دستیابی به دروازه‌ی 12 متری پارسه پس از 12 سال کاوش

دوازده سال کاوش و بررسی دانشگاه‌های شیراز و بلونیای ایتالیا، به کشفیاتی برای بازسازی شهر باستانی پارسه تخت جمشید انجامید و ویرانه‌های دروازه ۱۲ متری این شهر زیبا و باشکوه پدیدار شد.

به گزارش خبرنگار ایرنا، علیرضا عسکری چاوردی، استاد باستانشناسی دانشگاه شیراز و مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید در رویداد شب علم دانشگاه شیراز، گفت:  تخت جمشید عظمت تاریخ ایران است و با توجه به اینکه در قلب تمدن پارس در هنگامی که ایران در اوج شکوه و عظمت خود قرار داشت درخشیده، برای ما اهمیت تاریخی بسیاری دارد.

وی افزود: در این سال‌ها مرزهای ایران از سویی به دره سند و ایندوس و از سوی دیگر تا رود دانوب می‌رسیده، همه بخش‌های مهم آفریقا و عربستان در قلمرو حاکمیت ایران قرار داشته و پیوندهای خویشاوندی که در خاورمیانه می‌بینیم همه برآیند دوره‌ی هخامنشی است و به‌راستی می‌توان گفت تخت جمشید محصول و میراث خاورمیانه است و در این میراث جهانی همه هنرهای این منطقه دیده می‌شود.

عسکری چاوردی ادامه داد: شیرازه‌ی هنرهای تمدن‌های پیش از هخامنشی، در تخت جمشید به یکدیگر گره خورده و الگویی ساخته که تا امروز نیز در قلب سرزمین ایران ماندگار است. در سویی از شیراز شهر دو هزار ساله  «انشان» کشف شده، در سویی تخت جمشید، در جنوب غرب بیشاپور کازرون، در فیروزآباد شهر گور پایتخت ساسانیان و در جنوب شرق نیز دارابگرد جای دارد که همه نشان می‌دهند، شیراز محصول همه این تمدن‌ها است.

سرپرست کاوش شهر باستانی پارسه یاداور شد: در بخش تاریخ و باستان شناسی دانشگاه شیراز کوشیدیم پروژه‌های پژوهشی را با همین رویکرد محور تخت جمشید به شوش انجام دهیم، محوری که اهمیت بالایی دارد و در همه‌ی گل‌نبشته‌هایی که در تخت جمشید به دست آمده نیز به ۳۶ شهر در این مسیر اشاره شده است.

عسکری چاوردی افزود: در گل‌نبشته‌هایی که به تازگی نیز همراه با رییس جمهور از دانشگاه شیکاگو به موزه ملی کشور بازگشت، به این شهرهای باستانیِ محور تخت جمشید تا شوش اشاره شده است.

دستاوردهای ۱۲ سال باستان‌شناسی در شهر باستانی پارسه

استاد تاریخ و باستان‌شناسی دانشگاه شیراز عنوان کرد: شهر پارسه یک شهر بزرگ پیرامون تختگاه امروزی تخت جمشید است که این شهر دارای برج و بارو بوده و در همه الواح کشف شده از تخت جمشید نیز از آن به عنوان شهر نام برده شده است.

استاد باستان‌شناسی دانشگاه شیراز گفت: اما این شهر، پردیس و به شکل یک باغشهر بزرگ بوده است و شاید شیراز میراث شهر باستانی پارسه است که چنین الگوهای شهری در دل قلب آن نیز تداوم یافته است.

عسکری چاوردی با بیان اینکه امروز شاهد آرامگاه شاهان هخامنشی در شهر پارسه هستیم و تختگاه تخت جمشید نیز در این شهر جای دارد، افزود: تلاش ما در پروژه مشترک شیراز با دانشگاه بلونیای ایتالیا در ۱۲ سال گذشته بر این بود تا موقعیت تختگاه تخت جمشید را تا شهر بشناسیم. در این پروژه باستان‌شناسی مشترک، ویرانه‌های شهر پارسه که امروز در این زمین‌های کشاورزی می‌شود را شناسایی کردیم و در جایی خیلی مهم که برای ما پیش‌بینی‌پذیر نبود دروازه شهر شناسایی شد. کشف دروازه شهر پارسه، کشف بسیار مهمی است.

عسکری یادآور شد: در سراسر شهر پارسه، دانشجویان دوره کارشناسی ارشد و دکتری دانشگاه‌های شیراز و بلونیا به ‌گونه‌ی مشترک با سرپرستی من و پروفسور «پی یر فرانچسکو کالیاری» همکاری کردند تا موفق شوند پلان این شهر باستانی را بازسازی کنند.

