران. (۱۳۶۳ خورشیدی)
مرگ “شعبان جعفری” نامور به “شعبون بیمخ”، یکی از نامهای جنجالی تاریخ معاصر ایران و از بازیگران اصلی براندازی ۲۸ مرداد. (۱۳۸۵ خورشیدی)
درگذشت “سیمین خلیلی” نامور به “سیمین بهبهانی”، نویسنده، غزلسرای معاصر ایرانی و از بنیانگذاران کانون نویسندگان ایران. (۱۳۹۳ خورشیدی)
روز جهانی “انسان دوستی”.
روز جهانی “عکاسی”.
درگذشت “اكتاويان” امپراتور روم كه ارتش او در سال ۳۶ پيش از ميلاد از ايران شكستی سخت خورده بود. (14 م)
صليبيون در جنگ “اشكلون” بر نيروهای اعزامی مصر پيروز شدند. اين پيروزی يک ماه پس از افتادن بيت المقدس (اورشليم) به دست صليبيون انجام گرفت. (1099 م)
مرگ “لودویکو آریوستو” ادیب و شاعر مشهور ایتالیایی. (1533 م)
زادروز “ساموئل ريچاردسون” نويسنده نامی فرانسوی. (1689 م)
كشف جريان برق توسط ” گرای “، فيزيكدان و دانشمند معروف انگليسی. (1727 م)
نبرد آگوست قارص و موصل و پیروزی خیره کننده ارتش ایران بر عثمانی. (1745 م)
در جریان جنگِ ۳ ساله ایران و عثمانی در این روز، همزمان دو نبرد سخت در منطقه موصل (شمال عراق امروز) و در قارص (کارس ـ شمال شرقی ترکیه امروز) میان نیروهای دو دولت روی داد که در هر دو نبرد، پیروزی قاطع از آن ایران بود.
آغاز به كار دادگاههای انقلابی در فرانسه در جريان انقلاب اين كشور. (1792 م)
درگذشت “جِيمز وات” دانشمند برجسته انگليسی و مخترع ماشين بخار. (1819 م)
زادروز “رِينولد نيكِلسون” مستشرق انگليسی و مترجم مثنوی معنوی. (1868 م)
زادروز “اُرويل رايت” سازنده اولين هواپيمای موتوردار جهان. (1871 م)
تشكيل پارلمان روسيه موسوم به “دوما” توسط تزار “نيكلای دوم”. (1905 م)
درگذشت “واسيلی بارتولد” از مشاهير خاورشناسان روسی. (1930 م)
درگذشت “مهندس آلن لاتهام”، مخترع دستگاه گريز از مركز ويژه جداسازی اجزای خون از قبيل گلبول قرمز، گلبول سفيد، پلاسما. (2003 م)