روز امرداد از ماه شهریور/ قزوین در روزگار صفوی

شاه اسماعیل دوم از دودمان صفوی که شهر قزوین را قتلگاه خانوادگی و بزرگان وقت کرده بود، ناگهان درگذشت. در دسیسه‌ها، یک شاهزاده خانم صفوی به نام پریخان خانم دست داشت. اسماعیل دوم که پیش از شاه شدن در زندان بود، دو سال پادشاهی کرد. وی جانشین شاه تهماسب شده بود که 43 سال پادشاه بود. شاه تهماسب بود که پایتخت را به شهر قزوین برد.

کاخ پادشاهی قزوین (پایتخت وقت ایران) در سال‌های ۹۵۵ و ۹۵۶ خورشیدی (1576 و 1577) لانه دسیسه‌های مرگبار «پریخان خانم» درآمده بود که به گفته تاریخ‌نگاران، پدرش شاه طهماسب را هم در 1576 مسموم کرده بود. پریخان خانم که زنی جاه‌طلب بود، تنها یک روز به حیدر میرزا برادر خود که برجای پدر ـ شاه طهماسب، نشسته بود امکان پادشاهی داد و در نخستین شب او را مسموم کرد تا شاه بعدی، فردی که می‌خواست، باشد. پس از مرگ حیدر میرزا، اسماعیل میرزا پسر دیگر شاه طهماسب را که به دستور پدر به زندان افکنده شده بود (به اشاره پریخان خانم) آوردند و به نام شاه اسماعیل دوم بر تخت نشاندند. چون ابراهیم میرزا (پسر شاه اسماعیل اول) و عموی اسماعیل دوم و پریخان خانم که از شاعری و هنر هم بهره داشت، با گماردن اسماعیل دوم به پادشاهی ناهمسو بود، با دسیسه پریخان خانم و تایید شاه اسماعیل دوم 20 ژوئن 1576 کشته شد. قتل ابراهیم میرزا که زمانی فرمانروای خراسان بود و در شهر هرات می‌نشست، خراسانی‌ها را خشمگین ساخت.

اسماعیل دوم که تعادل روانی نداشت، کمر به قتل شاهزادگان صفوی بست که او را نمی‌پذیرفتند و پریخان خانم در این برنامه قرار گرفت و از میان برده شد.

شاهان صفوی خود را رییس مذهبی کشور و صوفی بزرگ نیز می‌پنداشتند؛ زیرا شاه اسماعیل اول (رییس وقت صفویان) شیعه اثنی عشری را مذهب رسمی ایران اعلام کرده بود و شاهان بعد از او خود را پاسدار این مذهب می‌دانستند.

پس از مرگ ناگهانی و مشکوک شاه اسماعیل دوم، مقامات دولت و فرماندهان واحدهای قزلباش برادرش محمد را که پیشتر به دستور شاه اسماعیل دوم کور شده بود به پادشاهی گذاشتند. خودمختاری قزلباش، زن شاه وقت (مادر شاه عباس) را که بازدارنده ادامه فساد اداری می‌شد، کشتند و جسدش را در بیابان‌های قزوین انداختند. شاه عباس که در هرات بود با لشکر خراسان به قزوین آمد و بر ضد پدر کودتا کرد و سپس دست به اصلاحات اداری و نظامی زد و با ایجاد یک ارتش ملی برای ایران، قزلباش را که یک قشون وابسته به چند ایل و طایفه بود مرخص کرد. شاه عباس سپس‌تر پایتخت را از قزوین که در آنجا مادرش را کشته بودند به اصفهان برد. (روزنامک)
دودمان صفوی از زمان تاجگذاری شاه اسماعيل یکم در 1501 تا سال 1736 به مدت 235 سال بر ايران فرمانروایی كرد.

——————– —————-

یادروز دوم شهریورماه:

آغاز هفته “دولت”.

