سر رتن تاتا یکی از برجستهترین کارآفرینان و نیکوکاران هندی در تاریخ معاصر است. او که ریاست گروه تاتا، یکی از بزرگترین و سرشناسترین شرکتهای چندملیتی هندی را بر دوش داشت، توانست نه تنها به اقتصاد هند کمک شایانی کند، بلکه با کارهای نیک و اجتماعیاش به جامعه جهانی نیز خدمات ارزندهای پیشکش نماید. در دنباله به بررسی زندگی، کارها و خدمات سر رتن تاتا خواهیم پرداخت. رتن تاتا در 28 دسامبر 1937 در بمبئی (هند) به دنیا آمد. خانواده او یکی از نامدارترین و قدیمیترین خاندانهای زرتشتی پارسی در هند بودند.
وی نهم اکتبر برابر با چهارشنبه 18 مهرماه 1403 در سن 86 سالگی جهان را بدرود گفت. او به دلیل مشکلات مرتبط با کهولت سن تحت درمان در بیمارستان بریچ کندی بمبئی بود. درگذشت او جامعه هند و جهان را با فقدان یکی از تأثیرگذارترین و محبوبترین رهبران صنعتی روبرو کرد.
آموزش و ورود به گروه تاتا
رتن تاتا تحصیلات ابتدایی خود را در هند آغاز کرد و سپس به ایالات متحده رفت و در کالج کورنل در رشته معماری و مهندسی مکانیک تحصیل کرد. او همچنین دورهای در مدرسه کسبوکار هاروارد گذراند که زمینهساز کارهای اقتصادی و مدیریتی آیندهاش شد.
رتن تاتا در سال 1962 میلادی به گروه تاتا پیوست. او کار خود را در پایینترین سطح سازمانی آغاز کرد و تجربیات بسیاری در بخشهای مختلف گروه تاتا بهدست آورد. این تجربیات به او این امکان را داد که با تمامی جزئیات و چالشهای صنعتی و تجاری آشنا شود. در سال 1991، او بهعنوان فرنشین گروه تاتا برگزیده شد. این گزینش در زمانی انجام شد که گروه تاتا در آستانه تغییرات اقتصادی و چالشهای زیادی بود. با این حال، رتن تاتا با ابتکار و نوآوریهایش توانست گروه تاتا را به یکی از بزرگترین شرکتهای چندملیتی جهان تبدیل کند.
توسعه گروه تاتا
رتن تاتا بهعنوان رهبر گروه، نقش کلیدی در توسعه و جهانیسازی آن بازی کرد. او توانست گروه تاتا را به بازارهای جهانی وارد کند و در صنایع مختلفی همچون خودرو، فولاد، فناوری اطلاعات، و مواد غذایی به موفقیتهای بزرگی دست یابد. برخی از ارزشمندترین دستاوردهای او در این دوره عبارتاند از:
خرید شرکتهای بینالمللی: با رهبری رتن تاتا، گروه تاتا توانست برخی از شرکتهای بزرگ و معتبر بینالمللی را خریداری کند. از جمله این خریدها، تصاحب شرکت تتا استیل کوروس (در انگلستان) و جاگوار و لندرور بود که به گروه تاتا کمک کرد تا در بازار جهانی جایگاه ویژهای پیدا کند.
تاتا موتورز و تولید خودروهای نانو: رتن تاتا با راهاندازی پروژه تاتا نانو، توانست ارزانترین خودروی جهان را تولید کند. هدف این پروژه، فراهم کردن خودرویی ارزانقیمت برای اقشار کمدرآمد هند بود. تاتا نانو به عنوان یک نمونه بارز از نوآوریهای رتن تاتا در صنعت خودرو شناخته میشود.
تاتا کانسالتنسی سرویسز (TCS): او نقشی کلیدی در توسعه TCS، یکی از بزرگترین شرکتهای فناوری اطلاعات در جهان، ایفا کرد. این شرکت توانست به یکی از پررنگترین عوامل پیشرفت فناوری در هند و جهان تبدیل شود.
نیکوکاری و فعالیتهای اجتماعی
رتن تاتا به دلیل کارهای گسترده نیکوکارانهاش بهویژه در گسترهی آموزش، بهداشت و توسعه روستایی پرآوازه است. تحت مدیریت او، بنیادهای خیریه تاتا بهعنوان یکی از بزرگترین نهادهای خیریه در هند فعال بودند و بسیاری از برنامههای اجتماعی و توسعهای را اجرایی کردند.