وی توضیح داد: در این مسیر همه‌ی زمین‌ها، اسکن ژئوفیزیک شده و هرجا که از این آنومالی‌های ژئوفیزیک مشاهده شد مورد کاوش قرار گرفت. اکنون می‌دانیم که پارسه باغشهری بوده که از سیستم‌های آبیاری و ویلاها و باغ‌ها برخوردار بودده است؛ نه‌تنها تختگاه تخت جمشید بلکه مجموعه شهر پارسه الگوی شهری پردیس را داشته است. در این کاوش‌ها، حجم گسترده‌ای از اطلاعات آثار تاریخی به دست آمد و در جایی که فکر نمی‌کردیم اشیا و نشانه‌هایی کشف شد که نشان می‌دهد کارگاه ساخت هرچه برای ساخت تختگاه تخت جمشید استفاده می‌شده در شهر پارسه وجود داشته است.

دروازه کاوش شده پارسه، سایت موزه می‌شود

سرپرست کاوش شهر پارسه از کشف دروازه شکوهمند شهر باستانی پارسه خبر داد و گفت: درست است که امروز ما ویرانه‌های آن را به دست آورده‌ایم اما با بازسازی پلان آن، می‌دانیم که دروازه شهر پارسه نزدیک ۳۰ در ۴۰ متر ابعاد و ۱۲ متر بلندا داشته است.

عسکری چاوردی ادامه داد: نه تنها تخت‌جمشید و پردیس پارسه زیبا بوده، بلکه دروازه آن نیز می‌درخشیده و بنایی مزین و رنگین بوده است.

مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید گفت: این کشفی است که در کاوش‌های باستان شناسی ۱۲ سال گذشته‌ی ما به دست آمد و قرار است آن را به یک سایت موزه تبدیل کنیم که به مجموعه شهر استخر، نقش رستم و شهر تاریخی پارسه افزوده شود.

در کاوش‌های ۱۲ سال گذشته شهر پارسه متوجه شمار بسیاری محوطه باستانی دربردارنده‌ی ساختمان‌های دوره هخامنشی شدیم؛ به همین دلیل است که همواره بر حریم درجه یک تخت جمشید و ضرورت حفاظت از آن پافشاری کرده‌ایم.

وی گفت: پلانی از دروازه پارسه بازسازی شده که در ۱۲ سال کاویده شد؛ با تطبیق این پلان، می‌بینیم که بسیاری از نمادهای دروازه بابل مانند خدای مردوک و نوع رنگ‌ها و بسیاری نمادهای دیگر در این سازه وجود دارد و دروازه در پارسه استفاده شده است.

سرپرست کاوش شهر پارسه که به صورت مشترک میان دانشگاه شیراز و بلونیا ایتالیا انجام شد، بیان کرد: آرمان ما از این پروژه بازسازی شهر پارسه بوده است.

عسکری چاوردی اعلام کرد: موفق شدیم در سطح زمین‌های کشاورزی پلان‌هایی را به دست آوریم که به ما کمک می‌کند تا سازه‌های شهری «پارسه» را به عنوان یک شهر باستانی بسیار مهم ایران را به دست آوریم.

کاوش تپه‌های باستانی پارسه و کشف‌های تاریخی پیش از داریوش هخامنشی

استاد تاریخ و باستانشناسی دانشگاه شیراز با اشاره به برخی تصاویر و نمادهای کشف‌شده در دروازه ایشتار بابِل در عراق امروزی، گفت: در دل تپه های باستانی که امروز به صورت ویرانه‌هایی باستانی دیده می‌شود، پژوهش‌ها را ادامه دادیم و در سه کیلومتری تختگاه تخت جمشید به کشف مهمی دست‌ یافتیم.

او افزود: در این کاوش‌ها متوجه شمار بسیاری محوطه باستانی شامل ساختمان‌های دوره هخامنشی شدیم ؛ به همین دلیل است که همواره بر حریم درجه یک تخت جمشید و بایستگی حفاظت از آن تاکید کرده‌ایم.

عسکری چاوردی گفت: برپایه‌ی کاوش‌های انجام شده، چشم انداز امروزی به ما می‌گوید که در پارسه شهر وجود دارد و خیلی اهمیت دارد که آن را شناسایی کنیم. در دل گستره‌ی باستانی که امروزه پیرامون آن کشاورزی می‌شود، یک سازه از آجرهای لعاب‌دار کشف شده که بسیار ارزشمند است.

سرپرست کاوش شهر باستانی پارسه گفت: در این سازه ۱۷۰ آجر شناسایی شد که دربردارنده‌ی حروف‌هایی متنوع بود.

عسکری چاوردی یادآور شد: با توجه به اینکه در محدوده‌ی فلات ایران، نخستین‌بار خط پارسی باستان را داریوش هخامنشی کشف کرده، کشف خطوط بابلی و ایلامی، در این کاوش نشان می‌دهد که که بخش‌هایی از این شهر باستانی پیش از دوره داریوش ساخته شده است.