“حاج مخبرالسلطنه” والی جدید آ‌ذربایجان از اروپا وارد تبریز شد. از طرف ستارخان و باقرخان استقبال باشکوهی از وی به عمل آمد. (۱۲۸۸ خورشیدی)

زادروز “احمد رائض” هنرمند ميناكاری، مينياتور و تذهيب. (۱۲۹۸ خورشیدی)

روزنامه “طوفان” به مديريت “محمد فرخی يزدی” با كليشه سرخ و سبک طرفداری از طبقه رنجبر و دهقان منتشر شد. (۱۳۰۰ خورشیدی)

“قوام السلطنه” ریيس الوزرا، به “اميرشوكت الملک علم” امير قائنات و “سردار معزز بجنوردی” ماموريت داد با همكاری قوای قزاق غائله “كلنل” را پایان دهند. (۱۳۰۰ خورشیدی)

شرکت واحد اتوبوسرانی خطوط سریع‌السیر و شب‌رو را پایه‌گذاری و به کار انداخت. (۱۳۴۹ خورشیدی)

زادروز حسین مسرت، نویسنده و پژوهشگر، (زاده ۲ شهریور ۱۳۳۹ یزد)

او از پژوهشگران و مصححان متون کهن و کتابشناسان و یزدشناسان شناخته شده کشور است. وی تحصیلات مقدماتی و کارشناسی زبان و ادبیات فارسی را در یزد و تفت و کارشناسی ارشد نسخه‌شناسی را در دانشگاه شهید بهشتی (بنیاد ایران‌شناسی) گذراند. او دارای ۹۰ عنوان کتاب و بیش از  ۱۰۰۰ مقاله چاپی است و افزون بر حوزه  یزدشناسی و کتاب‌شناسی به‌ویژه تصحیح متون و فهرست‌نگاری نسخ خطی، دستی هم در شعر و شاعری دارد و با تخلص «مسرور» شعر می‌سراید.

كوه “وزوويوس” در جنوب ايتاليا ناگهان دست به آتشفشانی زد و سه شهر آباد پمپی، هركولائوم و ستابيائه را با همه آثار تمدن و ده‌ها هزار سكنه در زير مواد مذاب و خاكستر آتشفشانی مدفون كرد. (79 م)

“ويزيگت‌ها”(دسته‌ای از ژرمن‌ها) شهر رم را تصرف كردند و ويران ساختند. (410 م)

قوای امپراتوری عثمانی به فرماندهی سلطان سلیم اول در نبرد “مرج دابق” نیروی‌های مملوک مصر را شکست داده و بر سوریه حاکم شدند. (1516 م)

خونين‌ترين قتل عام مذهبی يک روزه در طول تاريخ. (1572 م)

كاتوليک‌‌های فرانسه كه دارای اكثريت مذهبی هستند از بامداد تا شامگاه اين روز در شهر پاريس هفتاد هزار پروتستان از مرد، زن و كودک را سر بريدند، زيرا كه شاهزاده پروتستان به نام “هانری ناوار” با خواهر شاه كاتوليک فرانسه ازدواج كرده بود و كاتوليک‌ها از آن بيم داشتند كه پادشاهی به دست پروتستان‌ها افتد. سرانجام در يک شامگاه “هانری ناوار” را دستگير كردند و او را مجبور ساختند كه از پروتستانيسم دست بكشد و كاتوليک شود و وی كه سپس‌تر شاه فرانسه شد از ترس جان همان لحظه كاتوليک شد. به نوشته پاره‌ای مورخان، اين کشتار به دستور “شارل نهم” شاه وقت فرانسه انجام گرفت.

زادروز “پائولو کوئلیو” نویسنده معاصر برزیلی که رمان‌هایش بین مردم عامه در کشورهای مختلف دنیا پرطرفدار است. (1947 م)

دانشمندان شوروی سفينه “لونا ـ ۱۱” را در مدار ماه قرار دادند. (1966 م)

روز ملی و استقلال “اوكراين” از اتحاد جماهير شوروی سابق. (1991 م)

لاک و مهر شدن ساختمان حزب كمونيست در مسكو در پی تحولات شوروی. (1991 م)

“گورباچف” هنگامی كه اين حزب وارد دوران ضعف خود شده بود از رياست آن كنارگيری كرد. اعمال گورباچف باعث تضعيف اين حزب و در نتيجه فروپاشی شوروی شد. (1991 م)