حمایت از آموزش: رتن تاتا همیشه به آموزش بهعنوان کلید اصلی توسعه باور داشت. او از بسیاری از نهادهای آموزشی معتبر در هند و خارج از کشور پشتیبانی مالی کرد. همچنین، او بورسیههای تحصیلی پرشماری برای دانشجویان کمدرآمد و توانا فراهم کرد.
بهداشت و رفاه عمومی: رتن تاتا در زمینه بهداشت نیز تلاشهای زیادی انجام داد. او حمایتهای بسیاری از برنامههای بهداشتی برای بهبود وضعیت بهداشت عمومی و رفاه جامعه بهویژه در مناطق روستایی هند فراهم کرد.
حمایت از نوآوریهای اجتماعی: رتن تاتا با سرمایهگذاری در نوآوریهای اجتماعی، به ایجاد تغییرات مثبت در زندگی مردم کمک کرد. او با حمایت از کارآفرینان اجتماعی و شرکتهای نوپا، به توسعه راهحلهای پایدار و نوآورانه برای چالشهای اجتماعی و اقتصادی پرداخت.
اخلاق کاری و رهبری
یکی از ویژگیهای برجسته رتن تاتا، تعهد به اخلاق کاری و شفافیت در کسبوکار بود. او همواره به اصول اخلاقی پایبند بود و بر ارزش راستی، دادورزی و مسئولیتپذیری در مدیریت کسبوکار پافشاری داشت. این رویکرد او باعث شد که گروه تاتا در سطح جهانی بهعنوان یکی از شرکتهای با اخلاق و مسئول شناخته شود.
جوایز و افتخارات و دریافت لقب سر تاتا
رتن تاتا به دلیل خدمات برجستهاش در صنعت و جامعه، جوایز و افتخارات متعددی دریافت کرده است. او در سال 2008 از دولت هند بالاترین نشان افتخار ملی، یعنی پادما ویبهوشان را دریافت کرد. رتن تاتا عنوان “سر” را در سال 2022 از سوی ملکه الیزابت دوم دریافت کرد. این لقب به عنوان شوالیه افتخاری به او اهدا شد و یکی از بالاترین افتخارات بریتانیا برای افراد خارجی است که خدمات برجستهای به جامعه بینالمللی، به ویژه به بریتانیا، ارائه کردهاند.
این لقب به دلیل نقش برجسته رتن تاتا در توسعه اقتصادی و صنعتی بریتانیا و تعاملات تجاری گروه تاتا با این کشور اعطا شد. گروه تاتا در بریتانیا سرمایهگذاریهای عظیمی انجام داده است، از جمله خرید و مدیریت شرکتهای بزرگ و قدیمی بریتانیایی مانند جاگوار لندرور و تاتا استیل کوروس. این اقدامات باعث ایجاد فرصتهای شغلی فراوان و تقویت روابط اقتصادی بین هند و بریتانیا شد.
به عنوان یک شوالیه افتخاری بریتانیا، اگرچه او نمیتواند مانند شهروندان بریتانیایی عنوان “Sir” را قبل از نامش بیاورد، اما به رسمیت شناخته شده و از مزایای این عنوان برخوردار است.
بازنشستگی و کارهای پس از آن
رتن تاتا در سال 2012 از ریاست گروه تاتا بازنشسته شد، اما همچنان بهعنوان یکی از افراد تأثیرگذار در زمینهی کسبوکار و نیکوکاری نقش دارد. او همچنان در پروژههای گوناگون کارآفرینی و نوآوریهای اجتماعی سرمایهگذاری میکند و به پشتیبانی از کارآفرینان جوان میپردازد.
سر رتن تاتا نهتنها بهعنوان یک کارآفرین موفق، بلکه بهعنوان فردی با قلبی مهربان و روحیهای مسئولیتپذیر در جامعه جهانی شناخته میشود. او با خدمات برجستهاش در زمینه صنعت و تجارت، به بهبود وضعیت اقتصادی هند کمک کرد و همزمان با فعالیتهای نیکوکارانهاش، زندگی میلیونها نفر را تحت تأثیر قرار داد. امروز رتن تاتا بهعنوان یکی از بزرگترین الگوهای کارآفرینی و انساندوستی در جهان شناخته میشود.
2 پاسخ
ایریستنام اوروانو یزه میده یا اشه اونام فروشیو
به روان و فروهر پاک درگذشتگان درود باد.
بشود از کسانی باشیم که جهان را به سوی آبادانی و پیشرفت هدایت میکنند.
روانش شاد و بهشت جایگاهش باد.
روان اش شاد باد